Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK

Vademecum Górskie COTG PTTK

>> Regulamin << >> Jak zostać współautorem Vademecum <<

Treść hasła:

lub wybierz interesujacą cię literę

Naszacowice:

Naszacowice

Grodzisko położone na lewym brzegu Dunajca, na szczycie wzgórza ok.85-90 m ponad poziomem doliny. Jest zabytkiem osadnictwa z okresu IX do XI wieku.

Grodzisko składa się z głównego majdanu o wymiarach 130 x 100 m, otoczonego podwójną linią wałów, oraz kilku podgrodzi. Przylegające do majdanu południowego zachodu największe z nich ma kształt wydłużony o wymiarach 70 x 120 m. Podgrodzie południowe o wymiarach 100 x 80 m jest silnie nachylone w kierunku doliny Dunajca. Poszczególne części grodziska były otoczone dobrze zachowanymi wałami.

Wysokość wałów wynosi 4 – 7 m, a szerokość u podstawy 12 – 15 m. Część z nich ma zachowaną jedynie zewnętrzną skarpę, wewnętrzna jest przykryta po koronę wału materiałem spłukanym przez wody deszczowe z położonych wyżej partii grodziska.

Najstarsze ślady osadnictwa pochodzą z kultury łużyckiej. Całość założenia obronnego powstała we wczesnym średniowieczu. Wyodrębniono tu pięć faz osadniczych, z trzema pierwszymi związana jest budowa wałów, które były niszczone w sposób gwałtowny, o czym świadczą ślady pożarów.

Pozostałością po pierwszej fazie osadniczej są częściowo zachowane gliniane jądro wału oraz czworokątna półziemianka z dwoma paleniskami.

Najlepiej zachowane są ślady wału związane z drugą fazą osadniczą. Gliniane jądro wału z poprzedniej fazy zostało wykorzystane przy budowie nowego wału jako pozioma odsadzka, zabezpieczająca przed osunięciem.

Właściwy wał spoczywał na poziomej glinianej „ławie fundamentowej” o grubości ok. 0,7 m. Ścianę zewnętrzną tworzyła palisada z wbitych jeden przy drugim okrągłych słupów o średnicy 20 –30 cm, oszalowana od wewnątrz poziomo ułożonymi balami. W odległości 6,2 m od palisady znajdowała się ściana wewnętrzna, złożona z poziomo ułożonych bali wspartych na prostokątnych słupach drewnianych wkopanych co 2,5 m. W odległości 2,4 m od ściany zewnętrznej wznosiła się ściana działowa, która dzieliła wnętrze wału na dwie skrzynie: zewnętrzną, wypełnioną dużymi kamieniami uzupełnionymi gliną, oraz wewnętrzną wypełnioną gliną.

Znalezione podczas licznych prac badawczych zabytki świadczą, że grodzisko znajdowało się na styku wpływów z Małopolski i terenów wielkomorawskich. Wielkość grodu świadczyła o dużej roli w skali regionu, jaką pełnił w IX i X wieku w Kotlinie Sądeckiej¹.

Jerzy Kapłon

¹ Juliusz Marszałek Katalog grodzisk i zamczysk w Karpatach Wydawnictwo Stanisław Kryciński Warszawa 1993 str.153

COTG PTTK i autorzy vademecum wyrażają zgodę na wszelkie powielanie zasobów Vademecum pod warunkiem przytoczenia źródła i autora.

Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK
31-010 Kraków,
ul. Jagiellońska 6
tel.: 12 422 28 40
e-mail: poczta@cotg.pttk.pl

Katalog Centralnej Biblioteki Górskiej PTTK