Vademecum Górskie COTG PTTK

Oddział Babiogórski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego

Zarys dziejów

Zapatrzone w Tatry i Karpaty Wschodnie, powstałe w 1873 roku, Towarzystwo Tatrzańskie dopiero na początku XX wieku zaczęło zdawać sobie sprawę ze znaczenia Beskidów dla rozwoju polskiej turystyki. Rozpoczęły się działania lokalnych społeczeństw, które chciały tworzyć inicjatywy mające na celu rozwój ruchu turystycznego w najbardziej interesujących partiach pobliskich gór. Powstały one wkrótce w Nowym Sączu i Cieszynie. Tymczasem działające od 1893 roku stowarzyszenie niemieckich turystów pod nazwą Beskidenverein rozpoczęło intensywną eksplorację Beskidów. Znany podróżnik i przyrodnik – Hugo Zapałowicz już w 1904 rozpoczął starania o zagospodarowanie najbardziej atrakcyjnych terenów polskich Beskidów – rejonu Babiej Góry. 15 października 1904 roku „Czas” – wydawany w Krakowie, zamieścił informację:

Wydział Towarzystwa Tatrzańskiego odbył wczoraj wieczorem posiedzenie pod przewodnictwem wiceprezesa prof. dr Ponikły … na wniosek Komisji Redakcyjnej polecił członkowi swemu p. Zapałowiczowi poczynić kroki celem utworzenia w myśl statutu osobnego oddziału Towarzystwa, obejmującego okolice Babiej Góry. (...) Dotąd jedynie polskie towarzystwo turystyczne nie uważało za wskazane opiekować się Babią Górą: wzięło ją więc w swą opiekę niemieckie Towarzystwo „Bielitz Bialaer Beskidenverein. Doszło do tego, że na szczycie Babiej Góry widzieliśmy pamiętnik do zapisywania nazwisk turystów z niemiecką kartą tytułową, a na drodze jezdnej obok małego jeziorka tablicę z napisem: Morskie Oko¹.

30 kwietnia 1905 roku XXXII Walne Zgromadzenie Towarzystwa Tatrzańskiego, które odbyło się w Krakowie w Sali obrad Rady Powiatowej podjęło uchwałę na podstawie § 6 Statutu Towarzystwa o ustanowieniu oddziału pod nazwą Oddział Babiogórski z siedzibą w Makowie². Zakres działalności tego Oddziału „obejmuje Babią Górę i w ogóle Karpaty zachodnie, położone w powiatach Myślenickim, Limanowskim, Wadowickim, Żywieckim i Bialskim. Stosunek finansowy Oddziału Babiogórskiego do Towarzystwa Tatrzańskiego określi coroczne Walne Zgromadzenie”³. Wniosek został przedstawiony przez dr Hugona Zapałowicza. Jednocześnie na podstawie § 15 statutu przewodniczący oddziału, dr Andrzej Karaś otrzymał prawa członka Wydziału Towarzystwa. Hugon Zapałowicz został członkiem Komisji dla robót i przewodnictwa w Tatrach. 14 maja 1905 roku odbyło się zebranie założycieli Oddziału. Wybrano Zarząd w składzie: Przewodniczący dr Andrzej Karaś – lekarz w Makowie, zastępca Przewodniczącego – Edward Mally radca i naczelnik sądu w Makowie, członkowie: Michał Baziński, Edward Gisman (sekretarz), Józef Płotek, Franciszek Röver (konserwator zbiorów), Emil Ulrich (Podskarbi), Ksiądz Franciszek Wiśniowski, Edward Wolski. Składki i wpisowe wpłaciło 57 osób⁴, choć zestawienie członków Oddziału przedstawione w Pamiętnikach Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1905 na stronie LXXII podaje liczbę 102 członków Oddziału. W piśmie z dnia 21.03.1906 Oddział informuje jednak Wydział Towarzystwa, że wydał 58 legitymacji⁵. O zainteresowaniu Towarzystwa Tatrzańskiego zagospodarowaniem najpiękniejszych partii Beskidu Żywieckiego świadczy też artykuł popularyzujący Babią Górę i okolice autorstwa Wawrzyńca Szkolnika, zamieszczony w Pamiętnikach Towarzystwa Tatrzańskiego za rok 1905 Tom XXVI⁶.

3 czerwca 1905 roku w Zawoi odbyło się zebranie Zarządu Oddziału. Na tym zebraniu wybrano sekretarza Zarządu – został nim Edward Gisman⁷. Prezes poinformował zebranych o złożeniu statutu do rejestracji do Namiestnictwa we Lwowie oraz o wydaniu 500 sztuk ulotek informujących o działalności Oddziału i zachęcających do wstępowania. Jednocześnie postanowiono zwrócić się z prośbą do Dyrekcji Dóbr arcyksiążęcych w Żywcu o uzyskanie zgody na przechodzenie na szczyt Babiej Góry szlakami wyznakowanymi przez Beskidenverein oraz dworskimi ścieżkami. Jednocześnie postanowiono powiadomić Beskidenverein o powstaniu Oddziału i o jego planach podjęcia gospodarki turystycznej na obszarach ujętych w Statucie⁸. Statut Oddziału zatwierdziło 10 września Namiestnictwo we Lwowie – 10/9 L 1905 L 123532.

W roku 1905 Zarząd Oddziału pracował w składzie: przewodniczący – Andrzej Karaś, zastępca – Edward Mally, członkowie: Michał Baziński, Edward Gisman, Józef Płotek, Franciszek Röver, Emil Ullrich, Ks. Franciszek Wiśniewski, Edward Wolski. Siedzibą oddziału był nadal Maków⁹. Wśród 102 członków były nie tylko osoby fizyczne, ale i stowarzyszenia i gminy, nie było natomiast przedstawicieli Żywca. 24 marca 1906 roku Sekretarz Wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego – Stanisław Krygowski w swoim piśmie do Zarządu Oddziału Babiogórskiego TT określa zasady finansowania działalności Oddziału i podziału składek z Zarządem Głównym TT, zasady sprawozdawczości oraz pracy w terenie poprzez tworzenie instytucji tzw. delegata¹⁰. W 1906 roku Zarząd zebrał się 19 kwietnia w sprawie tworzenie instytucji delegata Oddziału i jego kompetencji oraz innych form popularyzacji pracy Oddziału np. poprzez ogłoszenia prasowe¹¹ oraz 7 czerwca w Zawoi. W zestawieniach finansowych za rok 1906 znajdujemy ciekawą informację – na preliminowane dochody dla Towarzystwa Tatrzańskiego w postaci 1/3 składek w wysokości 120 koron od członków oddziału babiogórskiego nie osiągnięto żadnego wpływu. Było to wynikiem dofinansowania przez Wydział TT prac Oddziału Babiogórskiego.

W 1906 roku Walne Zgromadzenie odbyło się w Makowie 20 maja¹². Wybrano nowy zarząd w składzie: Hugo Zapałowicz – przewodniczący, Edward Mally – zastępca, Edward Gisman - sekretarza, Ludwik Kocyan – skarbnik, członkowie: Michał Baziński, Adam Górkiewicz, Franciszek Röver, Wojciech Włosiak (wójt Zawoi), Edward Wolski. Na tymże zgromadzeniu podjęto uchwałę o budowie schroniska na Markowych Szczawinach na wysokości 1180 m n.p.m. i ustalono budżet w wysokości 2000 koron. Sprawom schroniskowym poświęcone były również spotkania zarządu 7 czerwca w Zawoi poświęcone głównie sprawom budowy schroniska na Markowych Szczawinach (między innymi rozpatrywano ofert poszczególnych cieśli na budowę schroniska – zaproponowano na wykonawcę Klemensa Trybałę ze względu na najniższą cenę, mimo nienajlepszej opinii). Na tym samym zebraniu na wniosek skarbnika Oddziału Ludwika Kocyana podjęto również decyzję o konieczności prowadzenia ksiąg rachunkowych oddziału, oraz uzyskano informację od Hugo Zapałowicza o podjęciu rozmów na forum Komisji Robót w górach Towarzystwa Tatrzańskiego o podjęciu budowy przez Odział schroniska oraz o ewentualnej pomocy finansowej Towarzystwa. Podjęto również decyzję o oznaczeniu farbą ścieżki turystycznej z Suchej Beskidzkiej do Zawoi oraz o rozpoczęciu starań o pozyskanie przewodników górskich wśród ludności Zawoi¹³.

8 lipca w Makowie oraz zgromadzenia ogólne 23 maja w Zawoi i 18 listopada w Makowie¹⁴. Już wtedy (pismo z dnia 23 maja 1906 roku) sygnalizowano spadek zapału i wykazano, że na 102 członków zwyczajnych składki opłaciło zaledwie ok. 60. Fakt ten tłumaczono tym, że inicjatywa powołania Oddziału wyszła zasadniczo z kręgów krakowskich, nie miejscowych i początkowy zapał w tworzeniu oddziału już w szybkim czasie nieco osłabł¹⁵.

23 maja na wspomnianym Walnym Zgromadzeniu nadano godność członka honorowego Oddziału Księciu Kazimierzowi Lubomirskiemu posłowi do Rady Państwa oraz hrabinie Annie Branickiej z Suchej Beskidzkiej^{16, 17}.

Do budowy schroniska przystąpiono z dużym zapałem, tak, że po nabyciu wybranej przez Hugona Zapałowicza na Markowych Szczawinach pod Babią Górą, parceli 11 czerwca 1906 roku (data podpisania aktu kupna z ostatnim sprzedającym) o powierzchni 616 m,¹⁸ z początkiem lipca rozpoczęto budowę. Brak środków nie hamował zapału, 23 maja 1906 roku zwrócono się do Wydziału Towarzystwa z prośbą o 1000 koron pożyczki na budowę schroniska, raz jeszcze przedstawiając konieczność budowy schroniska jako działalność mającą na celu przeciwstawienie się działalności Beskidenverein. 2 czerwca 1906 roku Wydział Towarzystwa zagwarantował 600 koron pożyczki pod warunkiem udowodnienia nabycia parceli na schronisko ( L. 334/6). Jednocześnie Wydział obiecał wniesienie na najbliższe Walne Zgromadzenie problemu dofinansowania budowy schroniska poprzez rezygnację Towarzystwa z 1/3 części składek należnych Towarzystwu z pozyskanych przez Oddział¹⁹. Mimo tego znajdujemy w aktach Oddziału pismo Ludwika Kocyana, w którym poddaje on w wątpliwość możliwości finansowe Oddziału i nie uważa za możliwe, aby Oddział podjął zobowiązania wynikające z budowy obiektu. Nie chcąc jednocześnie swoim pesymizmem hamować procesu budowy – postanowił wyłączyć się z prac Zarządu²⁰.

14 czerwca 1906 roku podpisano umowę z Klemensem Trybałą o budowę schroniska w terminie przed końcem lipca 1906 roku za kwotę 500 k.²¹ 10 sierpnia oddano obiekt do użytku, 15 września poświęcono. Schronisko nie było wielkie: 10 długości i 7 m szerokości, z przodu posiadało werandę szeroką na 1,8 m. Zawierało 2 pokoje sypialne, jadalnię, kuchnię, przedsionek, piwnice i obszerny strych. O celowości budowy obiektu w tej lokalizacji świadczy frekwencja odnotowana w pierwszym miesiącu eksploatacji – od 10 sierpnia do 9 września 1906 roku przez schronisko przewinęło się ponad 100 osób, a dochód ze sprzedaży artykułów spożywczych pokrył koszt utrzymania dozorcy. 36 koron i 20 halerzy otrzymanych za noclegi było dochodem oddziału. Koszt budowy schroniska zamknął się niezbyt dużą kwotą, wynoszącą 2100 K i 83 h²² co było także efektem wsparcia udzielonego przez Dyrekcję Dóbr Arcyksięcia Stefana, która udostępniła materiał budowlany po bardzo zaniżonych cenach. Dla udostępnienia Babiej Góry i schroniska wyznakowano ponad 40 km szlaków górskich, w tym z Suchej do Zawoi. 18 sierpnia 1906 roku obiekt ubezpieczono od ognia na kwotę 2500 koron²³.

6 września Zarząd Oddziału zwrócił się do Starostwa w Myślenicach o koncesję dla schroniska o:

1. przyjmowanie obcych w schronisku,
2. podawanie potraw,
3. wyszynk wina,
4. podawanie kawy, herbaty czekolady, i innych napojów i chłodników,
w schronisku własnem na Babiej Górze²⁴.

Warto przytoczyć wartości przychodów i kosztów działalności oddziału w roku 1906 – świadczą one o wysiłku organizacyjnym związanym z budową schroniska. Otóż dochód wyniósł 2425K 65 h, z czego z poprzedniego roku przeniesiono 241 K 87 h, składki członków 310 K, wpisowe 16 K, oprocentowanie lokaty 5 K 58 h, zysk za noclegi jak powyżej 36 K 20 h, składka w schronisku 16 K, dotacja Towarzystwa Tatrzańskiego – 600 K, pożyczka od TT – 400 K, pożyczka wekslowa – 800 K (na budowę schroniska – do spłacenia w 5 ratach rocznych). Poniesione koszty działalności: budowa schroniska 2100 K 83h, znakowanie szlaków – 92 K10 h, koszty utrzymania biura – 65 K 70 h, pozostało w kasie 167 K 02 h oraz do spłacenia: 400 k pożyczki TT, 800 K pożyczki wekslowej od gminy Zawoja, oraz zaległość za 1/3 składek do TT – 100 K.²⁵

Zaległości te oddział wpłacił w 1907 roku, głównie dzięki temu, że Walne Zgromadzenie TT w dniu 4 maja 1907 roku 400 koron pożyczki przekształciło w dotację na budowę schroniska²⁶. W roku tym schronisko zyskał gospodarza – został nim Józef Gancarczyk z Zawoi. Według ustaleń zarządu schronisko powinno być czynne od połowy maja do końca września – w roku 1907 wyjątkowo do 14 października ze względu na ładną pogodę. Przez schronisko w tym okresie przewinęło się ok. 700 osób z czego 285 nocowało a 56 zatrzymało się powyżej 2 godzin. W schronisku w dwóch pokojach udostępniano 8 łóżek noclegowych oraz na strychu szerokie prycze. 4 maja 1907 roku na XXXIV Walnym Zgromadzeniu TT w Krakowie, wśród wielu wniosków, pojawił się i dr Zapałowicza postulujący wniesienie petycji do władz administracyjnych o szybkie naprawienie drogi z Makowa do Zawoi.

Walne Zgromadzenie oddziału odbyło się 14 grudnia 1907 roku w Makowie. Wybrano zarząd w składzie: Hugo Zapałowicz – przewodniczący, Alferd Hubischta – zastępca przewodniczącego, Jan Wolnik – sekretarz, Ludwik Kocyan – skarbnik, Michał Baziński, Kazimierz Gerus, Janina Nowicka, Antonina Piotrowska, Franciszek Röver, Emil Ulrich, Wojciech Włosiak, Edward Wolski. W celu utrzymania porządku na szlakach turystycznych oraz wzmocnieniu bezpieczeństwa uprawiania turystyki ustanowiono straż górską (do jej powołania zobowiązywał Zarząd Oddziału statut oddziałowy) – stanowisko to objął Wawrzyniec Szkolnik. Działacze z Beskidenverein uważali Beskidy za miejsce wyłącznie swojej eksploracji. Pojawienie się polskiej organizacji turystycznej, budowa schroniska i szlaków turystycznych spotkały się z wyraźnie wrogą reakcją, o czym pisał krakowski Czas.

W początkach października 1907 roku działacze BV zniszczyli niedawno wyznakowany czerwony szlak z Przełęczy Brona na Babią Górę. 10 października straż górska Oddziału Babiogórskiego ponownie wyznakowała ten szlak, ale został on jeszcze raz zniszczony. W odpowiedzi Hugo Zapałowicz wniósł w imieniu Oddziału Babiogórskiego oskarżenie do c. k. Sądu Powiatowego w Makowie o celowe niszczenie polskich znaków przez działaczy BV – Wilhelma Schlesingera i Wilhelma Kroczka²⁷.

Po 4 miesięcznym śledztwie, w dniu 25 lutego 1908 roku sąd wydał wyrok w którym uznał Niemców winnymi niszczenia znaków²⁸. W relacji Prezesa Hugo Zapałowicza z rozprawy pojawił się niezbyt sympatyczny wizerunek przedstawicieli Beskidenverein – Wilhelma Schlesingera i Wilhelma Kroczka, którzy mimo jego wezwań i deklaracji do ugody zachowywali się wyzywająco, a wobec świadków – górali z Zawoi nawet obelżywie²⁹. Pojawiła się także idea budowy na szczycie Babiej Góry postumentu Matki Boskiej o wysokości 2,5 m ze spiżu. Rozpoczęta na ten cel zbiórkę pieniędzy³⁰.

27 lutego 1908 roku krakowski Czas w wydaniu porannym umieścił odezwę Oddziału Babiogórskiego do społeczeństwa Galicji o wsparcie budowy i składanie datków na ręce Ks. dziekana Bronisława Niklewicza, proboszcza w Zawoi. Wstępnie wyceniono koszt budowy wraz z cokołem granitowym na 6000 K. W roku 1908 na ten cel pozyskano 795 koron, wydatkowano 64 korony. 9 kwietnia Franciszek Röver a 12 kwietnia 1908 roku Edward Gismann ustąpili z Wydziału Oddziału. Z zachowanej korespondencji można przypuszczać, że niezbyt było im na rękę uczestniczenie w pracach Oddziału wchodzącego w spór z niemieckim Beskidenverein³¹. W tym też roku Hugo Zapałowicz wyjechał z Zawoi – i pozostając członkiem Oddziału zamieszkał we Lwowie. Dla uznania zasług – otrzymał godność członka honorowego Oddziału Babiogórskiego Towarzystwa Tatrzańskiego³².

Wyjazd Zapałowicza zdecydowanie odbił się na aktywności oddziału. Zastępujący go Alfred Hubischta nie wykazywał zainteresowani rozwojem działalności Oddziału. 29 kwietnia 1908 roku odbyło się posiedzenie Wydziału (Zarządu) Oddziału. Postanowiono o budowie ścieżki turystycznej ze schroniska na Przełęcz Bronę oraz na szczyt Babiej Góry, a budowę postanowiono powierzyć „gospodarzowi” Szalejowi z Markowych Rówienek ze środków Oddziału i przeznaczonych na Statuę Matki Boskiej. Na tym zebraniu przyjęto rezygnację Franciszka Rövera oraz Edwarda Gismana³³.

21 maja 1908 roku odbyło się kolejne posiedzenie Wydziału w Zawoi. Omawiano problem propozycji złożonej przez hrabiego Jerzego Mycielskiego, który optował za złożeniem propozycji aby patronat nad budową statuy Matki Boskiej Na Babiej Górze objęła arcyksiężna Maria Teresa i arcyksiążę Stefan³⁴. Głównym kierunkiem poczynań Zarządu stało się schronisko na Markowych Szczawinach, które mimo złej pogody w roku 1908 odwiedziły liczne grupy i indywidualni turyści. Niestety, zwiększony ruch turystyczny zaowocował również przypadkami niszczenia znaków turystycznych w rejonie Babiej Góry. Przychody z działalności schroniskowej wyniosły 156,50 Koron, koszty 328. Jak widać, już wówczas schroniska położone w górach nie stanowiły elementów działalności komercyjnej i wymagały wsparcia finansowego. W wyniku wyborów po ustąpieniu z Zarządu H. Zapałowicza, Przewodniczącym Zarządu został Zygmunt Bocheński, zastępcę – Tomasz Okoński, sekretarzem – Antonina Piotrowska, skarbnikiem – Janina Nowicka, członkami: ks. Jan Chrobakiewicz, Alfred Hubischt, Ludwik Kocyan, Franciszek Röver, Wojciech Włosiak, Edward Wolski. Oddział liczył 44 członków. Schroniskiem zarządzał Józef Gancarczyk. Po kilku miesiącach Zygmunt Bocheński zrezygnował z prezesury, bowiem, jak pisze, przeliczył się ze swoimi możliwościami czasowymi³⁵.

We wrześniu 1909 roku znowu nastąpiła zmiana przewodniczącego - został nim Kazimierz Gerus z Zawoi, zastępcą przewodniczącego Tomasz Okoński, sekretarzem – Antonina Piotrowska, skarbnikiem - Janina Nowicka, członkami: Jan Chrobakiewicz, Alfred Hubischta, Wojciech Włosiak, Edward Wolski. 26 października 1909 roku na zebraniu Wydziału w Zawoi postanowiono ponieść koszty dyplomu i reprodukcji fotografii celem załatwienia do końca wyróżnienia Hugo Zapałowiczowi jako członka honorowego oddziału³⁶. Wzrastał fundusz budowy posągu Matki Boskiej na szczycie Babiej Góry – do końca 1909 roku zebrano 1506 Koron. W roku tym schronisko przyniosło znaczny dochód: wydano na schronisko 75 Koron 92 halerze, przychód wyniósł 228 Koron 42 halerze. Liczba członków Oddziału – 48 osób fizycznych i jedno stowarzyszenie³⁷. 13 lutego 1910 roku odbyło się kolejne zebranie Wydziału w Zawoi³⁸.

20 marca 1910 roku odbyło się w Makowie Podhalańskim Walne Zgromadzenie członków Oddziału Babiogórskiego TT, na którym podjęto decyzję o przeniesieniu siedziby oddziału z Makowa do Żywca³⁹. Wydział Oddziału Babiogórskiego doszedł do wniosku, że nie jest możliwy dalszy rozwój Oddziału w oparciu o środowisko miejscowe w Zawoi. Oparciem dla działalności organizatorskiej powinien być znaczniejszy ośrodek – zwłaszcza położny centralnie w Beskidach, których zagospodarowaniem się zajmuje. Dodatkowo wzięto pod uwagę fakt, że w pobliskim Bielsku znajdowała się sekcja Beskidenverein – a brak było polskiej organizacji turystycznej. Na zebraniu Wydziału 7 maja 1910 roku najważniejszym omawianym tematem był problem przeniesienia siedziby Oddziału do Żywca⁴⁰.

Na Walnym Zgromadzeniu 19 marca 1910 roku w Makowie⁴¹ na Prezesa Wydziału wybrano barona Ottona Klobusa – właściciela dóbr w Łodygowicach, wiceprezesem został Bronisław Gustowicz – dyrektor szkoły w Żywcu, członkami Wydziału zostali: Jan Chrobakiewicz, Stanisław Kohlberger, Józef Niemiec, Antonina Piotrowska, Józef Rakowski, Michał Rewakowicz (któremu powierzono funkcję sekretarza), Antoni Seidler⁴². W sprawozdaniu za rok 1910 Wydział informuje również o porozumieniu z przedstawicielami Związku Beskidzkiego w skład którego wchodził Beskidenverein, w wyniku którego na tablicach informacyjnych w rejonie Babiej Góry oprócz niemieckich miały być stosowane i polskie napisy. Dokonano również próby stworzenia stacji turystycznych: w Suchej Beskidzkiej na przeciw dworca kolejowego w hotelu Franciszka Bulmanna, w Jeleśni również obok stacji kolejowej w restauracji Michała Męczybora, w Krzyżowej w restauracji Wilhelma Gilbermanna w centrum Rycerki Górnej, przy drodze do Półgóry oraz w Rycerkach Dolnej i Górnej – również w restauracjach : Franciszka Pascha i Salomona Goldfingera. Schroniskiem nadal opiekował się Józef Gancarczyk. Dochody Oddziału w 1910 roku 705K 37 h, koszty: 372K 21 h. Liczba członków Oddziału 88 osób. W roku 1910 wydano drukiem Statut Oddziału, zawierający zmiany wynikające z ustaleń Walnego Zgromadzenia Towarzystwa Tatrzańskiego z 19 sierpnia 1909 roku w Zakopanem.

Cele działalności wymienione w §3 były analogiczne jak przyjęte dla całego Towarzystwa, a więc:

1. Umiejętne badanie Karpat, a w szczególności ich części w § 2 wymienionej (na terenie powiatów myślenickiego, limanowskiego, wadowickiego, żywieckiego i bialskiego), pod kierunkiem Wydziału Towarzystwa. Rozprawy dotyczące będą ogłaszane w pismach Towarzystwa.
2. Zachęcanie do zwiedzania Karpat i ułatwianie przystępu do nich i pobytu tamże turystom, a w szczególności swoim członkom, oraz badaczom, oraz artystom i badaczom udającym się tamże w celach naukowych i artystycznych.
3. Ochrona rzadszych gatunków roślin alpejskich, np. złotogłowów, cisów.
4. Wspieranie przemysłu górskiego wszelkiego rodzaju za porozumieniem się z Wydziałem Towarzystwa⁴³.

Ciekawy jest również § 19, który postanawia:

Wszelkie urzędy Zarządu oddziałowego Towarzystwa są bezpłatne⁴⁴.

W maju 1910 roku Zarząd Oddziału zwrócił się z płomiennym apelem, w tym z odniesieniem do uczuć patriotycznych, do społeczeństwa turystycznego, o wstępowanie do Towarzystwa celem krzewienia polskiej turystyki górskiej w Beskidach. Podobne apele umieszczono w 1910 roku co najmniej dwukrotnie w krakowskim Czasie. 6 czerwca urządzono wycieczkę na Klimczok - była to pierwsza wycieczka urządzona przez Oddział w Żywcu. 12 czerwca 1910 roku urządzono wycieczkę na Pilsko połączoną z otwarciem stacji turystycznej w Krzyżowej. Wzięło w niej udział 32 osoby, część z nich do Korbielowa i Krzyżowej dotarła rowerem. W roku 1911 nastąpiło znaczne obniżenie aktywności pracy Oddziału. Wobec zmiany miejsca zamieszkania przez 4 członków Zarządu – istniała realna groźba zaniechania jego działalności. Elementem cementującym tą nikłą pracę było schronisko. Mimo posiadania 12 łóżek – w roku 1911 opiekę i nocleg znalazło w nim ponad 600 osób.

Na Walnym Zgromadzeniu za rok 1911 postanowiono Oddział nie rozwiązywać i rozpocząć nowa jakość działania. Nowy skład Wydziału dawał nadzieję, że w szybkim czasie dojdzie do rozwoju jego działalności turystycznej. Skład Wydziału: prezes – Władysław Nowotarski, wiceprezes – ks. Jan Chrobakiewicz, sekretarz – Artur Seidler, skarbnik – Józef Rakowski, Władysław Koch, członkowie: W. Forkiewicz, Andrzej Moliński, Antoni Minkiński, Janina Nowicka⁴⁵.

21 stycznia 1912 roku Walne Zgromadzenie Oddziału odbyło się w cukierni P. Dyczkowskiego w Żywcu. W roku 1912 zanotowano liczbę 36 członków w tym 34 osoby fizyczne. W latach 1908 – 1912 Oddział spłacił Gminie Zawoja 693 K 35 h tytułem zwrotu pożyczki na budowę schroniska na Markowych Szczawinach⁴⁶.

17 maja 1912 roku odbyło się w Żywcu kolejne posiedzenie Wydziału pod przewodnictwem Prezesa Władysława Nowotarskiego. Ze składu Zarządu na funkcję skarbnika i sekretarza wybrano Artura Seidlera na następną kadencję⁴⁷. Na Walnym Zgromadzeniu Towarzystwa Tatrzańskiego 12 kwietnia 1913 roku określono działalność Oddziału Babiogórskiego w Żywcu w roku 1912 jako minimalną⁴⁸.

1 kwietnia Ludwik Kocyan – założyciel oddziału z Makowa Podhalańskiego zwraca się z pismem do Wydziału Towarzystwa Tatrzańskiego do Krakowa z prośbą o informacje, do kogo przesłać należne składki z Makowa, bowiem pisma kierowane do Żywca od dwóch lat pozostają bez odpowiedzi⁴⁹. Świadczyło to rzecz jasna o znikomej aktywności Oddziału.

3 i 4 czerwca 1913 roku przedstawiciele Oddziału wizytowali schronisko na Markowych Szczawinach uznając jego stan techniczny jako dobry i chwaląc gospodarza -Gancarczyka. Zauważono konieczność zamontowania trwałych tablic informacyjnych stalowych z odpowiednią treścią turystyczną⁵⁰. Wynik tej wizytacji przedstawiono także na zebraniu Zarządu w dniu 9 czerwca 1913 roku. W księdze z protokołami między 17 maja 1912 roku, a 9 czerwca 1913 roku nie zamieszczono żadnych sprawozdań – potwierdza to opinię zawartą w Pamiętnikach TT, określająca pracę Oddziału w tym czasie jako minimalną.

Sporo miejsca problemom zagospodarowania Beskidów Zachodnich Kazimierz Sosnowski poświęcił w swoim artykule z okazji 40 lecia Towarzystwa Tatrzańskiego umieszczonym w Pamiętniku TT nr XXXIV z 1913 roku. W artykule tym, w posumowaniu działalności Oddziału Babiogórskiego jako najważniejsze osiągnięcie rzecz jasna podawana jest budowa schroniska na Markowych Szczawinach posiadającego 10 łóżek (wg informacji Oddziału w sprawozdaniu z 1911 roku – 11) oraz 30 miejsc na poddaszu. Schronisko to osiągnęło roczną frekwencję udzielanych noclegów na ok. 300 osób. Osiągnięciem było również budowa ścieżek turystycznych z Suchej Beskidzkiej do Zawoi oraz trzech ścieżek z Zawoi do schroniska i jednej z Markowych Szczawin na szczyt Babiej Góry. Niestety urządzony w Zawoi Dworzec Babiogórski upadł wraz ze śmiercią właściciela51. Pamiętniki TT za rok 1913 i 1914 nie zawierają osobnego sprawozdania Oddziału Babiogórskiego TT. W latach 1914 – 1918 oddział praktycznie przestał funkcjonować, tak, że Wydział TT musiał przejąć opiekę nad schroniskiem na Markowych Szczawinach⁵².

Sprawował ją Kazimierz Sosnowski⁵³. Poinformował o tym Józefa Gancarczyka pismem z kwietnia 1918 roku, zalecając jednocześnie, aby właśnie jemu składał sprawozdania z działalności w schronisku. W archiwalnych materiałach Muzeum Tatrzańskiego znajdujemy korespondencję Józefa Gancarczyka z dnia 16 maja 1918 roku do Kazimierza Sosnowskiego, w której żali się na działaczy Oddziału Babiogórskiego, którzy po odejściu Zapałowicza nie przejawiają wielkiej działalności i starań o schronisko. Opisany w liście stan schroniska był opłakany: skradziono wiele elementów wyposażenia, dach przeciekał w wielu miejscach, brakowało 1/3 szyb, zniszczony był piec. Wartość spodziewanych nakładów na odbudowę i wyposażenie schroniska oceniał na 1500 K.⁵⁴. Opiekę tą zdał Kazimierz Sosnowski 18 czerwca 1920 roku pisząc do Antoniego Waśniowskiego Prezesa Wydziału, że nie będzie konkurował w tej materii z Józefem Gancarczykiem, który już w schronisku się pokazał , a nawet pobrał kontyngent żywnościowy⁵⁵. Złożył jednocześnie informację o przychodach i wydatkach obiektu w latach 1914 – 1918. Ze względu na fakt, że działalność ta miała miejsce w okresie I wojny światowej – warto przytoczyć parę cyfr.

Dochody za noclegi i wstępy w 1914 roku 184,80 K, w 1915 roku brak, w 1916 roku - 77,80 K, w 1917 roku 158,80 K, w 1918 roku 231,50 k razem 652,9 K. Koszty: utrzymanie, czyszczenie, oświetlenie w latach 1914 – 1917 244,65 K, podobne koszty w 1918 roku 50,40 K, 50% dochodów za obsługę schroniska w 1918 115 K, znakowanie dwóch szlaków turystycznych 102 K, zakup wyposażenia do schroniska (ręczniki, łyżki) – 132 k, korespondencja 6,45 K. Tak dokładne wyliczenie pokazało, że obiekt utrzymał się mimo trudnych czasów sam⁵⁶.

W tym to czasie do Prezesa Waśniowskiego pisze również Gancarczyk domagając się wypłaty 420 Marek Polskich za prace remontowe w schronisku polegające na naprawie dachu i podłogi na werandzie.

Duże znaczenie dla dalszej działalności towarzystwa po I wojnie światowej miała reforma organizacyjna i podjęte starania o podjęcie ciężaru równomiernego rozwoju zagospodarowania turystycznego na obszarze całych Karpat objętych granicami nowo budującego się państwa polskiego. W wyniku reformy lansowanej głównie przez Oddziały PTT z Lwowa i Warszawy, doszło do znaczących zmian w Statucie PTT uchwalonych na specjalnie w tym celu zwołanym Walnym Zjeździe 10 grudnia 1922 roku w Krakowie. W ich wyniku znacznie zmniejszono znaczenie Centrali Towarzystwa tzw. Wydziału na rzecz samodzielności oddziałów⁵⁷.

Oddział babiogórski podjął działalność już w 1921 roku, jak pisze w sprawozdaniu z działalności Oddziału za rok 1922 ówczesny, nowo wybrany, Prezes, inż. Mieczysław Mączyński, z dużą nadzieją na rozwój animowany reformą statutową. 5 marca 1921 Tadeusz Okoński radzi prezesowi pozostawienie Gancarczyka na dzierżawie obiektu z propozycją przez niego złożoną czynszu w wysokości 5000 Marek Polskich, a także z pomysłem przeniesienia schroniska bliżej szczytu Babiej Góry. W księdze protokołów Oddziału Babiogórskiego trzeci z kolei po I wojnie światowej, zapis nosi datę 30 maja 1921 roku. Na zebraniu obecni byli : dyr. Antoni Waśniowski - prezes, inż. Bogusław Kukliński, inż. Mieczysław Mączyński, Antoni Holnicki, J. Rekowski, prof. (?) Stanek - sekretarz, insp. Nowotarski. Dr Waśniowski otworzył posiedzenie, na którym natychmiast rozpoczęła się burzliwa dyskusja na temat działalności Oddziału. Poinformowano, że Oddział na dzień zebrania liczy 79 członków z opłaconą składką. Wyjaśnione zostały, na pytanie widać niezbyt zorientowanego Mieczysława Mączyńskiego, relację między Oddziałem a Towarzystwem Tatrzańskim oraz Beskidenverein. Poinformowano również zebranych o rezygnacji dzierżawcy Gancarczyka z pracy w schronisku na Markowych Szczawinach. Postanowiono również doprowadzić w możliwie najszybszym czasie do Walnego Zgromadzenia celem nadania działalności Oddziału nowego impulsu⁵⁸.

22 czerwca 1921 roku odbyło się kolejne zebranie Zarządu, na którym ustalono już termin Walnego Zgromadzenia, poświęcone też było sprawom schroniska na Babiej Górze, które uzyskało już dzierżawcę (ale bez żadnego czynszu na rzecz Oddziału wobec koniecznych napraw i remontów do zrobienia dla nowego dzierżawcy). 14 lipca 1921 roku odbyło się Walne Zgromadzenia Oddziału Babiogórskiego na którym prezesem został wybrany Mieczysław Mączyński i funkcję tą sprawował przez cały okres międzywojenny. W skład Zarządu prócz Prezesa wchodzili: Bogusław Kukliński jako wiceprezes, i członkowie dyr. Antoni Waśniowski, Andrzej Moliński, (?) Piwowarczyk, (?) Rakowski, (?) Gałuszka, (?) Gdowski, (?) Stanek⁵⁹. Oddział podjął dzieło rozbudowy schroniska na Markowych Szczawinach. Dobudowano dużą salę, zakupiono również nowe koce i niezbędną pościel. 16 września 1921 roku Oddział otrzymał z biura TT z Krakowa projekt statutu opracowany przez Romana Kordysa. 21 stycznia 1922 roku odbyło się kolejne zebranie Zarządu. Poświęcone było dyskusji na temat proponowanych zmian statutu Towarzystwa Tatrzańskiego. Odczytano projekty Romana Kordysa ze Lwowa i Mieczysława Orłowicza z oddziału warszawskiego PTT. Zdecydowanie opowiedziano się z projektem oddziału lwowskiego PTT. 17 lutego 1922 roku na kolejnym posiedzeniu Zarządu Oddziału podsumowano dochody ze zorganizowanej zabawy łącznie z darowiznami przy okazji złożonymi (np. od starosty żywieckiego, Muszyńskiego w kwocie 1000 Mkp). Podniesiono sprawę budowy statuy Matki Boskiej na Babiej Górze postanawiając sprawę kontynuować. Poświęcono również dużo uwagi schronisku, które powinno być rozszerzone przez dobudowę nowej izby. Ustalono składkę na rok 1922 w wysokości 500 Mkp⁶⁰. Na zakończenie roku – wobec szalejącej inflacji składka wynosiła już 12 000 Marek Polskich,.

18 listopada 1922 grupa zapalonych narciarzy zwróciła się z pismem do Zarządu Oddziału w sprawie powołania klubu narciarskiego przy oddziale. Walne Zgromadzenia Oddziału w 1923 roku odbyło się 28 kwietnia. Zarząd został wybrany w składzie: Mieczysław Mączyński – prezes, Stanisław Fox – wiceprezes, członkowie: Antoni Waśniowski, Stanula, Augustynowicz, Edmund Zyzak, Wiktor Fucik, Rakowski, Wojciech Dobosz. Na czele Komisji Rewizyjnej stanął Gałuszka. Na tym Walnym Zjeździe uchwalono nowy statut Oddziału. 16 maja 1923 roku Zarząd ukonstytuował się czyniąc Wiktora Fucika sekretarzem a Edmunda Zyzaka skarbnikiem. Ustalono, że istnieje konieczność wyznakowania szlaku turystycznego z Huciska na Babią Górę. 27 czerwca 1923 roku Zarząd Oddziału uzyskał prawo użytkowania dwóch pokoi od Zarządu Państwowego Dóbr Arcyksięcia Karola Stefana w nowo wybudowanej gajówce na Glinem, za co wyznaczono czynsz w wysokości 1000 Marek Polskich Dopuszczono również do wywieszenia tablicy z napisem „ Tymczasowe Schronisko Oddziału Babiogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego”⁶¹.

29 lipca 1923 roku na posiedzeniu Zarządu analizowano statut ramowy oddziałów PTT, przyjęto również postanowienia związane ze schroniskiem – ustalono, że od gości nocujących w schronisku nie będzie pobierana opłata za wstęp (co oznacza, że dotychczas była pobierana i nadal pozostała dla odwiedzających), a także, że w przypadku braku miejsc noclegowych, dopuszcza się nocowanie dwóch gości na jednym łóżku, ale za cenę po połowie dla każdego⁶².

30 września 1923 roku z inicjatywy Michała Augustynowicza odbyło się w Sali Sokoła, inauguracyjne zgromadzenie 21 narciarzy żywieckich na którym uchwalono założenie w Żywcu Koła Narciarzy przy Oddziale Żywieckim PTT. Prezesem został wybrany Tadeusz Becker, zastępcą prezesa Julian Sym, członkami Zarządu: Michał Augustynowicz, Józef Pietruszewicz, Wojciech Dobosz, Bogusław Huliński. Komisję Rewizyjną tworzyli: Janina Obtułowiczówna i Władysław Porębski. Uchwalono na nim Regulamin działania Koła. 4 października 1923 roku odbyło się pierwsze posiedzenie Zarządu Koła Narciarzy. Michał Augustynowicz został wybrany na stanowisko jednoczące funkcje skarbnika i sekretarza. Polecono mu od razu rozpoczęcie akcji promocyjnej poprzez wydanie odpowiedniej ulotki informującej o powstaniu Koła i jego zadaniach związanych z nauką jazdy na nartach oraz organizowaniu wycieczek⁶³. Kolejne zebranie odbyło się już 11 października 1923 roku. Na tym zebraniu postanowiono nawiązać kontakt z lwowskim Karpackim Towarzystwem Narciarzy w celu wsparcia działalności poprzez wymianę materiałów promujących turystykę narciarską⁶⁴. Następne zebranie odnotowujemy 18 października 1923 roku. Jednym z poruszanych problemów była konieczność uzyskania tanich nart dla uczestników imprez. Postanowiono zwrócić się do Zarządu Państwowego Lasów Książęcych z prośbą o sprzedaż po cenach obniżonych desek jesionowych i do Fabryki Mebli Giętych w Łodygowicach z prośbą o nieodpłatne wygięcie i sporządzenie nart. 25 października 1923 roku i 31 października 1923 roku odbyły się kolejne posiedzenia Zarządu.

Zapał w tworzeniu organizacji był jak widać olbrzymi. 22 listopada 1923 roku na zebraniu Zarządu podjęto uchwałę o pierwszej wyprawie narciarskiej, która odbyła się 25 listopada 1923 roku na Rachowiec. Regulamin koła zatwierdził Zarząd Oddziału na swoim zebraniu 20 października 1923 roku, jednocześnie apelując, aby członkowie Koła wstąpili do PTT⁶⁵. Zebrania Zarządu Koła odbywały się przez całą zimę 1923/1924 praktycznie co tydzień. 13 grudnia 1923 roku na zebraniu pojawiła się pierwszy raz propozycja wykorzystania pokoju w gajówce pod Pilskiem na miejsce noclegowe dla narciarzy⁶⁶. W sezonie 19 grudnia 1923 roku (pismo 155/XIX/23) Koło Narciarzy zostało przyjęte do Polskiego Związku Narciarskiego tworząc 12 w historii Klub PZN⁶⁷ - poinformował o tym z dumą przewodniczący w swoim sprawozdaniu na Walnym Zgromadzeniu 24 stycznia 1924 roku. Na tymże zgromadzeniu ponownie wybrano Tadeusza Baekera przewodniczącym Koła. Wysokogórski charakter Pilska, jego imponująca jak na Beskidy wysokość oraz stosunkowo duża odległość od stacji kolejowej utrudniające jednodniowe wycieczki, spowodowały, że już od początku działalności działacze Oddziału Babiogórskiego TT dążyli do budowy schroniska w rejonie Pilska zdając sobie sprawę, co do jego znaczenia, jako ośrodka narciarskiego. To właśnie w rejonie Pilska, ze względu na dogodne warunki śniegowe odbywały się doroczne zawody narciarskie „O Puchar Pilska” organizowane przez oddziałowe Koło Narciarzy.

W wyniku tych starań wiosną 1924 dzięki życzliwości Dyrekcji Dóbr Żywieckich w osobie Dyrektora Dóbr A. Cyhana i za zgodą Karola Stefana Habsburga, (pismo z dnia 24.12.1923) została rozbudowana gajówka na Przełęczy Glinne, co umożliwiło dogodniejsze jej wykorzystanie jako schroniska turystycznego. Składało się ono z dwóch pomieszczeń noclegowych i kuchni. Ponieważ część wyposażenia w schronisku sfinansował klub Wintersportklub, uzgodniono możliwość korzystania przez członków tego klubu ze zniżek na zasadzie jak członkowie PTT. 22 marca 1924 roku na kolejnym zebraniu Zarządu Oddziału ustalono, że całkowity dochód – 362 000 mk, z urządzonej niedawno zabawy przeznaczony zostanie na budowę nowego pieca w schronisku na Markowych Szczawinach. 24 kwietnia 1924 roku odbyło się kolejne Walne Zgromadzenie Oddziału w obecności 18 członków. Zarząd uzupełniono o Józefa Pietruszewicza. 30 kwietnia 1924 roku na zebraniu Zarządu w wyniku ukonstytuowania się Zarządu funkcję sekretarza powierzono Wiktorowi Fucikowi a skarbnika Michałowi Augustynowiczowi. Na tym spotkaniu ustalono cenę za wstęp do schroniska w wysokości 50 groszy, a koszt noclegu 1 zł dla członków PTT i 2 zł dla innych. Postanowiono również wystąpić do Beskidenverein z pismem w sprawie uzgodnienia przebiegu i kolorystyki szlaków turystycznych w rejonie Babiej Góry. 21 sierpnia 1924 roku odbyło się zebranie Zarządu, na którym postanowiono zakupić łóżka i koce na wyposażenie schronisk. W roku 1924 Oddział liczył 209 członków. Zorganizowano kilka wycieczek w góry, lecz nie odnotowano na nich zbyt dużej frekwencji. Schronisko na Babiej Górze, wyposażone w nowe koce i łóżka odwiedziło 1800 osób. Tak duża liczba turystów spowodowała, że Zarząd Oddziału zaczął rozmyślać o budowie nowego schroniska, lecz bliżej szczytu Babiej Góry. W roku 1924 Koło Narciarzy ufundowało puchar dla narciarza z największymi osiągnięciami. Pierwszym zdobywcą został B. Kukliński.

Ciekawe jest zestawienie działalności finansowej Oddziału w 1924 roku⁶⁸.

Zestawienie kasowe za rok 1924

 1 marca 1925 roku odbyło się zebranie Zarządu Oddziału poświęcone przygotowaniom do kolejnego Walnego Zjazdu Oddziału. Wylosowano do Zarządu Edmunda Zyzaka i Wojciecha Dobosza. Walne Zgromadzenie odbyło się 22 marca 1925 roku w obecności 21 członków (na 209 opłacających składki)⁶⁹. Postanowiono między innymi o konieczności rozbudowy schroniska na Markowych Szczawinach, zaapelowano również do Akademii Umiejętności w Krakowie o zachowanie istniejących ścieżek na terenie jej dóbr na w lasach babiogórskich. W odpowiedzi na ten apel Zarząd Oddziału uzyskał wyłączność na znakowanie na terenie lasów PAU ( pismo PAU 1819/25 z dnia 25 listopada 1925)⁷⁰.

4 kwietnia 1925 roku Zarząd na swoim zebraniu ukonstytuował się powierzając funkcję sekretarza Wiktorowi Fucikowi a skarbnika Augustynowiczowi. 22 maja 1925 roku odbyła się uroczysta wycieczka na Babią Górę na pamiątkę 20 rocznicy istnienie Oddziału.

W roku 1925 rozbudowano schronisko na Markowych Szczawinach poprzez dobudowę nowej kuchni i pokoju. Stara kuchnia została zamieniona na suszarnię. 15 sierpnia 1925 roku otwarto obiekt po modernizacji w obecności ponad 200 turystów⁷¹. W sezonie odwiedziło schronisko ponad 3000 turystów. W tym też roku pierwszy raz schronisko zostało udostępnione turystom w sezonie zimowym. Przy schronisku w listopadzie 1925 roku otwarto stacje meteorologiczną. Stacja była wyposażona w aneroid, termometr, hygrometr i anemoskop. Od 1 listopada 1925 roku gospodarz schroniska wysyłał cotygodniowe komunikaty pogodowe.

W schronisku pod Pilskiem nocowało w tym roku ponad 500 turystów. 25 lutego 1925 roku w prywatnym schronisku Marii Sikorowej na Magórce 913 nad Żywcem założono stację turystyczną Oddziału. Obiekt położony w odległości 20 min marszu od schroniska Beskidenverein nosił nazwę „Widok na Tatry”⁷². Stacja służyła dla obsługi ruchu turystycznego w Beskidzie Małym.

W roku 1925 Oddział liczył 200 członków. Przystępując do prac znakarskich 1 czerwca 1925 roku Komisja dla robót w górach Oddziału Babiogórskiego planowała na ten rok ambitne plany. Zostały one w znacznej części zrealizowane. Największe prace wykonano w rejonie Babiej Góry, gdzie powstało 120 km szlaków, w tym z Huciska do schroniska na Markowych Szczawinach kolorem czerwonym, z Suchej do Zawoi kolorem czerwonym, 4 ścieżki z Zawoi do schroniska: przez Markowe Rówienki kolorem zielonym, przez Czatożę kolorem żółtym, przez Ryzowaną kolorem czerwonym i przez Policzne kolorem niebieskim. Ponadto wyznakowano szlak czerwony ze schroniska na Markowych Szczawinach do szlaku głównego na grani Babiej Góry oraz szlak grzbietowy od Mędralowej do Przełęczy Krowiarki. Wyznakowano również szlak z Przełęczy Krowiarki do Lipnicy Górnej w kolorze niebieskim oraz perć północnym zboczem Babiej Góry na szczyt. Prace te w większości wykonał Władysław Miodowicz, ich koszt wyniósł 150 zł. Prócz tego w rejonie Babiej Góry odnaleziono 10 grot i oznaczono do nich wejścia⁷³.

16 sierpnia 1925 roku Zarząd Oddziału zebrał się w schronisku na Markowych Szczawinach, w dzień po uroczystym otwarciu obiektu po modernizacji. Ustalono zakres dalszych niezbędnych prac modernizacyjnych w obiekcie polegających na pokryciu gontem starszej części obiektu, szalowaniu deskami całości elewacji, dobudowanie ganeczku od frontu symetrycznie do istniejącego, urządzenie na strychu pokoju noclegowego. Podjęto również starania o powołanie osobnego oddziału bialskiego a także koła w Suchej Beskidzkiej i Czechowicach Dziedzicach. W czasie tego posiedzenia Władysław Midowicz zgłosił przypadki przemalowywania znaków Oddziału Babiogórskiego przez Beskidenverein. W dniu tym Władysław Midowicz został wybrany członkiem Zarządu Oddziału w miejsce Józefa Pietruszewicza. 8 września 1925 roku na kolejnym zebraniu Zarządu Oddziału prof. Józef Braszka złożył relację o staraniach związanych z powstaniem Koła w Białej. 22 listopada 1925 roku reprezentacja oddziału w osobach Mieczysława Mączyńskiego i Władysława Midowicza wzięła udział w spotkaniu przedstawicieli oddziałów prowadzących prace związane z zagospodarowaniem turystycznym gór. Ustalono, że dla koordynacji poczynań należy powołać stałe zespoły robocze przy Międzyoddziałowej Komisji Zachodniobeskidowej. W skład pierwszego z nich wchodziłoby po dwóch przedstawicieli Oddziałów PTT: Górnośląskiego, Cieszyńskiego i Żywieckiego, w skład drugiego: Nowotarskiego, Pienińskiego, Tarnowskiego i Nowosądeckiego. Dokonano podziału obszarów działalności, w wyniku czego Oddział Babiogórski otrzymał gospodarkę turystyczną w grupie Pilska, w paśmie Babiej Góry i w Beskidzie Małym. Jednym z najważniejszych wniosków uchwalonych przez tą Komisję była propozycja budowy schroniska na Hali Misiowej (pisownia oryginalna z protokołu)⁷⁴. W protokole z pierwszego posiedzenia Komisji w Katowicach z dnia 7 lutego 1926 roku znajdujemy problemy sporu z Beskidenverein, stawiane zarówno przez oddział babiogórski jak i katowicki PTT. Ustalone zostały następujące kroki: oddziały żywiecki, katowicki będą starały się objąć całkowity teren Beskidów w swoją sferę znakowania, zobligowano Zarząd główny PTT do zwrócenia się do PZN o wykluczenie Wintersportklubu z szeregów PZN, jako stowarzyszenia nie należącego do konwencji turystycznej oraz do skierowania memoriału do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych z podaniem, że Beskidenverein używa w swojej działalności nazewnictwa niemieckiego, do Dyrekcji Ceł o pociągnięcie do odpowiedzialności osób nie mających uprawnień, a przebywających w pasie granicznym, ostrzeżenie Państwowej Komisji Ochrony Przyrody o spodziewanej rozbudowie schroniska na Babiej Górze, nagłośnienie sporu w polskiej prasie. Całość poczynań powinna zostać ukończona do 1 maja 1926 roku. Było to prawdziwe wypowiedzenie wojny⁷⁵.

Koło Bialskie Oddziału Babiogórskiego PTT

5 marca 1925⁷⁶ roku powstało Koło w Białej z Prezesem Józefem Braszką i Stanisławem Mertą, A. Biegą ks. Majorem Miodońskim i dr L. Chrapczyńskim w Zarządzie. Koło w chwili założenia liczyło ponad stu członków. Aktywność Koła została już od początku jego istnienia doceniona przez Zarząd Główny PTT. 4 lutego 1927 roku Koło organizowało w Białej posiedzenie Komisji Międzyoddziałowej Zachodnio – Beskidzkiej. Przed jej spotkaniem ilustrowany kliszami referat dla mieszkańców Bielska i Białej o Parkach Narodowych wygłosił osobiście Walery Goetel⁷⁷. Na koniec 1927 roku Koło w Białej liczyło już ponad 2000 członków, i stanowiło zdecydowanie najliczniejsze grono członków Oddziału Babiogórskiego PTT. Doprowadziła do tego intensywna działalność popularyzatorska zwłaszcza przewodniczącego - prof. Józefa Braszki i sekretarza – prof. Stanisława Merty⁷⁸ W roku 1927 profesor Merta z synem przeprowadzili znaczne prace znakarskie w rejonie Pilska i Babiej Góry⁷⁹. W 1928 roku Koło wydała 10 000 kartek pocztowych z widokami Babiej Góry na bazie zdjęć Władysława Latko, nauczyciela z Białej. W roku tym w Kole powołano Sekcję Narciarską, która w 1929 roku liczyła już 50 członków i należała do Polskiego Związku Narciarskiego. W roku 1928 obrót kasowy Koła wyniósł niebagatelną kwotę 52 518 złotych^80,81.

Zestawienie kasowe Koła w Białej za rok 1928

Problemy finansowe odbijały się na współpracy między oddziałami. 10 listopada 1928 roku prezes Koła zwraca się do Zarządu Głównego PTT w Krakowie z prośbą o interwencję, bowiem Oddział Górnośląski PTT uzgodnił z władzami administracyjnymi starostwa pszczyńskiego i urzędu wojewódzkiego śląskiego, że nie będą potwierdzały legitymacji PTT zamieszkałym na terenie tego województwa członkom oddziałów PTT z poza województwa śląskiego w celu upoważnienia do przechodzenia przejść granicznych na obszarze konwencji turystycznej. Miał to na celu niewątpliwie zmuszenie członkom oddziałów płacącym składki do innych oddziałów do przejścia do oddziału górnośląskiego. Było to niezgodne z obowiązującym statutem⁸². Problem ten znalazł rozwiązanie w postaci dyskusji na forum Komisji Międzyoddziałowej, która 16 lutego 1929 roku ustaliła, a Zarząd Główny 17 lutego 1929 roku swoją uchwałą zatwierdził, że począwszy od 16 lutego 1929 Oddział Babiogórski lub jego Koło w Białej nie może przyjmować na członków osób zamieszkałych na terenie Śląska, co nie dotyczy osób przyjętych na członków do tego oddziału przed tą datą. Niewątpliwie miało to na celu utrudnienie temu oddziałowi rozwoju ilościowego, bowiem znaczna liczebność kół terenowych w Bielsku i Białej z całą pewnością była niemile widziana przez konkurujący Oddział Górnośląski⁸³. Podjęcie takich uchwał wywołało ostrą reakcję Józef Braszka – prezes Koła w Białej oraz Stanisław Merta – kierownik biura, podali się do dymisji (Pismo do Zarządu Oddziału Babiogórskiego PTT z dnia 28 luty 1929)⁸⁴. Przeciwko takiemu rozwiązaniu zaprotestował energicznie Oddział Babiogórski, który na Walnym Zgromadzeniu Oddziału w Żywcu 23 marca 1929 roku uchwalił rezolucję, którą przedstawił Walnemu Zjazdowi Delegatów PTT w Krynicy⁸⁵. Delegatami na Walny Zjazd, który odbył się 14 kwietnia 1929 roku byli Mieczysław Mączyński – prezes zarządu oddziału, Józef Braszka i Stanisław Merta⁸⁶. Przychody finansowe w 1929 roku Koła w Białej wynosiły 41 330 zł i były niewiele niższe niż w pozostałej części macierzystego oddziału⁸⁷. Wartość majątku Koła w tym czasie osiągnęła kwotę 104 497 zł. Prezesem był nadal Józef Braszka, członkiem Zarządu Stanisław Merta. Odnotowano rekordową ilość 1923 członków. Wydano 7 rodzajów widokówek w łącznym nakładzie 7000 sztuk, promujących Beskidy. Imponująco przedstawiały się prace znakarskie.

14 czerwca 1931 roku Stanisław Merta złożył na ręce Prezesa Józefa Braszki sensacyjne oświadczenie. Złożył je na dzień przed posiedzeniem Zarządu Oddziału, na którym miał przedstawiać sytuację finansową Koła. Wynikała z niego, że w wyniku niekontrolowanego pobierania z kasy Koła w latach 1929 i 1930 środków finansowych pobrał na swoje potrzeby niebagatelną kwotę ponad 16795,28 zł. Tłumaczył się chęcią pomocy bliskiemu krewnemu, który znalazł się w kłopotach finansowych, a który mimo pomocy finansowej zbankrutował. Jednocześnie przedstawił możliwości zwrotu długu i jego zabezpieczenie polisą ubezpieczeniową na życie. W materiałach COTG PTTK znajdujemy notatkę sporządzoną przez Władysława Midowicza, w której opisuje on ww. wydarzenie wspominając o związku Stanisław Merty z Klarą Skonieczną, w której pracowni krawieckiej umieścił biuro koła bialskiego PTT. W momencie, gdy wydarzenia te ujrzały światło dzienne – Stanisław Merta utracił wysokie stanowisko w gimnazjum żeńskim i został przeniesiony Wadowic⁸⁸. Mimo tych wydarzeń rozwój Koła był bardzo dynamiczny i nie mógł pozostać niezauważony, a działacze z Białej dojrzeli już do samodzielności. 29 sierpnia 1933 roku Zarząd Koła w Białej uchwalił Regulamin Sekcji Narciarskiej i przesłał Zarządowi Oddziału Babiogórskiego do akceptacji⁸⁹. W 1934 roku powstał samodzielny Oddział PTT w Białej.

17 grudnia 1925 roku Władysław Midowicz złożył na zebraniu Zarządu Oddziału relację o negocjacjach z Beskidenverein w sprawie ułożenia spraw gospodarki turystycznej. Negocjacje te zostały z winy Niemców przerwane. Jednocześnie zwrócił się z propozycją rozpoczęcia sporu i przeniesienia go w teren głównie poprzez zamalowanie ich znakowania oraz zwrócenia się do właścicieli lasów o wycofanie zgody na znakowanie przez Niemców. Przeciwny takiemu postępowaniu był Wiktor Fucik, który uważał, że należy porozumieć się ze względu na zasady demokracji i partnerstwa obowiązujące w górach⁹⁰. Władysław Midowicz zasłynął w tym okresie z wywieszonego na drzwiach schroniska na Markowych Szczawinach zakazu wstępu dla turystów zrzeszonych w niemieckim towarzystwie turystycznym jako rewanż za niszczenie polskich szlaków turystycznych, ale za wyjątkiem pań po 9.00 wieczorem. Zakaz ten zachował się w archiwaliach w Archiwum Państwowym w Katowicach Oddział w Żywcu. (PTTŻ Nr 3).

W 1925 roku Oddział Babiogórski liczył około 200 członków i oprócz opisanego powyżej Koła w Białej utworzył Delegaturę w Zawoi. Oddział powołał Koło Narciarzy i rozpoczął wydawanie Rocznika. Wydatki Oddziału w tym roku wyniosły 4000 zł. Oddział urządził trzy wycieczki górskie – jedną na Pilsko i dwie na Babią Górę. Cieszyły się dużą frekwencją.

Od 15 maja 1926 roku uprawnienia przewodnickie oddziałowe na oprowadzanie po Babiej Górze uzyskał Rupert Gancarczyk z Zawoi. Wyznaczono również odpłatność za jego usługi - 5 zł./dzień pracy i całkowite utrzymanie. Przewodnik posiadał również książeczkę służbową wydaną przez Oddział Babiogórski.

9 stycznia 1926 roku Oddział urządził Bal Beskidowy w salach Sokoła. 16 stycznia 1926 roku na zebraniu Zarządu podsumowano bal, z którego dochód wyniósł 186 zł 28 groszy po połowie dla Oddziału i Koła Narciarzy. Na tymże zebraniu uznano za celowe wydanie przewodnika narciarskiego. 8 marca 1925 roku w odpowiedzi na propozycję objęcia przez Oddział Babiogórski znakowania szlaków turystycznych odpowiedzi udzieliła Dyrekcja Dóbr Żywieckich, która ustanowiła Polskie Towarzystwo Tatrzańskie lub Oddział Babiogórski jedyną organizacją upoważnioną do znakowania szlaków turystycznych na terenie swoich posiadłości (pismo L3666/25). W ślad za tym pismem pojawiła się dyrektywa do wszystkich jednostek dóbr z dnia 13 listopada 1930 roku w sprawie bezwarunkowego zabraniania wyznaczania szlaków turystycznych organizacjom nieupoważnionym. Wytłumaczeniem tak przychylnego stanowiska Zarządu Dóbr może być fakt, że zastępcą Dyrektora Zarządu był w tym czasie Mieczysław Mączyński – wieloletni Prezes Zarządu Oddziału Babiogórskiego.

28 lutego 1926 roku, Władysław Midowicz – delegat dla schronisk Oddziału Babiogórskiego podpisał w jego imieniu umowę z Marią Hikorową z Łodygowic o umieszczeniu w schronisku na Magórce (933 m n.p.m.) stacji turystycznej Oddziału Babiogórskiego PTT. W ramach umowy członkowie PTT mieli 25 % zniżki na noclegi⁹¹. 13 marca 1926 roku na kolejnym zebraniu Zarządu ustalono termin Walnego Zgromadzenia na dzień 27 marca 1926 roku. Z Zarządu (zgodnie ze statutem ) ustąpili: Mieczysław Mączyński, Fox, Rakowski. Na lata 1926/1927 wybrano Zarząd w składzie: prezes Mieczysław Mączyński, wiceprezes Stanisław Fox, sekretarz Wiktor Fucik, skarbnik August Pawluszkiewicz, członkowie: Antoni Waśniewski, Michał Augustynowicz, Stanisław Merta, ks. major Miodoński, Wojciech Dobosz, Józef Braszka, Władysław Midowicz⁹².

Schronisko na Przełęczy Glinne było za małe, położone zbyt nisko i nie zaspokajało potrzeb zwiększającego się ruchu turystycznego. Po wielu staraniach działaczy z Żywca, do których należeli przede wszystkim Stanisław Merta oraz Józef Braszka, Wiktor Fucik i Mieczysław Mączyński zakupiono grunt (ok. 5000 m2 ) od właścicieli Hali- spadkobierców Jana Mizi, z którym jeszcze przed I wojną światową Kazimierz Sosnowski ustalał lokalizację przyszłego schroniska. Akt nabycia części gruntu pod schronisko podpisano 18 listopada 1926 roku. Sprzedającymi byli Wojciech Mizia i Antoni Jędrzejas. Wcześniej zakupiono od Franciszka Mizi część nieruchomości 28 lutego 1926⁹³. Budowę schroniska rozpoczęto latem 1926 roku od wyznaczenia położenia i budowy fundamentów. Budowę prowadził miejscowy cieśla z Wieprza, nazwiskiem Stela. Od czoła obiekt miał długość 24 m, szerokość 11 m, wysokość 12 m i był budowany w stylu zakopiańskim. Architekturę obiektu dopasowano do zaleceń Zarządu Głównego PTT, wg projektu Stanisława Porębskiego z udziałem Witolda Wolańskiego. Na fundamencie pod budynkiem wzniesiono ściany z ciosanych belek aż do wysokości dachu. I tutaj uzyskano pomoc Dyrekcji Dóbr Żywiecki w postaci dostawy drewna po wyjątkowo niskiej cenie.

W tym samym roku wykonano szlaki turystyczne: z Sokolicy w paśmie Babiej Góry do Osielca w kolorze czerwonym, w Beskidzie Małym kolorem czerwonym od Porąbki przez Wielką Puszczę przez Przełęcz Kocierską, Madohorę i Leskowiec aż do Gorzenia Górnego. Zanotowano również liczne zniszczenia na szlakach turystycznych polegające na usuwaniu słupów z drogowskazami⁹⁴. 22 grudnia 1926 roku podczas posiedzenia w Katowicach Komisji Międzyoddziałowej Zachodnio Beskidowej pod przewodnictwem profesora Walerego Goetla postanowiono zaapelować do Zarządu Głównego aby zwrócił się do Kół w Bielsku i Białej o połączenie w jedno Koło Oddziału Babiogórskiego⁹⁵. Przegląd Turystyczny z grudnia 1927 roku donosi o powstaniu kolejnego koła terenowego Oddziału Babiogórskiego – w Wadowicach. Początki powstania Koła opisuje pismo Oddziału Babiogórskiego z dnia 29 kwietnia 1927 roku do Zarządu Głównego PTT. Otóż zapowiada w nim zebranie założycielskie Koła w Wadowicach, które miało odbyć się 5 maja 1927 roku z inicjatywy Władysława Midowicza. Wśród osób, które rozpoczęły budowę Koła byli: Emil Zegadłowicz, emerytowany generał (?)Bujak, Tadeusz Szantroch. Była to odpowiedź na potrzebę społeczną wspólnego uprawiania i krzewienia turystyki, ale również na potrzebę uzyskania gospodarza dla organizacji ruchu turystycznego w Beskidzie Małym⁹⁶ Koło w chwili powstania liczyło 47 członków i 17 uczestników. Przewodniczącym został Stefan Zapałowicz, wiceprezes sądu okręgowego, jego zastępcą został Franciszek Thetsechl, sekretarzem Tadeusz Szantrocha, skarbnikiem Mieczysław Dihma. Członkami Zarządu zostali: Zdzisław Łodziński i Roman Hawigra⁹⁷. W 1927 roku Oddział liczył (łącznie z Kołami w Białej i w Wadowicach) 2 455 członków. Schronisko na Babiej Górze zostało przebudowane, uzyskało wzmocnienie fundamentów zaprawą cementową, wygodniejsze wejście na poddasze, 2 pokoje mansardowe, każdy o trzech łóżkach, dzięki przebudowie uzyskano werandę. W tym samym roku założono stację turystyczną na górze Żar (761 m n.p.m.) u Magdaleny Pszczółkowskiej⁹⁸. Na tą operację wydano 349 zł. Obrót kasowy całego Oddziału wyniósł w tymże roku 58 281 zł.⁹⁹, uzyskano dochód w wysokości 5 821,81 zł. Wartość parcel gruntowych – 524,51 zł, majątek ruchomy wraz z obiektami miał wartość 5250,81 zł¹⁰⁰. W grudniu 1927 roku Oddział wynajął willę rodziny Klimontów w Zwardoniu tworząc całoroczną stację turystyczną¹⁰¹. W roku 1927, w uznaniu zasług Koło Narciarzy przy Oddziale Babiogórskim PTT zorganizowało Walny Zjazd Delegatów Polskiego Związku Narciarskiego. 6 lutego 1927 roku Koło zorganizowała pierwszą większą imprezę w postaci Międzyklubowego Biegu Rozstawnego na trasie Zwardoń – Milówka. W zawodach wzięło udział 9 sztafet po 3 zawodników¹⁰². W roku 1928 Oddział liczył ponad 3000 członków (łącznie z Kołami w Białej i Wadowicach). Bez Kół w 1928 roku składki w Oddziale opłaciło 409 osób¹⁰³.

W schronisku na Babiej Górze ukończono remont wewnątrz obiektu. Z powodu zbyt szczupłej parceli nie można było rozbudować obiektu. To powiększenie, zmierzające do uzyskania pomieszczeń dla gospodarza obiektu było konieczne ze względu na zwiększony ruch turystyczny, który wg oceny zarządu oddziału wyniósł w roku 1928 w obu obiektach oddziałowych ok. 3000 osób. Jesienią 1928 roku zakończono budowę schroniska na Hali Miziowej w stanie surowym. Obiekt był już zadaszony, całkowity koszt budowy w wysokości ok. 150 000 złotych pokrył Oddział z pomocą w postaci dotacji z Ministerstwa Robót Publicznych (udokumentowane wpłaty to 11000 złotych w dwóch ratach w lutym 1927 i 1929 roku), Wydziału Powiatowego w Żywcu (1000 zł w 1929 roku) oraz Zarządu Głównego PTT. Zimą 1928/1929 obiekt miał już oddany do użytku trzy pokoje – dwa stanowiły mieszkanie dla gospodarza, jeden był udostępniany jako prowizoryczne miejsce noclegowe dla narciarzy. W 1928 roku dodatkowo wyposażono stację turystyczną na górze Żar. Duży ruch turystyczny w tym obiekcie spowodował, że Koło w Wadowicach rozpoczęło starania o budowę schroniska na Leskowcu. Rok ten był też rokiem wytężonej pracy związanej z zagospodarowaniem turystycznym. Ogółem wyznakowano od nowa i odremontowano łącznie 185 km szlaków za 1000 zł. Powstały nowe szlaki: niebieski Radziechowy przez Bystrą i Juszczynkę na Romankę o długości 11 km, zielony z Milówki dol. Milowskiego Potoku zboczem Lipowskiej przez halę Wojtasia na Rysiankę o długości 15 km, żółty z Korbielowa przez Buczynkę na Halę Miziową o długości 6 km, zielony jako dojście z płaju w rejonie Mokrego Stawku na Babiej Górze na Sokolicę o długości 4 km , zielony z Porąbki przez Żar do Przełęczy Kocierskiej o długości 15 km i żółty z Międzybrodzia na Żar o długości 4 km. Najbardziej w pracach znakarskich odznaczył się Stanisław Merta¹⁰⁴.

Zestawienie kasowe za rok 1928

W porównaniu z obrotami finansowymi Koła w Białej i Oddziału skromnie wyglądały dochody i wydatki Koła w Wadowicach. Przychód 707,25 zł, rozchód – 412,65 zł. W okresie zimowym 1928/1929 Koło Narciarzy przy Oddziale Babiogórskim wydało Przewodnik narciarski po Beskidzie Zachodnim autorstwa Władysława Midowicza i Michał Augustynowicza.

W aktach Oddziału Babiogórskiego PTT w COTG PTTK w Krakowie znajdujemy opis niezwykłego wydarzenia. Otóż jak się okazuje, starania PTT mające na celu ułatwienia w ruchu turystycznym w obszarach przygranicznych, mające swój finał w powstaniu obszarów konwencji, w których granice można było przekraczać na podstawie legitymacji PTT, były wykorzystywane w różny sposób przez członków PTT. 11 lipca 1928 roku Dyrekcja Ceł we Lwowie zwróciła się do Zarządu Głównego PTT z pismem, w którym informowała, że wykazujący się legitymacją PTT wydaną przez Oddział Babiogórski, Leon Gibas przemycał 182 kg chustek jedwabnych z Czechosłowacji do Polski. Jak się okazało, Leon Gibas, członek PTT w Oddziale babiogórskim, jest znanym przemytnikiem, oskarżonym o liczne przestępstwa, a nawet podejrzewany jest o przewodniczenie znanej szajce przemytniczej¹⁰⁵.

3 sierpnia 1929 roku na posiedzeniu Komisji Międzyoddziałowej Zachodniobeskidzkiej w Cieszynie uzgodniono granice działalności oddziałów w zakresie zagospodarowania turystycznego. Oddział Babiogórski otrzymał Pasmo Jałowieckie, Babiogórskie, grupę Pilska i Wielkiej Raczy po Zwardoń, Beskid Mały na lewym brzegu Soły¹⁰⁶. W 1929 roku Skład Zarządu Oddziału przedstawiał się następująco: prezes Mieczysław Mączyński, wiceprezes inż. Stanisław Fox, sekretarz Michał Augustynowicz, skarbnik inż. Wiesław Fucik, członkowie: Antoni Waśniowski, Stanisław Merta, Józef Braszka, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Karol Szestag, Władysław Pantofliński. Ilość członków bez kół: 428, razem z Kołami 2382, w tym 1923 koło bialskie i 31 koło wadowickie. Suma dochodów wyniosła 44276 zł, suma wydatków 43211,51 zł. W tym: dla ZG PTT z tytułu składki 2140 zł, subwencja od ZG PTT 1284 zł, prócz tego Oddział otrzymał subwencje: Wydział Powiatowy w Żywcu – 1000 zł, Ministerstwo Robót Publicznych 10000 zł, Kasa Oszczędności w Żywcu 100 zł. Suma wydatków administracyjnych 648,13 zł. 29 kwietnia 1929 roku Starostwa w Żywcu zatwierdziło budowę schroniska na Hali Miziowej, z warunkami określającymi niektóre rozwiązania techniczne np. kuchnia ma być widna, ściany jasno pomalowane, farbą olejną do wysokości 1,5 m, drażniące zapachy nie powinny dostawać się do części zamieszkałej, w bufecie winno znajdować się urządzenie do mycia naczyń w wodzie bieżącej itp. – jak widać niezbyt uciążliwe. Oddział właściwie eksploatował już trzy schroniska: na Markowych Szczawinach prowadzone przez Klemensa Gancarczyka, schronisko na Hali Miziowej w trakcie budowy prowadzone przez Roberta Sikorę i stację turystyczną pod Pilskiem prowadzoną przez Jana Płazę. Nadal funkcjonowała stacja na górze Żar. Prezesem Koła w Wadowicach w roku 1929 był Henryk Gawor, funkcję sekretarza, skarbnika i delegata do prac w górach pełnił Czesław Panczakiewicz, członkami Zarządu byli: Kazimierz Modyczko, Tadeusz Szantroch. Walne zebranie Koła odbyło się 17 października 1929 roku. Ustalono na nim, że jedno miejsce w zarządzie zarezerwowane zostanie dla delegata Akademickiego Koła Oddziału PTT w Krakowie, z którym rozpoczęto współpracę przy znakowaniu Beskidu Małego¹⁰⁷. Roboty w górach: szlak niebieski z Wadowic na Leskowiec o długości 19 km, szlak zielony z Mucharza na Leskowiec¹⁰⁸. W roku tym Koło Narciarzy zbudowało skocznię narciarską w Zwardoniu (oddaną do eksploatacji 2 lutego 1929 roku przy okazji dwudniowych zawodów narciarskich)¹⁰⁹, a w sezonie 1929/1930 zorganizowało w Zwardoniu mistrzostwa okręgu śląsko - krakowskiego¹¹⁰. Wg pisma Dyrekcji Robót Publicznych Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie w zawodach, które odbyły się w Zwardoniu w dniach 9 – 11 luty 1930 roku brało udział ok. 3000 zawodników i gości.

Wadą wyboru miejsca na zawody był brak bazy turystycznej w tym regionie, co doprowadziło do znacznego wygórowania cen ( za skorzystanie z toalety w obiekcie turystycznym po czeskiej stronie w jedynym dostępnym obiekcie turystycznym płacono 0,5 zł). Zarówno wymieniony Urząd jak i Zarząd Główny PTT mobilizowały Oddział do stworzenia własnej bazy turystycznej w tym regionie¹¹¹. Zakres wykonanych prac i wyposażenie schroniska na Hali Miziowej umożliwiły jego uroczyste otwarcie 20 lipca 1930 roku w obecności ok. 1500 osób (wśród nich ok. 150 Słowaków) z najdalszych okolic turystycznej Polski i goście z pobliskiej zagranicy. Wśród nich byli również Niemcy z Beskidenverein z Bielska, Czesi i Słowacy z Klubu Czeskosłowackich Turystów, przedstawiciele Klubu Makkabi i kilku polskich towarzystw turystycznych. Schronisko poświęcił ksiądz kanonik Syc – proboszcz z Jeleśni.

Obiekt po całkowitym wykończeniu, a prace prowadzono jeszcze w 1931 roku, mógł udzielić jednorazowa 171 noclegów, posiadał część restauracyjną z piękną przeszkloną werandę. W obiekcie były sanitariaty z ciepłą wodą oraz światło elektryczne. 7 listopada 1930 roku na prośbę ZG PTT Zarząd Oddziału dokonał zestawienia posiadanych obiektów i miejsc noclegowych¹¹².

 9 grudnia 1930 roku Zarząd Oddziału otrzymuje pismo od ZG PTT w sprawie utworzenia w Zawoi delegatury oddziału. Brak aktywności oddziału w tej miejscowości, wg wiedzy ZG PTT, skutkował dążeniami do utworzenia samodzielnego oddziału, co z punktu widzenia całości spraw organizacyjnych PTT byłoby zjawiskiem niekorzystnym¹¹³.

21 grudnia 1930 roku odbyło się posiedzenie I Podkomisji Zachodniobeskidzkiej. Na tym spotkaniu doszło do sporu między oddziałami Górnośląskim, Żywieckim i Bielskim o tereny gospodarowania. Zamieszanie nastąpiło wokół terenów tzw. worka raczańskiego. Zapadły niewiążące ustalenia, przy licznych sprzeciwach delegata oddziału żywieckiego. W każdym razie oddział bielski przystąpił do prac związanych z budową schroniska w Zwardoniu. Plenum Komisji Zachodniobeskidzkiej 12 czerwca 1931 roku zwróciło się do Oddziałów PTT w Bielsku i Żywcu o podjęcie wspólnej budowy schroniska w Zwardoniu¹¹⁴.

W 1931 roku Oddziały Babiogórski w Żywcu i Bielski podpisały porozumienie w wyniku którego postanowiły wspólnie finansować budowę schroniska w tej miejscowości. Zakupiono działkę 9100 m2 w gminie Sól, w Zwardoniu , lwh 2046 od czterech właścicieli wydzielonych części : Wojciecha Dziergasa 165 m2 , Karola Burego 1045 m2 , Jana Żabnickiego 300 m2 i Józefa Zwardonia i Józefa Pyzdycha – 130 m2 oraz od 15 współwłaścicieli 7460 m2 za 5460 zł. Oddziały zobowiązały się budować schronisko za kwotę 160 000 zł pokrywając koszt po połowie w ciągu czterech lat. Po dwóch latach Oddział bielski, który wkładałby dalej pieniądze ponad połowę kosztów będzie mógł liczyć na zwrot swoich wkładów po 6 do 8 % zależnie od tego, czy wkłady byłyby z własnych środków czy też z kapitału obcego.

Deklaracja wpłat wyglądała następująco:
- do końca lutego 1932 Oddział Bielski wpłaca 56 000 zł, Oddział Babiogórski 10 000 zł,
- do końca lutego 1933 Oddział Bielski wpłaca 20 000 zł, Oddział Babiogórski 20 000 zł
- do końca lutego 1934 roku Oddział Bielski 105 000 zł

15 października 1932 roku Zarząd Oddziału Babiogórskiego podjął decyzję, w wyniku której zaproponowano Oddziałowi Bielskiemu stworzenie komisji 6 osobowej do rozstrzygania spraw związanych z budową schroniska. Komisja ta podjęła pracę 18 października 1932 roku. w składzie Dr. Minasowicz Prof. Czaputa i inż. Chlipalski z Oddziału bielskiego o raz inż. M. Mączyński, Stanisław Sojka i Tomasz Wróbel z Oddziału babiogórskiego. Rozpatrywane zagadnienia to dyskusja nad wyborem ofert na dostawę łóżek, krzeseł pościel, materace, koce. 20 października 1932 roku ubezpieczono obiekt od ognia w PZU na wartość 102 000 zł. Już 23 października 1932 roku, w składzie Dr. Minasowicz i Prof. Czaputa z ramienia Oddziału Bielskiego i Wiktor Fucik (w zastępstwie M. Mączyńskiego) i Tomasz Wróbel z ramienia Oddziału Babiogórskiego. Na tym spotkaniu ustalono potrzeby w zakresie wyposażenia w sprzęt:
- urządzenie bufetów będzie w stylu zakopiańskim, rzeźbione w modrzewiu, w ilości 2 stoły 250/100 cm, 14 stołów 110/100 cm i 104 krzesła.
- kuchnia : 1 kredens 180/60 cm, 1 stół 250/70 cm
- 2 taborety
- sypialnie – do pokoi łóżka parterowe białe, do sypialni wspólnych łóżka piętrowe, stoły 70/60 cm i krzesła ogółem 32 łóżka parterowe, 19 piętrowych, 13 stołów, 35 krzeseł 7 ławek.
26 października 1932 roku w składzie jak 18 października ustalono kompletne zapotrzebowanie urządzeń dla schroniska:
1. roboty stolarskie firma P. Olszowskiego w Zwardoniu:
1.1 krzesła z modrzewia w stylu zakopiańskim, pod warunkiem przyjęcia ceny 16 zł/ szt.
1.2 stoły rzeźbione z modrzewia 2 sztuki 250/100 cm – po 40 zł/ szt., 14 sztuk 110/100 cm
Ww. wykonawca był też realizatorem bufetu i kredensu darowanego schronisku przez Browar Arcyksiążęcy w Żywcu
1.3 urządzenie sypialni: 12 stolików za 14,85 zł/ szt., 35 sztuk krzeseł giętych za 7,62 zł wykona firma Thonet Mundur, łóżka 32 pojedyncze – za 49 zł/ szt. oraz 19 podwójnych za 112 zł /sztukę – firma bracia Górni z Łodygowic, 70 kompletnych materacy składających się z 3 poduszek i klina o wymiarach 190/82, z trawy afrykańskiej po 31,40 zł – wytwórnia Floriana Suchanka z Bielska, koce 70 sztuk 190/130 po 19 zł – firma E. Zajączka z Kęt.
Ustalono, że dostawy muszą być zrealizowane do dnia 25 listopada 1932 roku, odbiór komisyjny ustalono na 27 listopada 1932. Za nieterminowe dostawy ustalono kary umowne w wysokości 25 zł za każdy dzień zwłoki, a realizację umów miał przeprowadzić Oddział Bielski. Tego samego dnia rozpoczęto dyskusję nad wyborem dzierżawcy. Z 19 ofert przedstawionych Zarządom Oddziałów w bielsku i Żywcu rozpatrywano cztery : Emila Brycha, (?) Kolarza z Żywca, Romana Grójeckiego z Żywca, (?) Kowalczyka ze Skoczowa. Wszyscy potencjalni dzierżawcy wyrazili zainteresowanie minimum dwuletnim okresem dzierżawy, Emil Brych trzyletnim. Na dzierżawcę wybrano Romana Groyeckiego, z którym podpisano umowę 1 stycznia 1933 roku, na czas określony do 31 grudnia 1935 roku. Ustalono wartość czynszu na kwotę 5000 zł rocznie. Dzierżawca m.in. zobowiązał się do przestrzegania cenników ustalonych przez Zarządy Oddziałów babiogórskiego i bielskiego i nie był uprawniony do jakichkolwiek opłat poza ustalonymi w cenniku. Do podpisania umowy Zarządy Oddziałów delegowały prezesów i sekretarzy.

10 listopada 1933 roku Oddział Babiogórski przekazał administrację obiektu ze strony Oddziału swojemu Kołu w Białej. Wg przedstawionego zestawienia do końca 1933 roku Oddział Babiogórski wydał na budowę i urządzenie schroniska 39 370 zł, 79 groszy. Koło w Białej przejęło administracje schroniskiem od Oddziału wraz z rozliczeniem finansowym, w skład którego wchodziło m.in. dług prof. Stanisława Merty, oraz inne długi, w tym związane z wykupem obligacji na kwotę 20000 zł.

28 marca 1934 roku dzierżawca zwrócił się do Zarządów Oddziałów z prośbą o obniżenie czynszu do kwoty 2000 zł na rok. Prośbę swą motywował m.in. i tym, że prowadzona działalność gospodarcza podlega pewnym ograniczeniom nałożonym przez Zarządy Oddziałów już w umowie, które to ograniczenia zaniżają dochody schroniska, jak również obniżeniem frekwencji spowodowanym zanikiem ruchu turystycznego.
27 kwietnia 1934 roku Oddział bielski zwrócił uwagę Zarządowi Oddziału Babiogórskiego, że zbyt pochopnie obciążył konto rozliczeń między oddziałami kwotą 2500 zł tytułem uzyskanych przychodów za dzierżawę schroniska, bowiem jej wartość była wówczas przedmiotem negocjacji. O podziale czynszu będzie można rozmawiać dopiero po jego uzgodnieniu, część bowiem kwoty czynszu (1500 zł) otrzymał bezpośrednio wykonawca stolarki z Żywca. 26 czerwca 1934 roku Roman Groyecki otrzymał informację podpisaną przez prezesów i sekretarzy zarządów oddziałów, z której (zgodnie z umową) wynikało, że nie będzie z nim przedłużona umowa dzierżawna. 32 stycznia 1935 roku Zarząd Oddziału Bielsku zwrócił się pisemnie do Zarządu Oddziału Babiogórskiego z prośba o regulację spraw finansowych, a zwłaszcza w zakresie spłat obligacji i odsetek od nich. Kwoty obligacji w wysokości 20000 zł obciążały Oddział babiogórski i nie były nie tylko że we właściwym okresie wykupywane, ale nawet nie były regulowane od nich należne odsetki. Wielu z tych, którzy wykupili obligacje groziło sprawą sądowa, Oddział Bielski też czuł się nieco nabrany, bowiem w swoim portfelu posiadał 15150 zł nie wykupionych obligacji oddziału babiogórskiego, a nawet żądał od nich należnych odsetek. W odpowiedzi na to pisma Oddział Babiogórski zawiadomił kolegów z Bielska, że jest w bardzo trudnej sytuacji finansowej i że wszelkie zobowiązania swoje będzie starał się uregulować przez następne trzy lata. Jednocześnie przekazał informację, że Oddział w Białej zrzekł się praw do schroniska przekazując je ponownie Oddziałowi Babiogórskiemu.25 kwietnia 1935 roku Oddział Babiogórski złożył propozycję ugody, wraz z rozliczeniem finansowym. Po dokonaniu i przyjęciu rozliczenia – Odział Babiogórski przeniósł prawa własności do obiektu na Oddział Bielski. 23 kwietnia 1935 roku Oskar Groyecki przejął schronisko od Romana Groyeckiego (który przeniósł się do Lwowa). Pismem z 2 lipca 1935 roku Oddział bielski podjął negocjacje. Wobec trudności w spłacie zadłużenia oddział babiogórski 27 września 1935 roku zawiadomił oddział bielski o podjęciu decyzji o odsprzedaniu swoich udziałów w schronisku i przelał uzgodnione kwoty na konta oddziału bielskiego. W wyniku tego i wcześniejszych uchwał już 17 września 1935 roku wykreślono oddział babiogórski z hipoteki nieruchomości jako współwłaściciela. Gospodarka oddziału babiogórskiego w wyniku podjęcia budowy schroniska pogrążyła się w głębokim kryzysie. W bilansie za rok 1935 znajdujemy wśród wierzycieli kwotę 5726 zł tytułem niewypłaconych obligacji, 1569 zł zaległości za dostawy sprzętu do schroniska w Zwardoniu dla firmy Szczepana Olszowskiego. Tak właśnie zaznaczył się udział oddziału babiogórskiego w budowie schroniska PTT w Zwardoniu¹¹⁵.

W grudniu 1930 roku, na zebraniu I Podkomisji Zachodniobeskidzkiej ustalono, że oddział akademicki z Krakowa wesprze Koło wadowickie oddziału babiogórskiego w znakowaniu na terenie Beskidu Małego¹¹⁶. W roku 1930 Oddział wydał drukiem monografię Babia Góra autorstwa Władysława Midowicza oraz, przy udziale finansowym Zarządu Głównego PTT oraz Oddziału Akademickiego PTT z Krakowa Zwardoń i okolice. Przewodnik narciarski z dodatkiem letniskowym autorstwa Władysława Midowicza i Stanisława Merty. W roku tym Oddział liczył 1685 członków, w tym Koło w Białej 1157, Koło w Zwardoniu 20, Koło w Wadowicach 56 i w Żywcu 452 osoby. Skład władz: prezes Mieczysław Mączyński, wiceprezes Stanisław Fox, skarbnik Wiktor Fucik, członkowie: Antoni Waśniowski, Stanisław Merta, Józef Braszka, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Karol Szestag, Władysław Pantofliński, Czesław Panczakiewicz.

Finanse i w tym roku przedstawiały się imponująco: przychody 32 669,05 wydatki – 31 302,86 zł. Wśród kosztów znaczące pozycje to administracyjne: 528,55zł, poświęcenie schroniska na Pilsku 398,56 zł i koszt kartek widokowych (w nakładzie 12000) – 466 zł. Znaczną aktywność wykazało Koło w Wadowicach, gdzie prowadzono prace znakarskie i liczne wycieczki dla mieszkańców Wadowic. Koło to rozpoczęło działania związane z budową schroniska na Leskowcu. 11 października 1931 roku zakupiło grunt pod budowę schroniska¹¹⁷.

W roku 1931 doszło do wymiany korespondencji między Zarządem Oddziału a Komisją Klimatyczną w Zawoi. Komisja pragnęła doprowadzić do powstania Koła Oddziału w Zawoi, (zarząd koła powinien być powierzony wg pisma z dnia 16 lutego 1931 roku przedstawicielom Komisji), a także doprowadzić do szeregu prac inwestycyjnych, w tym budowę garażu przy schronisku na Markowych Szczawinach, urządzenie kortu tenisowego względnie boiska dla celów rekreacyjnych np. do grania w krykieta, piłki nożnej czy siatkówki. Prócz takich pomysłów zaprezentowano i rozsądne np. budowa linii telefonicznej z Zawoi do schroniska, jak i jego rozbudowę w kierunku podjętym przez Oddział w następnych latach. Komisja zarzucała oddziałowi brak zainteresowania zagospodarowaniem turystycznym okolic Babiej Góry i postulowała przeniesienie terenu tego do zakresu działania oddziału rabczańskiego PTT. Część tych postulatów zyskała poparcie Zarządu Głównego PTT, który zadeklarował się wesprzeć budowę linii telefonicznej kwotą 200 zł.¹¹⁸

9 maja 1931 roku na spotkaniu przedstawicieli oddziałów w ramach I Podkomisji Zachodniobeskidzkiej ustalono granice prac znakarskich między Oddziałem Babiogórskim a Oddziałem Zakopiańskim. Przydzielono też pewną partie górską w worku raczańskim Oddziałowi Bielskiemu (obszar objęty linią: Rajcza – Rycerka Górna – Kukula – Wielka Racza – Przegibek – potokiem do Rycerki Dolnej – Rajcza)¹¹⁹. W 1931 roku liczba członków Oddziału wyniosła 1660 osób, z czego w Kole w Białej 1117, w Kole w Wadowicach 63, w Kole w Zwardoniu 44 i w Żywcu 436. Zarząd pracował w składzie : Mieczysław Mączyński – prezes, członkowie zarządu: Stanisław Fox, Wiktor Fucik, Józef Braszka, Stanisław Sojka, Andrzej Moliński, Władysław Pantofliński, Kazimierz Ziemnowicz, M.Augustynowicz, Drozdowski, F. Frank, Henryk Gawor¹²⁰. Suma dochodów Oddziału 39976,22zł, kosztów 30856,45 zł. Wydatki administracyjne 1836,14zł, pojawił się dług wekslowy na kwotę 2000 zł i niezapłacone rachunki na kwotę 1529,24 zł. Widać wyraźnie, że budowa schronisk była potężnym wysiłkiem finansowym dla Oddziału. W roku tym wykonano konserwację 300 km szlaków i poniesiono koszt tych prac w wysokości 2186,48 zł, koszt budowy i wyposażania schronisk to kwota 23832,40 zł. 11 sierpnia 1931 roku podpisano nową umowę z Klemensem Gancarczykiem na prowadzenie schroniska na Babiej Górze na kolejne dwa lata. Mimo tego, w wyniku niekorzystnej dla Gancarczyka oceny jego działalności, umowa została rozwiązana i w dniu 18 maja 1932 roku schronisko objął Władysław Midowicz¹²¹.

W sprawozdaniu Midowicza z 30 maja 1932 roku znajdujemy obraz niegospodarności i zwykłego niechlujstwa poprzedniego dzierżawcy. Jednocześnie już 27 czerwca 1932 roku Zarząd Oddziału w swoim piśmie domaga się od Midowicza dopełnienia licznych formalności jak np. wywieszenie i przestrzeganie cennika usług schroniskowych, przekazania obiecanej kwoty 1000 zł tytułem rekompensaty za wcześniejsze rozwiązanie umowy z Klemensem Gancarczykiem, oraz odpowiedzi na liczne zażalenia turystów zarówno na zły poziom usług, jak i zwykły brud i pluskwy w schronisku oraz np. pobieranie dodatkowej opłaty 0,5 zł za podanie koca dla nocujących¹²². Na koniec 1932 roku w księgach Oddziału został uwidoczniony dług Władysława Midowicza w wysokości 1246,09 zł.¹²³

W niedługim czasie sprawy z Panem Midowiczem w imieniu Oddziału prowadził Stefan Breyer – prawnik z Andrychowa. 7 października 1932 roku została podpisana umowa dzierżawna między Oddziałem Babiogórskim a Władysławem Midowiczem na okres 2 lat od 17 maja 1932 do 17 maja 1934 z czynszem dzierżawnym 2500 zł rocznie. W ramach prac w schronisku na Hali Miziowej wykonano instalację wodociągową z doprowadzeniem wody do wszystkich sypialń. Koło w Wadowicach pod przewodnictwem Henryka Gawora, z członkami zarządu: Czesławem Panczakiewiczem i Stanisławem Klęczarem, organizowało wycieczki letnie i zimowe intensywnie zbierając fundusze na budowę schroniska na Leskowcu. 4 marca 1931 roku prezes Henryk Gawor i sekretarz Zarządu Koła – Czesław Panczakiewicz skierowali do Zarządu Głównego PTT memoriał w sprawie budowy schroniska na Leskowcu. Tymczasem sprawy finansowe oddziału nie wyglądały dobrze. Już w niedługim czasie okazało się, z jakiego powodu.

W protokole Oddziałowej Komisji Rewizyjnej z dnia 28 kwietnia 1932 roku znajdujemy adnotację, w której stwierdza się, że profesor Stanisław Merta pobrał z kasy oddziału kwotę 16 795 zł 28 groszy. Kwotę tą miał spłacać po 200 zł miesięcznie z oprocentowaniem 3% w stosunku rocznym. Jak na ówczesne czasy nie była to mała kwota. Jak się okazało spłatę profesor Merta rozpoczął już w 1931 roku, kiedy to spłacił 1000 zł kapitału i 207,5 zł odsetek. Na zabezpieczenie należności złożył polisę na życie o wartości 1500 zł z cesją na rzecz Oddziału¹²⁴. W dokumentach księgowych na koniec roku 1931 znajdujemy pozycję z zadłużeniem w wysokości 15 795,28 zł, na koniec 1932 – 14 127,13 zł. 30 lipca 1933 roku jednak prof. Stanisław Merta zwraca się do Zarządu Oddziału z prośbą o prolongatę spłat, bowiem na skutek donosu do władz szkolnych o zaistniałej sytuacji został przesunięty na znacznie gorsze stanowisko, w Wadowicach, co znacznie zmniejszyło jego możliwości finansowe¹²⁵.

8 maja 1932 w trakcie Walnego Zjazdu w Krakowie, roku Michał Augustynowicz został Przewodniczącym Głównej Komisji Kontrolującej – odpowiednika dzisiejszej Głównej Komisji Rewizyjnej. Mieczysław Mączyński, Stanisław Sojka, Józef Braszka byli wielokrotnie członkami Zarządu Głównego PTT, jednak funkcja Michała Augustynowicza była najwyższa, jaką objął członek Oddziału Babiogórskiego PTT. Niestety, Michał Augustynowicz zmarł 13 stycznia 1933 roku, w trakcie kadencji. Walne Zgromadzenie Oddziału Babiogórskiego PTT w 1932 roku odbyło się 30 kwietnia przy udziale 17 członków. Nadzwyczajne Zgromadzenie odbyło się 24 czerwca 1932 roku i było poświęcone problemowi zaciągnięcia pożyczki na dokończenie budowy schroniska w Zwardoniu.

W roku 1932 skład Zarządu przedstawiał się następująco: prezes - Mieczysław Mączyński, wiceprezes - Stanisław Sojka, sekretarz – Wiktor Fucik, skarbnik – Kazimierz Ziemnowicz, członkowie: Michał Augustynowicz, Stanisław Fox, Franciszek Franek, Stefan Breyer, Henryk Gawor, Andrzej Moliński, Władysław Pantofliński, Bronisław Nowak, Józef Braszka, Tomasz Wróbel. W ciągu roku ustąpili: Józef Braszka i Franciszek Nowak i zmarł Michał Augustynowicz. W roku tym, zgodnie z nowym statutem PTT, następuje zmiana nazwy Koła Narciarzy na Sekcję Narciarską Oddziału Babiogórskiego PTT.

W roku 1932 Oddział Babiogórski uruchomił znaczną ilość stacji noclegowych: w Rycerce Dolnej w pensjonacie Ryszarda Poscha, w Hucisku w gospodzie Gąsiorków, na Żarze w gospodarstwie Magdaleny Pszczółkowskiej, w Porąbce w pensjonacie Marii Knapowej. Prócz tych stacji, rzecz jasna nadal funkcjonowały schroniska na Pilsku, dzierżawione przez Pawła Polaka, na Markowych Szczawinach dzierżawione przez Władysława Midowicza oraz w Zwardoniu, wspólne z Oddziałem Bielskim. 10 października 1932 roku oddział otrzymał ofertę na budowę linii telefonicznej do schroniska na Markowych Szczawinach za kwotę 2000 zł od Dyrekcji Poczt. Trasę linii uzgodniono wiosną 1933 roku z Polską Akademią Umiejętności w Krakowie. Wola budowy linii telefonicznej przez Oddział nie była wielka, bowiem znajdujemy w korespondencji na ten temat informację o wielomiesięcznej zwłoce w podjęciu dotacji na ten od Zarządu Głównego PTT (pismo 1913/33 z dnia 5 września 1933). Sprawa linii telefonicznej ciągnęła się jeszcze w 1936 roku, kiedy to Okręgowa Dyrekcja Poczt postanowiła ponieść główny koszt budowy linii telefonicznej pod warunkiem pomocy Oddziału w postaci pozyskania drewna na słupy. 5 kwietnia 1936 roku słupy te uzyskana z Dyrekcji Dóbr Żywieckich. Jednocześnie uzyskano zapewnienie o budowie linii telefonicznych do obiektów na Hali Miziowej i Leskowcu. 11 listopada 1936 roku w schroniskach na Markowych Szczawinach i na Hali Miziowej funkcjonowały już pośrednictwa pocztowo – telekomunikacyjne¹²⁶. W roku tym zaczęło funkcjonować schronisko na Leskowcu Koła w Wadowicach dzierżawione przez Franciszka Byrskiego. Budowę obiektu rozpoczęto po zakupie gruntu w ostatnich dniach sierpnia 1932 roku. 1 września 1932 roku podpisano umowę z przedsiębiorcą budowlanym z Targoszowa pod Krzeszowem. Wykończone schronisko oddano do eksploatacji 1 grudnia 1932 roku¹²⁷, uroczyste poświęcenie odbyło się 3 września 1933 roku¹²⁸ Niewielki budynek zawierał jadalnię, kuchnię, 2 sypialnie, izbę gospodarza i poddasze. Co ciekawe dopiero we wrześniu 1933 roku uzgodniono i wykupiono za 50 zł grunt pod budowę wodociągu¹²⁹, a co najciekawsze, formalne dopuszczenie obiektu do eksploatacji poprzez służby starostwa powiatowego w Żywcu miało miejsce 10 sierpnia 1939 roku¹³⁰.

Od początku obiekt traktowany był jako całoroczny¹³¹. Prace nad budową własnego schroniska rozpoczęło też, pod przywództwem Stefana Breyera, Koło w Andrychowie, założone 3 maja 1932 roku, które wykupiło kosztem 700 zł grunt na Przełęczy Kocierskiej lwh 268 gmina Targanice¹³². Budowa schroniska nie ruszyła jednak. Koło nie dysponowało odpowiednią ilością środków finansowych. 17 września 1934 roku zwróciło się do Zarządu Oddziału babiogórskiego z prośbą o wystąpienie do Dyrekcji Dóbr żywieckich o nieodpłatną dostawę drewna do budowy. Jednocześnie do idei budowy schroniska pozyskano Oddział w Sosnowcu, który obiecał wsparcie w postaci nie oprocentowanej pożyczki. W 1935 roku wykonano dokumentację budowlana przyszłego schroniska, którą 28 kwietnia 1935 roku przesłano do Zarządu Oddziału proponując rozpoczęcie inwestycji planowanej na kilka lat jako etapowej. Pierwszy etap miał kosztować 5500 zł, całość 7110 zł – przewidziano subwencję Dyrekcji Dóbr Żywieckich 1000 zł, subwencję od ZG PTT 1000 zł kapitał własny 1000 zł oraz wsparcie od miasta Andrychowa, Rady Powiatu Wadowice na kwotę 1000 zł. 15 czerwca 1935 roku Zarząd Oddziału Babiogórskiego odrzucił propozycję budowy obiektu, jako niewłaściwego pod względem architektonicznym oraz wobec braku udokumentowania możliwości finansowych. 10 sierpnia 1937 roku Koło w Andrychowie powiadomiła Zarząd Oddziału o rezygnacji z budowy z przyczyny braku środków finansowych oraz braku nadziei na wsparcie budowy przez Zarząd Oddziału Babiogórskiego. I tak zakończyły się wieloletnie starania o budowę schroniska na Przełęczy Kocierskiej¹³³.

Bardzo aktywną działalność wykazywały Sekcje Narciarskie przy Oddziale i przy Kole w Białej. W sezonie 1931/1932 urządziło kurs suchej zaprawy w terenie dla początkujących. W dniach 6 i 9 stycznia 1932 roku urządzono zawody wewnątrz – klubowe w biegach i skokach. 31 stycznia i 2 lutego 1932 roku Sekcja była jako współorganizatorka uczestniczką zawodów o mistrzostwo Białej i Bielska. Sekcja liczyła 41 członków w tym 8 pań¹³⁴. W roku 1932 Władysław Midowicz, Tomasz Wróbel i Czesław Panczakiewicz odnowili 122 km szlaków turystycznych. Ogółem Oddział objął swoją opieką 554 km szlaków górskich. Koło w Wadowicach liczyło 85 osób, Koło w Białej – 842, Andrychowie – 30 i w Zwardoniu 41. To ostatnie 19 lutego 1933 roku¹³⁵ lub 8 lutego 1933 roku decyzją Zarządu Oddziału¹³⁶ zostało rozwiązane. Niewielką stratę finansową z tego tytułu w wysokości 40,36 zł Oddział musiał spisać w straty.

31 marca 1933 odbyło się Walne Zgromadzenie Oddziału z udziałem 16 członków. Prezesem został Mieczysław Mączyński, wiceprezesem Stanisław Sojka, sekretarzem Wiktor Fucik, skarbnikiem Rudolf Faruzel, członkami: Stanisław Fox, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Bronisław Nowak, Władysław Pantofliński, Tomasz Wróbel, Tadeusz Grandowski, Czesław Panczakiewicz, Władysław Zajączek. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został Karol Wojtyła.( nie jest zbadana zbieżność nazwisk)¹³⁷ W 1933 roku wyznakowano 42 km nowych ścieżek turystycznych, odnowiono 155 km. Koło w Andrychowie liczące 80 członków działało pod przewodnictwem prezesa Stefana Beyera. Koło w Białej w 1933 roku przekształciło się jak już podano powyżej, w samodzielny oddział. Przejął on od Oddziału Babiogórskiego zarząd nad schroniskiem w Zwardoniu i stacji turystycznej na Magórce. W tej sytuacji największym terenowym kołem oddziału zostało Koło w Wadowicach. Liczyło 92 członków i działało pod przewodnictwem Czesława Panczakiewicza. Główne wysiłki Zarządu skierowane były w kierunku ostatecznego uruchomienia schroniska na Leskowcu. W sezonie zimowym urządzono w schronisku stację meteorologiczną. W celu zwiększenia frekwencji w schronisku zorganizowano niedzielny dowóz furmankami z Wadowic pod Leskowiec na koniec wsi Ponikiew¹³⁸. W1933 roku w schronisku na Hali Miziowej urządzono łazienkę¹³⁹. Trzecim z kolei gospodarzem schroniska na Hali Miziowej został Adalbert Rudolf, niemiecki kolonista, który podczas II wojny światowej został reichsdeutschem i prowadził obiekt dla Beskidenverein. Dopiero 14 grudnia 1934 roku Oddział Babiogórski zwrócił się do Starosty Żywieckiego z prośbą o wydanie zezwolenia na użytkowanie schroniska na Hali Miziowej – prośba ta została odrzucona ze względu na braki w dokumentacji odbiorowej – zwróćmy uwagę, że obiekt cały czas eksploatowano. Od wiosny 1933 roku w schronisku na Markowych Szczawinach prowadzono intensywne prace remontowe. Obiekt został unowocześniony. Odremontowano dach schroniska, wysuszono poddasze, uszczelniono elewację i dach, wykonano nowe piece, wstawiono podwójne okna do trzech sypialń i do jadalni do której też zakupiono małe stoliki i krzesła. W wyniku remontu uzyskano 22 miejsca noclegowe całoroczne, oraz całoroczny bufet o zwiększonej powierzchni z nowym piecem w którym nawet można było wypiekać chleb. Do wszystkich sypialń zakupiono nowe łóżka sprężynowe. Zakupiono również nową pościel i koce¹⁴⁰. Na parterze dobudowano wielką halę z pryczami piętrowymi dla zbiorowych wycieczek szkolnych¹⁴¹. W 1934 roku Walne Zgromadzenie odbyło się 23 marca z udziałem 22 osób. W skład Zarządu weszli: Mieczysław Mączyński – prezes, Bronisław Nowak – wiceprezes, Wiktor Fucik – sekretarz, Rudolf Faruzel – skarbnik i członkowie: Stanisław Fox, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Władysław Pantoflioński, Tomasz Wróbel, Czesław Panczakiewicz, Alfred Krupiński, Franciszek Fryś, Szczepan Olszowski. Na czele Komisji Rewizyjnej stał Michał Kolarz. W Zarządzie funkcjonowały Komisje: do robót w górach, turystyki i propagandy. 20 kwietnia 1934 roku Stefan Breyer złożył rezygnację z funkcji przewodniczącego Koła w Andrychowie, a także delegata zarządu oddziału dla schroniska na Babiej Górze. W jego miejsce delegowana inż. Krupińskiego. 13 października 1934 roku Władysław Midowicz, tłumacząc się spadkiem dochodów związanych z obniżeniem się ruchu turystycznego zaproponował zmniejszenie czynszu dzierżawnego do kwoty 1000 zł rocznie już za rok 1934. W tym roku Koło Narciarzy zmieniło nazwę na Sekcję Narciarską Oddziału Babiogórskiego PTT. Przewodniczącym Sekcji został Wiktor Fucik, zastępcą Kazimierz Ziemnowicz, sekretarzem Adam Ozaist, skarbnikiem Adam Staszkiewicz i członkami: Władysławem Halińskim, Szczepanem Olszowskim, Bronisławem Tchórzewskim, Józefem Gryką i Alfredem Krupińskim. W listopadzie i grudniu 1933 roku urządzono dla 25 osób kurs narciarski. Urządzono również zawody narciarskie o sprawność narciarską Polskiego Związku Narciarskiego. Zawody odbyły się w Żywcu, Hucisku i na Pilsku. W biegach wzięło udział 48 osób. Zdobyto 1 złotą, 6 srebrnych i 41 brązowych odznak PZN. Sekcja urządzała liczne wycieczki w góry – w czasie tych wycieczek zdobyto kolejne 15 odznak PZN w tym 7 srebrnych i 8 brązowych. Sekcja liczyła 85 członków i należała do PZN¹⁴². W okresie 1934/1935 Oddział wykonał szereg prac w swoich schroniskach. W schronisku na Pilsku zainstalowano łazienkę, natryski oraz spłuczkę do mycia naczyń z ciepłą wodą. Zakupiono także brakujące dwa piece kaflowe i przebudowano kominy. W schronisku na Babiej Górze przeprowadzono generalny remont schroniska. Dobudowano kolejne pomieszczenie o wymiarach 5x7 metrów oraz klatkę schodowa. W dobudówce na pryczach piętrowych uzyskano możliwość noclegu dla 40 osób. Na poddaszu wykonano nowe trzy pokoje. Jednocześnie dzięki wykonaniu rurociągu grawitacyjnego polepszono zaopatrzenie schroniska w wodę. Oddział prowadził również stację turystyczną na Żarze oraz trzy stacje noclegowe: w Rycerce Dolnej u R. Poscha, w Porąbce w gospodarstwie Knapowej, i w Hucisku w gospodarstwie Gąsiorków. Koło w Wadowicach liczące 62 członków pracowało nadal pod przewodnictwem Czesława Panczakiewicza. W prowadzonym przez Koło schronisku na Leskowcu dobudowano nową jadalnię. Przeprowadzono prace polepszające zaopatrzenie obiektu w wodę, doprowadzając rurociąg grawitacyjny¹⁴³. W 1935 roku Walne Zgromadzenie odbyło się 29 marca. Prezesem został Mieczysław Mączyński, wiceprezesem Bronisław Nowak, sekretarzem Wiktor Fucik, skarbnikiem Rudolf Paruzel, członkami: Stanisław Fox, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Władysław Pantofliński, Tomasz Wróbel, Czesław Panczakiewicz, Alfred Krupiński, Szczepan Olszowski, Tadeusz Wietrzny. Na czele Komisji Rewizyjnej stał Michał Kolarz. 12 czerwca 1935 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie poświęcone uchwaleniu statutu. W oddziale funkcjonowały Komisje: robót w górach z Tomaszem Wróblem na czele, turystyki z Wiktorem Fucikiem i propagandy z tymże na czele. W schronisku na Babiej Górze, wykonano w dwóch salach sypialnych stałe piętrowe prycze o pojemności 60 miejsc noclegowych, dokupiono 20 sztuk koców, 92 prześcieradła, oraz do dwóch pomieszczeń przenośne piece kaflowe. Przeniesiono drzwi wejściowe zamiast bezpośrednio do sali jadalnej do dawnej starej kuchni, którą zamieniono na przedpokój, suszarnię i skład nart. W schronisku na Pilsku wykonano okna w sypialniach na poddaszu i oszalowano kompletnie jedną z sal, na poddaszu uzyskano pokoik z dwoma łóżkami. W okolicy schroniska zamontowano turbinę wodna, z której uzyskano energię elektryczną umożliwiającą instalację 35 żarówek. Schronisko doposażono w 20 koców, 100 prześcieradła - zakupiono dwa przenośne piece kaflowe¹⁴⁴. Wykonując uchwałę Zjazdu Delegatów PTT z dnia 23 czerwca 1935 roku przedstawiciele oddziału wzięli udział 19 października 1935 roku w uroczystościach na Sowińcu w Krakowie, gdzie na powstającym Kopcu Marszałka Piłsudskiego złożyli dwa głazy z piaskowca magurskiego ze szczytu Babiej Góry i Pilska. Sekcja Narciarska pracowała w składzie: Wiktor Fucik – prezes, Kazimierz Ziemnowicz – wiceprezes, Adam Staszkiewicz – skarbnik, członkowie: Władysław Haliński, Szczepan Olszowski, Adam Ozaist, Bronisław Tchórzewski, Władysław Pantofliński. Sekcja urządziła liczne wycieczki narciarskie, w tym na Małą Fatrę, Pilsko, Skrzyczne i Babią Górę. Sekcja liczyła 61 członków¹⁴⁵. Oddział wykonał nowy szlak od szlaku zielonego na Robaczą do żółtego o długości 1,5 km. Odnowiono szlaki: czerwony główny od Węgierskiej Górki do Słuchaczek przez Pilsko na długości 30 km, czerwony od Węgierskiej Górki przez Prusów do Rajczy o długości 18 km, niebieski Milówka – Rysianka o długości 15 km, zielony Sucha – Magórka – Zawoja o długości 16 km, Zawoja – Czatoża – Markowe Szczawiny, żółty o długości 6,5 km, Zawoja – Markowe Rówienki – Markowe Szczawiny zielony o długości 3 km. Koło w Wadowicach pracowało pod przewodnictwem Czesława Panczakiewicza jako prezesa, Romana Pelza który był sekretarzem, skarbnika Stanisława Klęczara, i Bronisława Maciołowskiego. Powiększono inwentarz schroniska na Leskowcu dokupując pościel i sienniki. Na kapliczce, znajdującej się obok schroniska umieszczono lampę zaświecaną nocą w celu ułatwienia dojścia do schroniska nocą i podczas złej widoczności. Koło odnowiło szlaki: Wadowice - Leskowiec – Hucisko w kolorze niebieskim o długości 26 km, Mucharz – Leskowiec – Gancarz zielony o długości 10 km, Lachowice – Leskowiec, żółty o długości 10 km, Skawce - Makowa Góra – Leskowiec – Kocierz, czerwony o długości 23 km. Uchwałą Zarządu Oddziału z dnia 28 października 1935 roku wypowiedziano umowę dzierżawy Władysławowi Miodowiczowi i poproszono o opuszczenie schroniska z dniem 1 maja 1936 roku¹⁴⁶. Na koniec roku 1935 był winien Oddziałowi kwotę 2500 zł tytułem czynszu dzierżawnego i 782 złote tytułem wydawnictw¹⁴⁷. 17 stycznia 1936 roku Władysław Midowicz zwrócił do Zarządu Oddziału z prośbą o podpisanie dalszej umowy dzierżawnej. 3 kwietnia 1936 roku Zarząd Oddziału sprecyzował warunki ewentualnego pozostania. Warunki te Władysław Midowicz przyjął pismem z dnia 3 listopada 1936 roku. W odpowiedzi zażądano wpłaty zaległego czynszu w wysokości 1250 zł warunkując tym przedłużenie lub podpisanie nowej umowy. W trakcie tych dyskusji do Zarządu Oddziału wpłynął cały szereg ofert. W wyniku ich rozpatrzenia zrezygnowano ze współpracy z Midowiczem i 29 września 1937 roku podpisano umowę z Rudolfem Wielgusem (kierownikiem sklepu Długa 29 w Krakowie) na okres 1 października 1937 do 1 września 1939, z czynszem 2500 zł. Wśród ciekawszych elementów tej umowy jest zawarty paragraf narzucający dzierżawcy opiekę nad szlakami turystycznymi w rejonie Babiej Góry¹⁴⁸. Na koniec 1937 roku Władysław Midowicz był winien oddziałowi już tylko kwotę 72 złotych tytułem zaległości w spłacie pobranych wydawnictw. W końcu 1935 roku Wiktor Fucik i Tomasz Wróbel zostali powołani do Komisji Porozumiewawczej PTT i PZN Zachodniobeskidzkiej. Na jej spotkaniu 24 listopada 1936 roku cennik potraw i napoi w schronisku Oddziału na Hali Miziowej został przyjęty jako wzorcowy dla schronisk, pozostałe ceny miały się wahać w granicach o 25% w górę i w dół. Było to skutkiem żądania Wydziału Turystyki Ministerstwa Komunikacji, które żądało ujednolicenia cen w celu  zabezpieczenia  turystów  przed  nadmiernym  ich  wzrostem (pismo Nr Tur. II.20/2/36 z dnia 1936 roku)¹⁴⁹. W roku 1936 Walne Zgromadzenie odbyło się 27 marca, a zarząd oddziału pracował w składzie: Mieczysław Mączyński – prezes, Bronisław Nowak – wiceprezes, Wiktor Fucik – sekretarz, Rudolf Faruzel – skarbnik i członkowie zarządu: Stanisław Fox, Andrzej Moliński, Kazimierz Ziemnowicz, Władysław Pantofliński, Tomasz Wróbel, Czesław Panczakiewicz, Alfred Krupiński, Szczepan Olszowski, Tadeusz Wietrzny. Na czele Komisji Rewizyjnej stał Michał Kolarz. Funkcjonowały trzy Komisje: robót w górach na czele z Tomaszem Wróblem, turystyczna – Wiktor Fucik i propagandy – również Wiktor Fucik. W ramach doposażenia schronisk doprowadzono linię telefoniczną do obiektu na Markowych Szczawinach – kosztem 420 zł i na Miziowej kosztem 381 zł. Słupy na potrzeby linii podarował Zarząd Dóbr arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga z Żywca. Zakupiono także wyposażenie w postaci pieca kaflowego przenośnego do schroniska na Markowych Szczawinach oraz koce dla obu wymienionych powyżej obiektów. 1 kwietnia 1936 roku dokonano uroczystego poświęcenia turbiny wodnej przy schronisku na Hali Miziowej. Była to duża uroczystość, z udziałem młodzieży z Krakowa i Żywca. 31 marca mszę świętą odprawił Ojciec Kuzynowicz na wolnym powietrzu w okolicy schroniska, uroczyste nabożeństw zostało odprawione w sali schroniska. Dzierżawcą schroniska był Paweł Polak. W uroczystości wzięło udział 400 osób. Koło w Wadowicach liczyło 47 członków i działało pod przewodnictwem Czesława Panczakiewicza jako prezesa, Bronisława Maciołowskiego – wiceprezesa, Stanisława Klęczara – sekretarza i Romana Pelca – skarbnika. W roku sprawozdawczym 1936 powiększono ilość miejsc w schronisku na Leskowcu na pryczach o 40 miejsc. Koło w Andrychowie liczące 43 członków nie wykazało większej aktywności¹⁵⁰. Sekcja Narciarska Oddziału, której przewodniczącym był Wiktor Fucik rozpoczęła sezon narciarski 1936/37 7 października 1936 roku inaugurując cotygodniowe suche zaprawy. 6 grudnia 1936 roku na Pilsku rozdano członkom sekcji odznaki PZN zdobyte w poprzednim sezonie. Od 6 grudnia 1936 roku Sekcja urządzała cotygodniowe wycieczki w góry. Odbyły się 3 na Pilsko, po 1 na Rachowiec, Baranią Górę, Skrzyczne, Romankę, Lipowską, Turbacz, 2 na Wielką Raczę, 4 na Kikulę. Brało w nich udział 5 – 20 uczestników. W dniach 30 stycznia do 2 luty 1937 Sekcja urządziła przejście na trasie Babia Góra – Zwardoń. Trasę do Pilska pokonało 21 uczestników, od Pilska do Zwardonia 22. 16 stycznia 1937 roku urządzono zawody o odznakę za sprawność PZN, w których uczestniczyło 17 osób¹⁵¹. W 1937 roku Zarząd Oddziału w wyniku wyborów na walnym zgromadzeniu w dnie 19 marca 1937 roku pracował w składzie: prezes Mieczysław Mączyński, wiceprezes –Bronisław Nowak, Wiktor Fucik – sekretarz, Rudolf Faruzel – skarbnik oraz członkowie: Stanisław Fox, Jan Lipus, Andrzej Moliński, Czesław Panczakiewicz, Władysław Pantofliński, Szczepan Olszowski, Tadeusz Tomasz Wróbel, Kazimierz Ziemnowicz. Na czele Komisji Rewizyjnej stał Michał Kolarz. Oddział stworzył Komisje: robót w górach z Tomaszem Wróblem na czele, turystyczną z Wiktorem Fucikiem, ochrony przyrody z Kazimierzem Ziemnowiczem, propagandy z Wiktorem Fucikiem i ratownictwa z Janem Lipusem. Ostatnia Komisja pełniła funkcję Sekcji Ratowniczej. Ekspozytury tek Sekcji powołano w schroniskach na Markowych Szczawinach i Hali Miziowej, których dzierżawcy byli ratownikami. Schroniska zostały wyposażone w apteczki i sprzęt ratowniczy ze środków Towarzystwa Krzewienia Narciarstwa¹⁵². W schronisku na Hali Miziowej rozszerzono werandę i poddasze, a także urządzono na poddaszu w budynku gospodarczym salę noclegową z siennikami. Obok schroniska rozpoczęto budowę betonowego zbiornika na wodę do celów gospodarczych¹⁵³. 25 października 1936 roku Zarząd Główny PTT zatwierdził ramowy Regulamin Sekcji Narciarskich Oddziałów PTT. Sekcja Narciarska kierowana przez Wiktora Fucika jako przewodniczącego oraz Władysława Markiewicza – sekretarza, Adama Staszkiewicza – skarbnika oraz członków : Władysława Halińskiego, Feliksa Jelonka, Jana Lipusa, Szczepana Olszowskiego, Stanisławy Ozaistówny, Adama Ozaista, Władysława Pantoflińskiego, Bronisława Tchórzewskiego i Kazimierza Ziemnowicza przejawiała bardzo ożywioną działalność. Sekcja w każdą niedzielę w okresie zimowym urządzała wycieczki w Beskidy z udziałem 8 do 15 osób.

30 grudnia 1936 roku Zarząd Główny PTT zwrócił się z prośbą do Oddziałów PTT o regulacje prawna gruntów pod obiektami turystycznymi wybudowanymi przez te oddziały. Należy uczciwie powiedzieć, że akcja ta, obejmująca rzecz jasna i inne nieruchomości PTTK, które nie weszły w skład substancji majątkowej rodem z PTT, trwa do dzisiaj¹⁵⁴. W 1937 roku od 30 listopada do 3 grudnia urządzono kurs ratownictwa i niesienia pierwszej pomocy. Udział w nim wzięło 17 osób, w tym 5 dzierżawców schronisk PTT: na Markowych Szczawinach, na Miziowej i na Stożku oraz BV na Lipowskiej (Alojzy Wagner) i Leśnik na Babiej Górze oraz dwóch flisaków ze Szczawnicy¹⁵⁵. W dniach 29 styczeń do 2 luty 1938 urządzono rajd na trasie Babia Góra – Zwardoń z udziałem 6 osób. Na zawodach o II Puchar Czarnohory, które odbyły się w dniach 19 i 20 lutego 1938 roku w Worochcie Sekcja była reprezentowana przez 3 osoby. 27 lutego 1938 roku Sekcja zorganizowała międzysekcyjne zawody PTT na Pilsku o „Puchar Babiogórski PTT” ufundowany przez Komisję Narciarską PTT. W zawodach startowało 12 zawodników: SN PTT Zakopane 3 osoby, SN PTT Biała – 4, SN PTT Cieszyn- 2, SN PTT Żywiec -3. 20 marca 1938 roku urządzono zawody wewnątrz klubowe w biegu na 12 km i w biegu o odznakę za sprawność PZN, dla starszych narciarzy na dystansie 12 km i narciarek na dystansie 8 km. O zaangażowaniu Sekcji w organizację tych zawodów, a członków w zdobywanie odznak świadczy fakt, że na 125 Sekcji Narciarskich biorących udział w rywalizacji o puchar Prezydenta Rzeczpospolitej SN PTT w Żywcu uplasowała się za lata 1926 i 1936 na 29 miejscu. W sezonie 1936/37 w rywalizacji o Puchar Towarzystwa cywilnych w konkurencji o Odznakę za sprawność uzyskała Sekcja 10 miejsce. W rywalizacji o nagrodę przechodnią Ministra Komunikacji o Odznakę górską po 5 latach trwania Sekcja zajmowała 5 miejsce na 265 klubów zrzeszonych w Polskim Związku Narciarskim¹⁵⁶.

Ostatnie przed II wojną światową Walne Zgromadzenie Oddziału odbyło się 25 marca 1938 roku przy udziale 16 członków. Ze względu na fakt, że był to ostatni Zarząd Oddziału przed wybuchem II wojny światowej, przy podaniu składu Zarządu zostanie podane również miejsce pracy. Świadczy to o przekroju społecznym zainteresowanych pracą społeczną. Wybrano zarząd w składzie: Mieczysław Mączyński (dyrektor dóbr żywieckich) – prezes, Bronisław Nowak (dyrektor gimnazjum) i dr Pawlukiewicz (emerytowany urzędnik) – wiceprezesi, Wiktor Fucik (urzędnik dyrekcji dóbr żywieckich) – sekretarz, Rudolf Faruzel (właściciel księgarni w Żywcu) – skarbnik i członkowie: Stanisław Fox (dyrektor browaru), Feliks Jelonek (lekarz powiatowy), Jan Lipus (urzędnik), Czesław Panczakiewicz (prof. gimnazjalny), Andrzej Moliński (rentier), Władysław Pantofliński (rentier), Szczepan Olszowski (mistrz stolarski), Tadeusz Wietrzny (burmistrz Andrychowa), Tomasz Wróbel (BGK), Kazimierz Ziemnowicz (urzędnik ubezpieczalni)¹⁵⁷. Na czele Komisji Rewizyjnej stał Michał Kolarz. W składzie Zarządu pracowały następujące Komisje: robót w górach, na czele z Tomaszem Wróblem, turystyczna z Wiktorem Fucikiem, ochrony przyrody z Kazimierzem Zimnowiczem, ratownictwa z Felisem Jelonkiem. Zarząd Oddziału nawiązał współpracę z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Żywieckiej¹⁵⁸. Oddział zatrudniał pracownika, Adama Staszkiewicza z wynagrodzeniem 200 zł na miesiąc.

8 maja 1938 roku w Żywcu w świetlicy Straży Pożarnej odbył się Walny Zjazd Delegatów Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Zjazd otworzył Mieczysław Mączyński – wieloletni prezes Oddziału Babiogórskiego PTT. Wyraził wdzięczność uczestnikom zjazdu za wybór miejsca, w 65 rocznicę powołania Towarzystwa Tatrzańskiego. W imieniu miasta uczestników zjazdu powitał burmistrz Markowski. Profesor Walery Goetel w imieniu władz Towarzystwa przywitał zebranych, dziękując Oddziałowi Babiogórskiemu za organizację Walnego Zjazdu, podniósł zasługi Oddziału w zagospodarowaniu Beskidów. Wśród licznych gości, byli przedstawiciele żywiecczyzny: Adam Sulisz- starosta żywiecki, Stanisław Markowski – burmistrz Żywca, Władysław Dubowski – sekretarz Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Żywieckiej, B. Czapelski – komendant powiatowy Policji Państwowej, K. Meres – prezes Związku Hotelarskiego z Żywca¹⁵⁹. Uznanie zasług i docenienie wysiłków Oddziału Babiogórskiego spowodowało, że Walny Zjazd postanowił darować Oddziałowi kwotę 4 763, 34 złote, która to kwota była pożyczką na prowadzenie działalności w zakresie zagospodarowania turystycznego¹⁶⁰.

W 1938 roku w schronisku na Markowych Szczawinach przebudowano werandę i pokoje mansardowe. W miejsce dotychczasowych dwóch odrębnych pokoi mansardowych, wykonano trzy, łącząc je w całość. Otwartą werandę zabudowano poprzez przeszklenie, uzyskując pomieszczenie wzdłuż budynku o szerokości 2,5 m. Weranda ta pełniła funkcję jadalni, a w okresie największej frekwencji w schronisku – miejsca noclegowego na dodatkowo rozkładanych materacach. Obiekt zmienił swój wygląd. Przebudowano również sanitariaty, pokryto południową stronę dachu blachą, wybrukowano bezpośrednie sąsiedztwie obiektu. Całość prac kosztowała 3470 zł.

W schronisku na Pilsku, gdzie dzierżawcą był zgodnie z zawartą umową od 1 września 1938 roku z czynszem 4500 zł rocznie i okresem trwania do 30 września 1953 roku, Albert (imię) Rudolf (nazwisko), rozbudowano salę sypialną na poddaszu, zmieniając jej wyposażenie z prycz na łóżka i uzyskując 12 miejsc noclegowych. Dom gospodarczy przebudowano gruntownie, uzyskując dwie sale noclegowe z pryczami noclegowymi o pojemności 38 miejsc oraz przechowalnię nart. Sale noclegowe wyposażono w piece kaflowe, dzięki czemu mogą być eksploatowane również w okresie zimowym. Doprowadzono do nich również wodę i zainstalowano umywalki. Koszt przebudowy wyniósł 3500 zł. Zakupiono również 200 prześcieradeł, 35 poduszek i 70 sztuk powłoczek¹⁶¹.

Wiele wysiłku kosztowały prace znakarskie. Odnowiono: czerwony na trasie Głuchaczki – Przełęcz Jałowiecka – Markowe Szczawniny o długości 10 km, niebieski na trasie Hucisko – Czerniawa Sucha Mędralowa – Przeł. Jałowiecka o długości 16 km, zielony Zawoja Widły – Markowe Szczawiny o długości 5 km, czarny z Zawoi Widły przez Kwiatek do schroniska na Markowych Szczawinach o długości 8 km, Czerwony z Węgierskiej Górki do Przełęczy Pawlusie o długości 15 km, niebieski w Węgierskiej Górki przez Boraczą Suchą Górę do Rajczy o długości 18 km. Koło w Wadowicach odnowiło szlaki: niebieski Wadowice – Łysa Góra – Leskowiec – Hucisko o długości 33,5 km, czerwony na trasie Skawce – Makowa Góra – Leskowiec – Madohora – Kocierz o długości 34 km, zielony na trasie Mucharz – Leskowiec – Gancarz o długości 15 km, żółty na trasie Lachowice – Leskowiec o długości 10 km .

Celem ułatwienia turystyki narciarskiej Oddział poszerzył szlak linią grzbietową ze Skrzycznego na Baranią Górę do szerokości 6 m, wyznakował i uporządkował szlak narciarski z Baraniej Góry do Kamesznicy dając mu kolor żółty, wykonał nowy szlak narciarski z Wierchu Robaczego przez Zapolankę do Rajczy¹⁶². Sekcja Narciarska przejawiała jak zwykle dużą aktywność.

W wyniku wyborów na Walnym Zgromadzeniu (z udziałem 16 członków) 18 listopada 1938 roku w skład Zarządu wchodzili: Wiktor Fucik jako przewodniczący, Kazimierz Ziemnowicz – I zastępca, Władysław Haliński – II zastępca, Władysław Markiewicz – sekretarz, Stanisława Ozaistówna – zastępca sekretarza, Adam Staszkiewicz – skarbnik, Kazimierz Ziemnowicz – zastępca skarbnika, Bronisław Tchórzewski – kapitan sportowy, Adam Ozaist – zastępca kapitana sportowego, Wiktor Fucik – referent turystyczny, Władysław Haliński – zastępca referenta turystycznego, Jan Lipus – referent ratownictwa, Władysław Pantofliński – referent imprez, Józef Gryksa, zastępca referenta imprez, Szczepan Olszowski – gospodarz. 20 listopada 1938 roku dwóch delegatów wzięło udział w Walnym Zjeździe Delegatów Okręgu PZN w Katowicach. Członkowie Sekcji chętnie przebywali w swoim towarzystwie, nie stroniąc od wspólnej zabawy. 25 listopada 1938 urządzili dancing , zabawę sylwestrową w schronisku na Hali Miziowej, zabawę towarzyską 4 lutego 1939 roku. Sekcja wydała tłoczone odznaki SN PTT na rękawy.

Z okazji 15 lecia SN urządziła Sekcja 6,7 i 8 stycznia 1939 roku wspólnie z SN PTT z Białej imprezę narciarską. W programie było:
- 6 stycznia: bieg narciarski na 12 km dla seniorów, bieg o odznakę sprawnościową PZN dla seniorów na trasie 12 km, bieg o odznakę sprawnościową PZN dla juniorów na trasie 9 km oraz narciarek ponad 17 roku życia na trasie 8 km.
- 7 stycznia: bieg zjazdowy z Pilska z równoczesnymi zwodami o puchar przechodni SN PTT oddziału babiogórskiego,
- 8 stycznia: wycieczka z Pilska prze Lipowską, Suchą Górę do Milówki.

W zawodach startowało 20 zawodników: 12 z SN PTT Biała, 2 z Towarzystwa Gimnastycznego Sokół z Bielska, 2 z SN Harcerskiego Klubu Narciarskiego z Katowic, 4 z SN PTT Żywiec oraz 1 z SN PTT Bielska. 19 marca 1939 roku na Pilsku odbyły się zawody międzysekcyjne o Puchar Babiogórski SN PTT. Zawody obejmowały kombinację alpejską. Wzięło w nich udział 11 zawodników z SN PTT w Białej, Bielska i Żywca i 12 zawodników nie zrzeszonych.

Od stycznia 1939 roku rozpoczęto intensywny ruch wycieczkowy. Odbyły się liczne wycieczki narciarskie np. 8 stycznia z Pilska do Milówki w składzie 20 osób, 15 stycznia na Raczę w składzie 9 osób, 2 lutego z Korbielowa przez Pilska do Rajczy 6 osób. Na zawody FIS w dniach 17,18 i19 lutego 1939 roku pojechała zbiorowa wycieczka SN PTT w składzie 13 osobowym. Następne wycieczki odbywały się: 5 marca na Pilsko, 12 marca na Pilsko, Romankę do Sopotni Wielkiej, 18 i 19 marca zjazd przez Szczawne do Korbielowa, 26 marca wycieczka na Pilsko ze zjazdem do Korbielowa, 1 i 2 kwietnia wycieczka na Babią Górę, 9 i 10 kwietnia znowu na Babią Górę¹⁶³. To był niezwykle aktywny sezon, niestety ostatni przed wybuchem wojny. 19 sierpnia 1939 roku Komisja Narciarska PTT zawiadomiła swoim pismem 1618/39 podpisanym przez Władysława Krygowskiego o przyznaniu Sekcji Narciarskiej PTT w Żywcu 500 zł na znakowanie zimowych szlaków narciarskich w sezonie 1939/1940. To jedno z ostatnich zachowanych pism PTT z okresu międzywojennego. Koło w Wadowicach pod przewodnictwem Bronisława Maciołowskiego jako prezesa, Czesława Panczakiewicza jako wiceprezesa, Stanisława Klęczara jako sekretarza, Romana Pelca jako skarbnika i Jana Sarnickiego – członka Zarządu¹⁶⁴. Koło liczyło 56 członków. Koło opiekowało się 105 km szlaków górskich. Dzierżawcą schroniska na Leskowcu prowadzonego przez Koło był Franciszek Byrski. Wojna brutalnie przerwała tak znaczącą dla polskiej turystyki działalność.

We wrześniu 1939 roku granicę od Pilska do Babiej Góry obsadzał batalion Korpusu Ochrony Pogranicza „Wilejka” przesunięty tu z granicy wschodniej. Jedna z kompanii stacjonowała w schronisku na Miziowej, z wysuniętą czatą na szczyt Pilska, skąd polowa linia telefoniczna, dzięki łączności telefonicznej schroniska, umożliwiała łączność z ośrodkami dyspozycyjnymi w głębi kraju. Schronisko, po kampanii wrześniowej, na skutek starań Emila Stonawskiego znanego jeszcze przed wojną działacza Beskidenverein (nawiasem mówiąc w imieniu tego stowarzyszenia gratulował Oddziałowi Babiogórskiemu sukcesu podczas otwarcie obiektu) zostało przejęte przez Sekcję Bielską Beskidenverein. Emil Stonawski został nominowany przez niemieckiego prezydenta Katowic administratorem komisarycznym Oddziału Babiogórskiego PTT już 29 listopada 1939 roku¹⁶⁵. 19 grudnia 1939 roku niemiecki prezydent Katowic w porozumieniu z Treuhandstelle Ost (komisariatem Wschód) zadecydował o rozdziale schronisk na okupowanych terenach. Schroniska: na Stożku, Girowej i Ostrej otrzymał Beskidenverein Cieszyn, schroniska: na Kozubowej, Jaworowej Ropiczce i Praszywce otrzymał Landesjugendherbergsverband Schlesien (Związek Krajowych Schronisk Młodzieżowych na Śląsku), schronisko na Wielkim Połomie (po stronie czeskiej) otrzymał Landesverkehrsverband, który zamierzał ulokować Górski Dom Gościnny, schronisko w Zwardoniu otrzymał N.S. Gemeinschaft Kraft (durch Freude), schronisko na Baraniej Górze – został przekazane Państwowej Administracji Leśnej, od której dzierżawił go Wintersportverein z Katowic, schronisko na Miziowej miało „pozostać w administracji” Beskidenverein w Bielsku¹⁶⁶. Zgodnie z tą decyzją właściciele nie mieli otrzymywać wynagrodzenia za prowadzenie schronisk, powinni dbać o ich stan techniczny, utrzymywać je w gotowości do przyjmowania turystów, a także składać pierwszego każdego miesiąca sprawozdanie o działalności obiektów. 23 lutego 1940 roku Franz Dodesch, który w porozumieniu z E. Stonawskim organizował Oddział Beskidenverein w Żywcu, w liście do tegoż złożył raport o przejęciu dokumentacji i mebli Oddziału Babiogórskiego PTT i zdeponowaniu akt w fabryce papieru (w ten oto sposób dowiadujemy się, że dzięki Stonawskiemu te wspaniałe dokumenty działalności turystycznej zostały zachowane do dzisiaj). 30 czerwca 1940 roku w Cieszynie (w Grand Hotelu) odbyło się pierwsze zebranie Związku Beskidzkiego, które było jednocześnie posiedzeniem założycielskim zrzeszenia wszystkich stowarzyszeń turystycznych.

W trakcie spotkania ustalono:

• uznano za konieczne stworzenie Związku Wszystkich Beskidenvereine (Stowarzyszeń Beskidzkich) w jeden związek (Związek Beskidzki) – Zusammenschluss aller Beskidenvereine
• poszczególne stowarzyszenia stały się Oddziałami Głównego Związku Beskidzkiego z siedzibą w Cieszynie.

Kolejne posiedzenia miały odbywać się każdorazowo w wyznaczonym miejscu, niezależnie od głównej siedziby Związku. Przeprowadzono również dyskusję na temat statutu Związku Beskidzkiego. Obecny na spotkaniu reprezentant administracji niemieckiej Starosta Dr. Krueger zapewnił zgromadzonych, że rząd Rzeszy będzie wspierał działalność Beskidenverein. Został on powołany na prezesa Związku Beskidzkiego (Vereinsfuehrer) i mianował Dr. Stonawskiego swoim zastępcą. Ustalono także, że poszczególne Oddziały będą samodzielne finansowo. Powołanie głównego Związku Beskidzkiego z siedziba w Cieszynie spowodowało uściślenia w nazwach poszczególnych członków związku. Odtąd – Związek Beskidzki z Cieszynie nosi nazwę: Beskidenverein, Hauptverein (Związek Beskidzki Główny), a wszelkie Oddziały noszą nazwę Beskidenverein, Zweigstelle (Oddział Związku Beskidzkiego). Dawne określenie "Sekcja" zostaje zamienione na "Oddział".

ykaz wszystkich Oddziałów Beskidenverein: Bielitz (Bielsko), Freistadt, Karwin, Oderberg, Teschen (Cieszyn), Pless, z obwodu Sudeckiego: Troppen, Neutitschen, Nesselsdorf, Fulneck, Wagstadt, z protektoratu (czeskie), Maehr. Ostrau (Ostrawa Morawska), Friedel, Friedberg, Witkowicz. Jednocześnie dyskutowano o konieczności zakładania Oddziałów Beskidenverein również w innych miejscach. I tak E. Stonawski stara się założyć nowy oddział Beskidenverein w Koenigshuette, były też próby założenia Oddziałów w Katowicach, Raciborzu, Gliwicach i Beuthen, oraz apel do werbowania nowych członków do działalności w poszczególnych Oddziałach. E. Stonawski zwrócił się do Alpenverein w Innsbrucku z prośbą o nawiązanie współpracy - wzajemne udogodnienia dla członków obu stowarzyszeń (zniżki przy noclegach, itp)¹⁶⁷.

Przejęcie schroniska na Hali Miziowej poprzedziła ambicjonalna rozgrywka z powołaną przez Niemców w Żywcu organizacją pod nazwą Związek Beskidzki. Dzięki tej rywalizacji obiekt uzyskał nowe wyposażenie techniczne w postaci generatora elektrycznego oraz poprawiono ujęcie wody. Prócz tego zmieniono wystrój wnętrza na tyrolską modłę poprzez oszalowanie ścian zewnętrznych, dobudowano kamienny murek, położono nową podłogę w stajni.

5 sierpnia 1940 roku doszło do porozumienia między przedstawicielami Oddziałów Bielskiego i nowo organizowanego żywieckiego Beskidenverein w sprawie schroniska na Hali Miziowej. Został w nim wydzielony specjalny pokój tzw. żywiecki do wyłącznej dyspozycji działaczy Beskidenverein z Żywca.

13 sierpnia 1940 roku Stanowski zwrócił się do Dr Wernera Rechsfüehrera für Bergsteigen und Wandern o wynagrodzenie za swoją pracę i informował o dużym zakresie prac w schronisku na Hali Miziowej. Prócz wymienionych powyżej: naprawiono oświetlenie, dach, podłogi w piwnicy, wyremontowano kuchnię i łazienki, wyremontowano ciągi kominowe i wentylacyjne, zakonserwowano drewnianą elewację budynku, odnowiono rynny, postawiono niemiecki tablice informacyjne na szlakach turystycznych, ustawiono ogólnodostępną kabinę telefoniczną. Jednocześnie wyraził oburzenie z powodu planów przekazania obiektu nowemu Oddziałowi w Żywcu.

20 sierpnia 1940 dr. Krueger zapewnił E. Stonawskiego pozostawieniu schroniska dla Oddziału Bielskiego Beskidenverein. W tym samym piśmie przekazał informację o nowych regulacjach prawnych dotyczących schronisk. Zostaną one odebrane wszystkim wymienionym powyżej organizacjom i przekazane nieodpłatnie Głównemu Związkowi Beskidzkiemu, a następnie przekazane Oddziałom. Poinformowano również o powstaniu nowych Oddziałów w Skoczowie i Żywcu oraz o rozpoczęciu prac nad przewodnikiem po Beskidach oraz mapą Beskidów, a także o otrzymaniu od rządu Rzeszy 25 000 Reichsmarek na działalność oddziałów Beskidenverein w okręgu cieszyńskim, bielskim i żywieckim. Miały one złożyć kosztorysy planowanych prac.

22 sierpnia 1940 roku, starosta żywiecki Hering zwrócił się do E. Stonawskiego (administratora komisarycznego schronisk) z propozycją nowego ich rozdziału. Oddział żywiecki Beskidenverein pragnął gospodarować obiektami w Zwardoniu, na Wielkiej Raczy i na Przegibku – na odbudowę i zagospodarowanie Przegibka i Wielkiej Raczy otrzymał znaczne wsparcie finansowe od administracji państwowej.

18 października 1940 roku starosta żywiecki, zwrócił się do Komisariatu Głównego Wschodniego, aby zgodnie z rozporządzeniem prezydenta Rzeszy w Katowicach, majątek polskich i żydowskich stowarzyszeń został przekazany bez odszkodowania na rzecz Beskidenverein - Głównego Związku Beskidzkiego w Cieszynie. Tak się też i stało. Prezes Związku został upoważniony do rozdziału łupów po polskich i żydowskich organizacjach turystycznych. W wyniku tych działań Oddział Żywiecki Beskidenverein przejął na własność schroniska w Zwardoniu, na Wielkiej Raczy, na Przegibku i na Hali Boraczej, Oddział Bielski na Hali Miziowej, Oddział Żywiecki miał administrować schroniskiem na Leskowcu do czasu podjęcia innych decyzji przez Główny Związek Beskidzki. Schronisko na Babiej Górze zostało wyłączone z administracji Beskidenverein ponieważ zostało na terenie Generalnego Gubernatorstwa. E. Stonawski zwrócił się do władz GG z propozycją objęcia administracji tego obiektu, jeśli zostanie przekazane Oddziałowi Bielskiemu Beskidenverein¹⁶⁸.

W połowie 1941 roku podjęta została przez burmistrza Zabrza, niejakiego Fillusa inicjatywa budowy schroniska na Malinowskiej Skale. 6 maja 1941 roku zwrócił się on do starosty w Żywcu z prośba o wsparcie tego zadania. Na lokalizację schroniska przeznaczono teren na wschodnim stoku Malinowskiej Skały poniżej grzbietu. Była to lokalizacja najkrótszym podejściu z Salmopola. 17 października 1941 roku Główny Komisariat Wschód wydał zgodę na sprzedaż parceli pod schronisko z własności administracji arcyksiążęcej z Żywca. 23 grudnia 1941 roku burmistrz Zabrza i prezes Związku Beskidzkiego w Cieszynie informują starostę w Żywcu o posiadaniu dokumentacji schroniska, które będzie zbudowane z funduszy państwa niemieckiego¹⁶⁹. Tymczasem w schronisku na Hali Miziowej zainstalował się na stałe 20 osobowy niemiecki posterunek żandarmerii. Mimo tego jesienią 1939 i wiosną 1940 roku obok schroniska szlakiem przemytników koni wiodła trasa, którą kilkanaście grup ochotników do polskiego wojska na zachodzie przekradało się z pomocą mieszkańców Sopotni Wielkiej na Słowację. Przez całą obiekt wojnę służył niemieckim turystom, zarządzany przez dotychczasowego dzierżawcę. Dzierżawca ten został na koniec wcielony do Volkssturmu, a obiektem do uzyskania niepodległości zarządzała jego rodzina. Mimo tego, że przez okolice bezpośrednio przebiegał front, a w okolicy schroniska pojawiały się różne uzbrojone grupy od partyzantów poprzez regularne jednostki do uciekinierów różnej narodowości obiekt nie ucierpiał w znaczący sposób. Przez pół roku po ustąpieniu Niemców schroniska stało nieczynne. Część wyposażenia została uratowana przez Józefa Dendysa z Korbielowa. On też stał się pierwszym gospodarzem obiektu po rozpoczęciu działalności przez Oddział Babiogórski.

Działacz Oddziału Bielsko – Bialskiego PTT, Józef Grzybowski w liście do Zarządu Głównego PTT z dnia 29 sierpnia 1945 roku po wizji lokalnej w sierpniu 1945 roku tak opisuje stan obiektu:

Sam budynek znajduje się w stanie względnej używalności - to znaczy, że dach, ściany podłogi, sufit i kominy są niezniszczone. Zburzony do połowy piec kuchenny, z którego powyciągane zostały wszystkie żelazne i blaszane części – w pokojach piecyki przeważnie bez drzwiczek i rusztów, dwa lub trzy rozbite walają się na podłodze. W oknach nie ma prawie żadnych szyb, brak przynajmniej 80% kwater okiennych, kilka drzwi zdjętych z zawias wala się na podłodze, reszta jest na właściwych miejscach lecz powyciągane z nich zostały lub przemocą wyrwane z nich zamki. Brak zupełny łóżek i stołów – stołów pozostało kilka w uszkodzonym stanie – uszkodzone są kredensy w kuchni i sali bufetowej, gdzie została jeszcze lada z powyciąganymi aparatami do nalewania piwa. Przewody elektryczne i kontakty pozdzierane ze ścian – dynamo leży na hali pod schroniskiem, odwleczone od turbiny może z 50 kroków. Turbina znajduje się na właściwym miejscu, lecz jest odkręcona uszkodzona, muszle wodociągowe jak i kurki odkręcone i pozabierane, pełno wszędzie szkła, gruzu i śmieci z poprutych materacy. W budynku gospodarczym mniejsze uszkodzenia, chociaż i tam drzwi, z których pozabierano zamki i okna, padły ofiarą barbarzyństwa. Prycze do spania zachowały się w całości. Naokoło budynku porozciągane są jeszcze druty kolczaste lub napięte na kozłach, bunkry wykonane z grubych belek świerkowych ułożonych w dwie ściany, pomiędzy którymi wolna przestrzeń została wypełniona żwirem i kamieniami”¹⁷⁰.

Prowadzone na zlecenie Niemców przez Rudolfa Wielgusa przez okres wojenny schroniska na Markowych Szczawinach cudem uniknęło zniszczenia. Takie polecenie otrzymał od Policyjnego Posterunku Granicznego 17 grudnia 1944 roku Pełnomocnik do spraw sportu dystryktu krakowskiego, któremu podlegał obiekt.

22 grudnia 1944 roku Rudolf Wielgus otrzymał polecenie opuszczenia schroniska i przeniesienia go do Zawoi. Czynności te Wielgus przewlekał tak długo, aż Niemcy opuścili teren Zawoi¹⁷¹.

18 listopada 1945 roku schronisko zostało udostępnione na powrót turystom¹⁷². Działacze oddziału nie uniknęli losów wojennych. Władysław Mączyński zginął skatowany przez SS manów w obozie koncentracyjnym w Mauthausen w 1940 roku, Wiktor Fucik, oficer Wojska Polskiego został zamordowany przez Rosjan w Katyniu, Tadeusz Szantroch z Koła Wadowickiego – został zamordowany w obozie koncentracyjnym Auschwitz w 1942 roku. Pozostali oni we wdzięcznej pamięci Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.

W 75 rocznicę powstania Towarzystwa, 8 sierpnia 1948 roku Mieczysław Mączyński i Wiktor Fucik zostali uhonorowani pośmiertnie odznakami 75 lecia PTT¹⁷³. Wyróżnienie to otrzymał wówczas także Władysław Haliński, który został pierwszym prezesem Zarządu Oddziału, po podjęciu pracy po wyzwoleniu w czerwcu 1945 roku.

Pierwsze Walne Zebranie Oddziału Babiogórskiego po wojnie odbyło się 20 czerwca 1945 roku i na nim prezesem wybrano Władysława Halińskiego, wiceprezesami: – Andrzeja Molińskiego, Stanisława Foxa członkami Zarządu zostali: Antoni Chołowiński, Tadeusz Jajko, Rudolf Niemczyk, Stefan Olszowski, Konrad Nikuszewski, Stanisław Wręźlewicz, Ernest Rusz, Władysław Pantofliński, Franciszek Piecha¹⁷⁴. Skład Zarządu nie był w pełni ustabilizowany i wkrótce uległ nieznacznym zmianom. Na pierwszym zebraniu Zarządu 25 czerwca 1945 roku powierzono Rudolfowi Niemczyk funkcję sekretarza. Zajęto się również najpilniejszymi sprawami związanymi z odbudową sieci szlaków turystycznych oraz schronisk górskich, w tym w identyfikacji pól minowych i terminami ich likwidacji¹⁷⁵.

Pierwsza powojenna siedziba Oddziału mieściła się w pomieszczeniach oddanych do dyspozycji przez Lasy Państwowe w budynkach po dyrekcji Dóbr Żywieckich. Zarząd rozpoczął pracę w składzie: Władysław Haliński – prezes, Rudolf Niemczyk – sekretarz, Konrad Mikuszewski – skarbnik i członkowie: Szczepan Olszowski, Jan Bielewicz, Stefan Borówna, Zygmunt Bem, Józef Caputa, Andrzej Moliński i Józef Ryczkiewicz.

15 sierpnia 1945 roku Zarząd Oddziału zwracił się z pismem do Krakowskiego Urzędu Wojewódzkiego z prośbą o rejestrację na podstawie ustawy z 10 stycznia 1932 roku o stowarzyszeniach. Podano wówczas skład władz: Władysław Haliński – prezes, Andrzej Moliński – wiceprezes, Rudolf Niemczyk – sekretarz, Konrad Mikuszewski - skarbnik, Ernest Rusz – referent techniczny, Szczepan Olszowski – referent sportowy i schroniskowy, oraz członkowie Zarządu: Tadeusz Jajko, Stanisław Fox, Stanisław Wrężlewicz, Antoni Chołowiński, Franciszek Pecha, Władysław Pantofliński. Komisja Rewizyjna: August Pawluszkiewicz, Leopold Szreter, Alfer Olszowski, Sąd Honorowy : Walenty Augustynowicz, Julian Reimschüssel, Bronisław Preidl¹⁷⁶.

Już od pierwszego posiedzenia Zarząd przejawiał głęboką troskę o schroniska, które poniosły olbrzymie straty w wyniku działań wojennych i kradzieży do których doszło w wyniku opuszczenia obiektów. 27 czerwca 1945 roku Zarząd zwrócił się do Delegata Tymczasowego Zarządu Państwowe w Żywcu o przekazanie schronisk: na Lipowskiej (po Beskidenverein), w okolicach Rysianki, chaty wybudowanej przez niemiecką straż graniczną pod Jałowcem, i na Hali Boraczej. Obiekty te otrzymał w wyniku decyzji z dnia 16 lipca 1945 roku w zarząd¹⁷⁷. Zadbano o to, aby schroniska uzyskały gospodarzy lub dozorców. I tak na Markowych Szczawinach funkcję gospodarza objął Rudolf Wielgus (starał się również nadzorować obiekt pod szczytem Babiej Góry), na Hali Miziowej zatrudniono Józefa Dendysa z Korbielowa, na Rysiance Józefa Skrzypa z Sopotni Wielkiej, na Lipowskiej Michał Sałachna z Złatnej, na Boraczej Marian Gałuszka¹⁷⁸.

27 lipca 1945 roku Zarząd Oddziału powiadamia Urząd Bezpieczeństwa Publicznego w Żywcu o swoim istnieniu i rozpoczęciu funkcjonowania¹⁷⁹. Sytuacja finansowa Oddziału w roku 1945 była bardzo trudna. Żeby utrzymać dozorcę w schronisku na Hali Miziowej Zarząd oddziału zwrócił się do Zarządu Głównego PTT z prośbą o dofinansowanie w postaci 50 sztuk odznak PTT, których sprzedaż zasiliłaby budżet Oddziału. Koło w Wadowicach rozpoczęło swoją działalność już od czerwca 1945 roku. Stało się tak między innymi dla tego, że starostą wadowickim został znany przedwojenny działacz, Mieczysław Borek, i oczywiście dla tego, że w tym mieście mieszkał Czesław Panczakiewicz – jeden z najbardziej aktywnych działaczy PTT. Przystąpiono do prac związanych z udostępnianiem schroniska na Leskowcu a także z przejęciem poniemieckich obiektów na Magórce i w Kocierzy.

24 września 1945 roku Zarząd Główny PTT podjął uchwałę, w której zmienił podporządkowanie koła z oddziału babiogórskiego do oddziału krakowskiego PTT. Z wnioskiem takimi do władz Towarzystwa zwrócił się Kazimierz Sosnowski¹⁸⁰. I tak kończy się wspólna historia budowania zrębów ruchu turystycznego wadowiczan z żywczakami we wspólnym Oddziale PTT¹⁸¹.

Po zakończeniu działań wojennych prócz schronisk, w których oddział gospodarował przed wojną, przejął schroniska Beskidenverein na Hali Lipowskiej i Rysiance oraz schronisko po Żydowskim Towarzystwie Turystycznym Makkabi na Hali Boraczej. 20 października Zarząd Oddziału podpisał umowę z Marianem Gałuszką jako dzierżawcą schroniska na Hali Boraczej. Obowiązywała ona na czas określony do 1 listopada 1946 roku. Zgodnie z jej treścią w tym okresie czasu gospodarz miał za zadanie doprowadzenie do stanu używalności 2-3 pokoi, do których umeblowanie miał dostarczyć oddział. W zamian za to Oddział zaniechał pobierania czynszu do 1 maja 1946 roku¹⁸².

20 października 1946 roku Marian Gałuszka został aresztowany przez Powiatowy Urząd Bezpieczeństwa Publicznego. Oddział Babiogórski zwrócił się o interwencję do Zarządu Głównego. Nie wiadomo jak się sprawy układały, w czasie uroczystego otwarcia i poświęcenia Boraczej 29 września 1946 roku to właśnie Marian Gałuszka był gospodarzem obiektu¹⁸³. Niestety, tempo odbudowy ze względów głównie finansowych nie było najlepsze. Zniecierpliwiony tym tempem udostępniania schroniska na Hali Miziowej, Tomasz Wróbel, Delegat PTT upoważniony do prowadzenia prac mających na celu wznowienie działalności PTT doprowadził 9 września 1945 roku do spotkania na Pilsku przedstawicieli Zarządów Oddziałów PTT w Bielsku Białej i w Żywcu w obecności wicestarosty żywieckiego. Ustalono, że w aktualnej sytuacji Oddział Żywiecki będzie miał poważne problemy z oddaniem do użytku schronisk. 8 maja 1945 roku Zarząd Oddziału podpisał umowę z Józefem Salachą na czas nieokreślony z dwu miesięcznym okresem wypowiedzenia z wynagrodzeniem 600 zł o nadzorowanie Lipowskiej i Rysianki. Aneksem do tej umowy Zarząd powierzył Lipowską na czas określony do 31.12. 1946 roku jako dzierżawcy, bez koniczności odprowadzania czynszu z zakresem prac do realizacji w zamian¹⁸⁴, a Rysiankę powierzył Józefowi Motyce ze Złatnej, który gospodarował w niej do 30 października 1946.

30 września 1945 roku Zarząd Oddziału ustanowił zarządcami schronisk: na Lipowskiej (dawniej własność Beskidenverein) Franciszka Kubczaka, a na Rysiance – Bronisława Słowika¹⁸⁵, już jednak 19 października 1945 roku jako dzierżawca schroniska na Lipowskiej podawany jest Zbigniew Zitzman z Białej¹⁸⁶. 9 czerwca 1946 roku uruchomiono Lipowską po remoncie¹⁸⁷, a 12 grudnia 1946 roku zgłoszono do Okręgowego Urzędu Likwidacyjnego w Krakowie jako mienie poniemieckie objęte przez Oddział Babiogórski.

Zamieszanie z umowami o gospodarowanie w schroniskach jest duże – w aktach znajdujemy informację o ugodzie zawartej z Józefem Dendysem w wysokości 10000 zł za jego nakłady w schronisku na Miziowej, umowa zawarta do 1 października 1946 roku zostaje przedłużona do 31 grudnia 1946 roku ze zwolnieniem od czynszu do 4 czerwca 1946 roku188. 23 października 1946 roku dozorcą na Rysiance został Jan Skrzyp, od 1 listopada 1946 roku podpisano z nim umowę na czas nieokreślony o gospodarowanie na Rysiance189. 4 czerwca 1947 roku podpisano z nim dalszą umowę ze zwolnieniem od czynszu do 31 grudnia 1948 roku w zamian za prace remontowe¹⁹⁰.

Już od pierwszych miesięcy po wojnie Zarząd oddziału chciał uregulować status prawny posiadanych schronisk. 9 października 1945 roku zwrócił się z pismem do starosty żywieckiego z opisem sytuacji w której znajdowały się schroniska, które chciał zagospodarować. W trudnych czasach w pierwszej połowie 1945 roku inwentarzem schroniska na Markowych Szczawinach zajął się Franciszek Kopijas z Zawoi. Uchronił on dobytek od kradzieży lub zniszczenia wobec stacjonowania w obiekcie wojska. Wystawił za to rachunek Oddziałowi, który został wypłacony w grudniu 1945 roku i wyniósł 3500 ówczesnych złotych. Odległe w tych warunkach komunikacyjnych schronisko na Hali Miziowej było poważnie uszkodzone. Uruchomienie schronisk beskidzkich było zadaniem ważnym dla wszystkich oddziałów PTT. W celu wsparcia tych starań np. Oddział w Bielsku Białej przekazał na zabezpieczenie schroniska na Hali Miziowej 10 m² szkła taflowego dla oszklenia 4 izb w schronisku w celu uzyskania mieszkania dla dozorcy i ewentualnych narciarzy w najbliższym sezonie zimowym¹⁹¹.

W niewielkim zakresie ZG PTT mógł pomóc Oddziałowi finansowo. Jesienią 1945 roku przekazano Oddziałowi 100 sztuk odznak PTT jako subwencję. Otrzymane w wyniku sprzedaży środki finansowe miały wspomóc odbudowę schronisk. ZG PTT podjął jeszcze dalsze kroki. Starania te uzyskały wsparcie Prezydium ZG PTT w postaci wystąpień mających na celu pozyskanie środków na jego odbudowę z Urzędu Wojewódzkiego z Wydziału Odbudowy (pismo z 20 lutego 1946 L.147/46). Oddział przeprowadził szereg działań mających na celu rozpoznanie kosztów prac remontowych w schroniskach na Hali Lipowskiej, Boraczej i Rysiance. Zebrano nawet liczne oferty na ich realizację i przesłano wraz z pismem L.61/46 z dnia 24 kwietnia 1946 roku do ZG PTT. W wyniku tych starań Oddział otrzymał wsparcie ze środków publicznych w wysokości 100 000 zł.

Ciekawa jest analiza obrotów finansowych Oddziału w roku 1945. Na dochody składały się: składki członkowskie w wysokości 10811,50 zł, ze sprzedaży odznak i cegiełek na odbudowę schronisk – 2366 zł oraz subwencje: Ministerstwo Komunikacji 6000 zł, Zarząd Główny PTT – 4000 zł i Browar w Żywcu – 5000 zł oraz dochód ze sprzedaży materiałów przekazanych przez Papiernię Solali – 6 375 zł oraz z wieczorku tanecznego – 2 422,50 zł. Łącznie 36 975,00 zł. Wydatki: na zabezpieczenie i remont schroniska na Pilsku 8875 zł, na uruchomienie schroniska na Pilsku 2593zł, wydatki administracyjne – 1005zł – razem 12473 zł.¹⁹²

Na Walnym Zjeździe PTT 27 kwietnia 1946 roku Władysław Haliński został członkiem Zarządu Głównego193. Zarząd Główny PTT żywo interesował się możliwościami przejęcia obiektów poniemieckich. 21 stycznia 1946 roku zwrócił się do Oddziału Babiogórskiego z prośba o rozpoznanie możliwości zagospodarowania budynku po niemieckiej straży granicznej nad Suchą. Pismem z 29 maja 1946 roku prezes Władysław Haliński i sekretarz Rudolf Niemiec zaproponowali Zarządowi Głównemu rezygnację ze starań o ww. obiekt, bowiem zdaniem Oddziału nie nadawał się on do zagospodarowania na cele noclegowe dla Towarzystwa. 23 stycznia 1946 roku Zarząd Oddziału Babiogórskiego zwrócił się do Alfreda Webera skarbnika przedwojennego Koła w Andrychowie, aby przyjął funkcję Delegata Zarządu Oddziału w Andrychowie z perspektywą odtworzenia Koła. W korespondencji z 30 stycznia 1946 roku wspomina o schronisku wybudowanym przez KS Beskid na szczycie Jawornicy przed wojną, a składające się z dużej izby i przedsionka. Obiekt ten został zdewastowany przez Hitlerjugend w czasie wojny. Informuje również, że Koło w Andrychowie pożyczyło KS Beskid przed wojną 1000 zł i zastanawia się nad problemem windykacji tej należności¹⁹⁴.

Już w niedługim czasie rozpoczął się niewielki spór między Kołem wadowickim Oddziału Krakowskiego PTT, a Oddziałem Babiogórskim o przynależność Andrychowa do obszarów działania, czego odzwierciedleniem było pismo ZG PTT L.dz. 2795/l/48 z dnia 30 grudnia 1948 roku¹⁹⁵.

1 marca 1946 roku odbyło się pierwsze po wojnie zebranie Sekcji Narciarskiej Oddziału Babiogórskiego PTT. Prezesem wybrano Czesława Cekierę, sekretarzem i zastępcą: Helena Holicz i Stefania Borowy, skarbnikiem Czesława Pawełka. Wobec dosyć słabej działalności tak wybranego Zarządu już 14 listopada 1946 roku wybrano nowy Zarząd w składzie: Franciszek Biernat – Prezes, Władysław Haczek – sekretarz, Wiesław Puciński– skarbnik. I ten Zarząd dotrwał tylko do 22 listopada 1946 roku. Już w tym dniu został poszerzony o następnych kilka osób. W aktach zachowały się liczne protokoły obrazujące niezbyt intensywną działalność Sekcji¹⁹⁶.

4 maja 1946 roku Zarząd Oddziału mianował Józefa Salacha sołtysa ze Złatniej, dozorcą schronisk na Lipowskiej¹⁹⁷. 1 października 1946 roku Oddział Babiogórski otrzymał pismo od Zarządu Głównego PTT (668/46) w którym poinformowano Zarząd Oddziału o przyznaniu z budżetu PTT kwoty 50 000 zł na remont schronisk oddziałowych. Była to jednak kropla w oceanie potrzeb realizowanych przez Oddział Żywiecki, ale pozwoliło na zlecenie firmie Szczepana Olszewskiego z Żywca wszelkich robót stolarskich w schronisku na Hali Miziowej. Braki finansowe na remonty obiektów starał się Zarząd Oddziału zaspokoić poprzez starania o dotacje.

W roku 1946 było to jeszcze możliwe. Niewielkie kwoty uzyskano: od Spółdzielni Samopomoc Chłopska – 2000 zł, od Żywieckiej Fabryki Papieru – 10 000 zł. Józef Dendys nie spełnił oczekiwań Zarządu Oddziału jako gospodarz schroniska. 14 lipca 1948 roku ogłoszono przetarg na nowego dzierżawcę. Oferty zgłosili Józef Dendys i Alfred Kubica. W wyniku konkursu ofert wybrano jako dalszego dzierżawcę tego drugiego, z którym podpisano umowę na określony czas od 1 sierpnia 1948 roku do 30 września 1953 roku z czynszem 50000 zł rocznie¹⁹⁸. Maria i Alfred Kubicowie, którzy gospodarowali na Hali Miziowej przez 24 lata troszcząc się o turystów i schronisko. Tymczasem, mimo ograniczeń związanych z pobliską granicą, zaczął się od nowa rozbudowywać ruch turystyczny.

W roku 1949 w schronisku przeprowadzono remont instalacji wodno kanalizacyjnej. Zakupiono piece. Łącznie wydatkowano na te prace 476 222 zł. W roku tym nocowało w nim 1287 turystów¹⁹⁹. Do tragedii doszło 19 marca 1953 roku. Obiekt mimo podjętej przez kierownika Kubicę akcji ratunkowej spłonął doszczętnie. Pozostały po nim jedynie zabudowania gospodarcze i stajnia, do których wprowadzono uratowany sprzęt i wyposażenie i które od tego czasu przechodząc różne fazy adaptacji i modernizacji pełnią funkcję schroniska. Urządzono miejsca noclegowe w starym budynku gospodarczym, a stajnie zaadoptowano na mieszkanie kierownika.

13 maja 1946 Stanisław Borowy - Sekretarz Zarządu Oddziału i Władysław Haliński – Prezes Zarządu Oddziału zwrócili się do Zarządu Głównego PTT (pismo Ldz. 77/46) z prośbą o wsparcie w odbudowie schroniska na Hali Lipowskiej²⁰⁰. Pismem z dnia 27 maja 1946 roku (L.dz. 84/46) zaproszono na uroczyste otwarcie schroniska na Hali Lipowskiej w dniu 9 czerwca 1946 roku. Schronisko zostało oddane polskim turystom.

25 maja 1947 roku uroczyście otwarto i oddano do dyspozycji polskim turystom schronisko na Rysiance²⁰¹. 4 czerwca 1947 roku Zarząd Oddziału zaświadczył, że dzierżawcą schroniska jest Jan Skrzyp z Sopotni Wielkiej²⁰².

27 kwietnia 1946 roku powstało koło Oddziału w Milówce z Józefem Szczotką (dyrektorem szkoły) jako przewodniczącym i Józefem Ślezakiem – sekretarzem. Koło podjęło inicjatywę stworzenia stacji turystycznej w gospodzie Beskid Edwarda Tyca i w imieniu Oddziału Babiogórskiego umowę taką podpisał prezes Władysław Haliński i skarbnik - Konrad Mikuszewski w dniu 25 kwietnia 1948 roku²⁰³.

6 lutego 1947 roku skład Zarządu SN PTT Oddziału babiogórskiego przedstawiał się następująco: Prezes – prof. Ryczkiewicz, sekretarz – Miodek, skarbnik – Kowalski, zastępca skarbnika – Haczek, referent sport. Szkoleniowy – prof. Biernat, referent turystyczny – Böhm.

31 maja 1947 roku odbyło się Walne Zgromadzenie Oddziału. Prezesem ponownie wybrany został Władysław Haliński, wiceprezesami: Andrzej Moliński, Stanisław Fox, członkami zarządu: ks. Zabrzeski, Konrad Mikuszewski, Szczepan Olszowski, Rudolf Niemczyk, Adam Staszkiewicz, Stefania Borowy, Czesław Cekiera, Alojzy Prasziwka, Władysław Pantofliński, Franciszek Biernat, Stanisław Białek, Jan Bielewicz, Jan Böhm, Edward Morawski, (?) Buzek, Tadeusz Wojtyła, (?) Liwacz²⁰⁴. 26 lipca 1947 roku Marian Gałuszka zrezygnował z gospodarowania na Hali Boraczej²⁰⁵.

W połowie września 1947 roku członkowie Oddziału Babiogórskiego byli na wycieczce na Babiej Górze. W wyniku oględzin schroniska pod szczytem doszli do wniosku, że jest ono w stanie umożliwiającym odbudowę i zwrócili się do ZG PTT z prośbą o podjęcie starań o jego zabezpieczenie i rozpoczęcie odbudowy.

9 listopada 1947 roku Koło w Wadowicach podjęło uchwałę, w wyniku której powstał odrębny Oddział PTT z siedzibą w Wadowicach. Nowo powstały oddział przejął majątek, którym dotychczas administrował, i który (mowa o schronisku na Leskowcu) stworzył nakładem własnych środków i pracą społeczną swoich działaczy²⁰⁶.

Na walnym zebraniu 29 listopada 1947 roku w budynku Państwowego Liceum i Gimnazjum w Wadowicach Prezes Czesław Panczakiewicz przedstawił działalność Koła w okresie powojennym (już w strukturach Oddziału Krakowskiego PTT) oraz wspomniał działaczy, którzy zginęli w wyniku działań wojennych.

15 maja 1949 roku w Zakopanem odbył się kolejny Zjazd Delegatów PTT. Prezesem został Władysław Wolski, Władysław Haliński został kolejny raz członkiem Plenum ZG PTT. W sprawozdaniu za rok 1949 Oddział Babiogórski podawał, że ma dwa koła terenowe, jedno w Milówce, drugie w Węgierskiej Górce²⁰⁷. W roku 1949 w schronisku na Markowych Szczawinach wykończono budynek gospodarczy i szopę na opał oraz nowe ustępy. Wydatkowano łącznie 791 995 złotych. Wg danych ze schroniska udzielono w roku tym 3037 noclegów.

23 kwietnia 1949 roku odbyło się walne zebranie Oddziału Babiogórskiego PTT w Sali rozpraw Sądu Grodzkiego w obecności 24 członków. W sprawozdaniu Władysława Halińskiego pojawiła się informacja o powstaniu kół w Węgierskiej górce, Suchej Beskidzkiej, Makowie i Milówce.

W 1948 roku SN PTT zorganizowała zawody 6 marca (bieg i slalom) na Pilsku oraz rozpoczęła budowę skoczni narciarskiej na Grojcu. Koszt dokumentacji wykonywanej przez Włodzimierza Bukowskiego z Krakowa miał wynosić 15000 zł. Budowa skoczni została dokończona pod koniec 1950 roku, a skocznia, wobec połączenia PTT i PTK, przekazana Klubowi Sportowemu Unia w Żywcu w listopadzie 1950 roku²⁰⁸. Skład wybranego Zarządu przedstawiał się następująco: Władysław Haliński – prezes, Andrzej Moliński – wiceprezes, Szczepan Olszowski – wiceprezes i członkowie zarządu: Jan Antoniszczak, Stanisław Sowiński, Eugenia Doboszówna, Franciszek Biernat, Zygmunt Böhm, Konrad Mikuszewski (skarbnik), Edward Morawski, Rudolf Niemczyk (sekretarz). Pantofliński Władysław, Alojzy Prasziwka, Adam Staszkiewicz, Stefan Suchonek, Tadeusz Wojtyła, Józef Zabrzeski, Haczek Władysław, Stanisław Białek209. W roku 1948 Oddział liczył 211 członków normalnych i 89 młodzieżowych. Oddział posiadał siedzibę przy ulicy Kościuszki 22.

Oddział posiadał następujące obiekty:

- schronisko na Hali Miziowej – dzierżawca nadal Alfred Kubica. W roku 1948 wykonano nowe filary kominowe, uzupełniono instalację elektryczną oraz linię zasilającą od schroniska do elektrowni. Wymieniono także podłogę w kuchni. Całość kosztowała 507 048, 46 zł.²¹⁰

• schronisko na Markowych Szczawinach – dzierżawca Rudolf Wielgus,
• schronisko na Rysiance – dzierżawca Jan Skrzyp. W roku 1948 wykonano nową stolarkę okienną na parterze i piętrze, wykonano również nowe rynny oraz wymieniono część poszycia dachu z blachy. Wartość prac 322 693,22 zł
• schronisko na Lipowskiej – dzierżawca Józef Salacha. Wykonano w 1948 roku szereg prac przygotowujących remont kapitalny, w tym wymieniono piece i zmodyfikowano instalację wodociągową. Koszt prac 193 709 zł

Oddział podjął prace w schronisku na Hali Boraczej gdzie naprawiono dach, wykonano nowe rynny, naprawiono wykładzinę ścian elewacji. Całość nakładów 225 295 zł
Oddział zinwentaryzował stan techniczny schroniska pod szczytem Babiej Góry. Kosztem 53 721 zł wykonano prace zabezpieczające.
Oddział uruchomił stacje turystyczne w Węgierskiej Górce w restauracji Józefa Jurasza oraz w Milówce w restauracji Edwarda Tyca. Duży nacisk położono na prace znakarskie. W strefie działania Oddziału było 306 km szlaków - koszt prac znakarskich w 1948 roku wyniósł 140 353 zł.²¹¹

W roku 1949 Oddział Babiogórski liczył 215 członków, w tym 24 normalnych 142 zniżkowych, 49 młodzieżowych. Oddział wykonał szereg prac w schronisku na Markowych Szczawinach kosztem 792 000 zł. Wykonano nowy budynek gospodarczy konstrukcji drewnianej, na fundamencie z kamienia, z dachem krytym gontem, wybudowano pomieszczenie na opał – oba obiekty stylowe, a architekturą utrzymaną w stylu głównego budynku. W schronisku wykonano nowy piec kuchenny, uszczelniono ściany. W schronisku na Pilsku przeprowadzono gruntowną wymianę instalacji wodociągowej oraz wyposażenia umywalni, zakupiono piece kaflowe, oszklono budynek. Całość prac kosztowała 476 222 zł. W schronisku na Rysiance za 277 508 złotych wykonano szereg prac stolarskich, oraz duży piec kuchenny. W schronisku na Hali Lipowskiej uzupełniono stolarkę, wyremontowano dach, wykonano wodociągi z ciepłą i zimną wodą. Koszt prac 213 065 zł. Na znakowanie szlaków turystycznych Oddział otrzymał 40 000 zł i dołożył z własnych środków kwotę 8970 zł.²¹²

W ramach prac znakarskich odnowił 70 km szlaków górskich i ustawił na stacjach kolejowych 10 map²¹³. SN PTT Oddziału Babiogórskiego zorganizowała w tym roku 23 wycieczki zbiorowe²¹⁴. W roku 1950 Oddział wyznakował 21 km nowych szlaków i odnowił 50 km innych.

26 października 1950 roku zakończyła się działalność Oddziału Babiogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Żywcu. Tego dnia odbyło się Walne Zgromadzenie, które otworzył Władysław Haliński, prezes Zarządu. Przyjęto następującą uchwałę: „Walne zgromadzenie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Oddział w Żywcu zebrane 26.10.1950 roku w oparciu o uchwałę Zarządu Głównego PTT odbytego 15.10.1950 roku …… powzięło następującej treści uchwałę:

1. Zjednoczyć ruch Pol. Tow. Tatrzańskiego i Pol. Tow. Krajoznawczego przez stworzenie jednego Towarzystwa Turystyczno – Krajoznawczego
2. Zgodnie z art. 37 i 38 rozporządzeniem Prezydenta Rzeczpospolitej z dnia 27.10.1932 prawa o stowarzyszeniach (Dz. U. Nr 94 poz. 808) oraz na podstawie § 43 Statutu Oddziału PTT rozwiązać Oddział PTT w Żywcu z dniem 25.11.1950 i cały majątek (aktywa i pasywa) Oddziału przeznaczyć na rzecz Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego jako całości.
3. Zobowiązać członków dotychczasowego Zarządu w charakterze likwidatorów do dalszego prowadzenia agend Oddziału do czasu przejęcia ich przez władze nowego zjednoczonego Towarzystwa”

Jednocześnie wybrano delegatów na Zjazd Likwidacyjny PTT i Zjazd Zjednoczeniowy w osobach: Władysław Haliński, Rudolf Niemczyk, Konrad Mikuszewski, Julian Bąk, Stanisław Czech oraz zastępcy: Szczepan Olszowski i Jan Bielewicz. Powyższa uchwała została podjęta z jednym głosem wstrzymującym się i pełnej aprobacie pozostałych delegatów na zjazd²¹⁵. Tak skończyła się 45 letnia służba Oddziału Babiogórskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego dla dobra społeczeństwa i turystyki polskiej w Beskidzie Żywieckim.

Jerzy Kapłon

tłumaczenie tekstów
ze źródeł niemieckojęzycznych
Małgorzata Tomaszkiewicz

¹ Czas 57 : 1904 roku nr 237 wydanie wieczorowe str. 2 (za Wiesław Aleksander Wójcik w Gdy do tej Babiej Góry przyjdziesz ZW PTTK Bielsko Biała 1983 rok str. 46)
² Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1906 Tom XXVII str. 8
³ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1906 Tom XXVII str. 8
⁴ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1906 Tom XXVII str. 8
⁵ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 223
⁶ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1905 Tom XXVI str. 60
⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 8
⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 8
⁹ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1905 Tom XXVI str. .LXXI
¹⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 13
¹¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 9
¹² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 5
¹³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 9
¹⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 5
¹⁵ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 223
¹⁶ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 223
¹⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 5
¹⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 19
¹⁹ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 223
²⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 18
²¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 19
²² Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 224
²³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 19
²⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 19
²⁵ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1907 Tom XXVIII str. 42 – 43
²⁶ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 227
²⁷ Czas 60 : 1907 roku nr 239 wydanie poranne str. 1 (za Wiesław Aleksander Wójcik w Gdy do tej Babiej Góry przyjdziesz ZW PTTK Bielsko Biała 1983 rok str. 49)
²⁸ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 227
²⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 20
³⁰ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1908 Tom XXIX str. XLII XLIII
³¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 20
³² Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1909 Tom XXX str. XLIII
³³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 10
³⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 10
³⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 22
³⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 11
³⁷ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1910 Tom XXXI str. XLII
³⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 12
³⁹ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 232
⁴⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 12
⁴¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 7
⁴² Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 232
⁴³ Statut Babiogórskiego Oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego w Żywcu Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 2
⁴⁴ Statut Babiogórskiego Oddziału Towarzystwa Tatrzańskiego w Żywcu Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 2
⁴⁵ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1912 Tom XXXIII str.XII
⁴⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 27
⁴⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁴⁸ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1909 Tom XXXIV str.LI
⁴⁹ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR NO 242
⁵⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 17
⁵¹ Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1913 Tom XXXIV str.43 i 44
⁵² Pamiętnik Towarzystwa Tatrzańskiego Rok 1917/18 Tom XXXVI str.7
⁵³ Sprawozdanie z czynności Towarzystwa Tatrzańskiego za czas od 1 czerwca 1918 do 15 czerwca 1919 str. 5
⁵⁴ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR 250
⁵⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 81
⁵⁶ Archiwum Muzeum Tatrzańskiego AR 251
⁵⁷ Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie. Wydany staraniem Oddziału Lwowskiego PTT Rok pierwszy. Lwów 1923 str. 247 – 248
⁵⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁵⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁶⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁶¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 87
⁶² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁶³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 62
⁶⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 62
⁶⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 62
⁶⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 62
⁶⁷ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.42
⁶⁸ Wierchy. Rocznik poświęcony górom i góralszczyźnie. Organ PTT. Rok trzeci. Lwów 1925 str. 316
⁶⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁷⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 79
⁷¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁷² Schroniska górskie na starej pocztówce i fotografii Tomasz Biesik. Wydawnictwo Logos. Bielsko Biała 2004 str. 43 – 44
⁷³ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 3-4 Kraków grudzień 1925 str.25
⁷⁴ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 3-4 Kraków grudzień 1925 str. 21
⁷⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 53
⁷⁶ Wierch nr 4 Organ PTT Kraków 1926 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności w roku 1925 str. 214
⁷⁷ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Bialskiego PTT
⁷⁸ Przegląd Turystyczny Nr 7-8 grudzień 1927 ZG PTT str. 13
⁷⁹ Przegląd Turystyczny Nr 7-8 grudzień 1927 ZG PTT str. 14
⁸⁰ Wierch nr 7 Organ PTT Kraków 1929 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 roku str. XLV
⁸¹ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 str. XLIV
⁸² Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Bialskiego PTT
⁸³ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Bialskiego PTT
⁸⁴ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Babiogórskiego PTT
⁸⁵ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Babiogórskiego PTT
⁸⁶ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej Akta Oddziału Babiogórskiego PTT
⁸⁷ Wierchy nr 8 Organ PTT Kraków 1930 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności za czas od 1 marca 1929 do 28 luty 1930 str. XL
⁸⁸ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej 14.Działalność Oddziałów Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego
⁸⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 66
⁹⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 35
⁹¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 92
⁹² Wierch nr 4 Organ PTT Kraków 1926 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności w roku 1925 str. 215
⁹³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 86
⁹⁴ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 5-6 Kraków czerwiec 1927 str.16
⁹⁵ Wierch nr 6 Organ PTT Kraków 1928 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności w roku 1925 str. 189
⁹⁶ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej 14.Działalność Oddziałów Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego pkt. 14.5.2. Koło w Wadowicach
⁹⁷ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 7-8 Kraków grudzień 1927str. 13
⁹⁸ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 7-8 Kraków grudzień 1927 str.14
⁹⁹ Wierch nr 6 Organ PTT Kraków 1928 Sprawozdanie Zarządu Głównego PTT z działalności w roku 1925 str. 196
¹⁰⁰ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 9-10 Kraków czerwiec 1928 str.24
¹⁰¹ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 str. XLII
¹⁰² Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.42
¹⁰³ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 str. XLII
¹⁰⁴ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 str. XLIII
¹⁰⁵ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej 14.Działalność Oddziałów Towarzystwa Tatrzańskiego i Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego pkt. 14.5.1. Oddział Babiogórski PTT .
¹⁰⁶ Sprawozdanie Zarządu Głównego Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1929 do 28 lutego 1930 roku str. VI
¹⁰⁷ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.2 Oddział Babiogórski PTT. Koło w Wadowicach
¹⁰⁸ Sprawozdanie Zarządu Głównego Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1929 do 28 lutego 1930 roku str. LXV
¹⁰⁹ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹¹⁰ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.42
¹¹¹ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹¹² Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹¹³ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹¹⁴ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 kwietnia 1931 do 31 marca 1932 roku str. VII
¹¹⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 88
¹¹⁶ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 marca 1930 do 31 marca 1931 roku str. X
¹¹⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 90
¹¹⁸ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹¹⁹ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 kwietnia 1931 do 31 marca 1932 roku str. VII
¹²⁰ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 kwietnia 1931 do 31 marca 1932 roku str. XLIV
¹²¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 81
¹²² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 81
¹²³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ114
¹²⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 36
¹²⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ102
¹²⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 93
¹²⁷ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 kwietnia 1932 do 2 kwietnia 1933 roku str. 25
¹²⁸ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 3 kwietnia 1933 do 31 marca 1934 roku str. 62
¹²⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 90
¹³⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 90
¹³¹ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 3 Kraków 1 grudnia 1932 str. 7
¹³² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 68
¹³³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 89
¹³⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 44
¹³⁵ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 1 kwietnia 1932 do 2 kwietnia 1933 roku str. 73
¹³⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 76
¹³⁷ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 3 kwietnia 1933 do 31 marca 1934 roku str. 62
¹³⁸ Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcyj Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa od 3 kwietnia 1933 do 31 marca 1934 roku str. 62
¹³⁹ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 2 (9) Kraków 1 lipca 1934 str. 15
¹⁴⁰ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 4 (7) Kraków 1 grudnia 1933 str. 6
¹⁴¹ Przegląd Turystyczny Organ Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego. Nr 2 (9) Kraków 1 lipca 1934 str. 15
¹⁴² Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 roku str. 43
¹⁴³ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1934 do 31 marca 1935 roku str.66
¹⁴⁴ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1935 do 31 marca 1936 roku str.74
¹⁴⁵ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1935 do 31 marca 1936 roku str. 50
¹⁴⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 82
¹⁴⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 116
¹⁴⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 82
¹⁴⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 58
¹⁵⁰ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1936 do 31 marca 1937 roku str. 80
¹⁵¹ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1936 do 31 marca 1937 roku str. 55
¹⁵² Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1937 do 31 grudnia 1937 roku str.89
¹⁵³ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1937 do 31 grudnia 1937 roku str.21
¹⁵⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 80
¹⁵⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 49
¹⁵⁶ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 kwietnia 1937 do 31 grudnia 1937 roku str. 61
¹⁵⁷ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹⁵⁸ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str. 88
¹⁵⁹ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.8
¹⁶⁰ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.13
¹⁶¹ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str. 22
¹⁶² Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str. 25
¹⁶³ Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie zakres od 1 stycznia 1938 do 31 grudnia 1938 roku str.62
¹⁶⁴ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹⁶⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 119
¹⁶⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 119
¹⁶⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 119
¹⁶⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 119
¹⁶⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 124
¹⁷⁰ Centralne Archiwum Turystyki Górskiej PTTK Akta Schroniska. Dział Odbudowa schronisk po II wojnie światowej
¹⁷¹ Edward Moskała Muzeum Turystyki Górskiej Komisji Turystyki Górskiej ZG PTTK na Babiej Górze PTTK Oddział w Suchej Beskidzkiej 1968 str. 35 do 36
¹⁷² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 142
¹⁷³ Wierchy. Rocznik poświęcony górom. Rocznik 19. Kraków 1949 str. 130
¹⁷⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 125
¹⁷⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ125
¹⁷⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 134
¹⁷⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ134
¹⁷⁸ 75 lecie Oddziału Babiogórskiego PTT PTTK Pamiętnik Oddziału Babiogórskiego PTTK z lat 1905 – 1980
¹⁷⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 134
¹⁸⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 131
¹⁸¹ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.2 Oddział Babiogórski PTT. Koło w Wadowicach
¹⁸² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁸³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 144
¹⁸⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁸⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 135
¹⁸⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 135
¹⁸⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 145
¹⁸⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁸⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁹⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁹¹ Centralne Dokumentacji Turystyki Górskiej PTTK 14. Działalność Oddziałów TT i PTT. Akta Oddziału PTT w Bielsku Białej
¹⁹² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 148
¹⁹³ Ośrodek Dokumentacji Turystyki Górskiej w Krakowie 14. Działalność Oddziałów TT i PTT pkt. 14.5.1 Oddział Babiogórski PTT
¹⁹⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ133
¹⁹⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 133
¹⁹⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 128
¹⁹⁷ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 135
¹⁹⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 141
¹⁹⁹ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego za rok 1949 str. 9 Centralna Biblioteka Górska PTTK sygn.1787
²⁰⁰ Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK Akta Schronisk. Schronisko Hala Lipowska.
²⁰¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 136
²⁰² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 136
²⁰³ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 132
²⁰⁴ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 136
²⁰⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 136
²⁰⁶ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 131
²⁰⁷ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego za rok 1949 str. 3 Centralna Biblioteka Górska PTTK sygn.1787
²⁰⁸ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 139
²⁰⁹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ125
²¹⁰ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 137
²¹¹ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 126
²¹² Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 126
²¹³ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego za rok 1949 str. 8 Centralna Biblioteka Górska PTTK sygn.1787
²¹⁴ Sprawozdanie Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego za rok 1949 str. 21 Centralna Biblioteka Górska PTTK sygn.1787
²¹⁵ Archiwum Państwowe w Katowicach Oddział w Żywcu PTTŻ 150


COTG PTTK i autorzy opracowań wyrażają zgodę na wszelkie wykorzystywanie zasobów Vademecum pod warunkiem przytoczenia źródła i autora.