Vademecum Górskie COTG PTTK
Tarnowski Oddział PTT: Tarnowski Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Początek lat dwudziestych ubiegłego stulecia to czas zachłyśnięcia się przez społeczeństwo odzyskaną niepodległością. Pasja społecznikowska znajdowała swoje ujście między innymi poprzez działania mające na celu popularyzację ziemi ojczystej, jej walorów turystycznych, piękna przyrody, swobodnego krzewienia polskości. Odpowiedzią na ten powiew swobody była również reorganizacja nieco skostniałych struktur Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, któremu w nazwie wyraz Polskie dopiero co dodano.
Polegała ona głównie na takich przemianach statutowych, które doprowadziły do łatwiejszego powstawania samodzielnych struktur terenowych, oddziałów. Liczono, że usamodzielnione oddziały rozpoczną intensywną działalność mającą na celu zagospodarowanie rozległych obszarów górskich w celu aktywizacji ruchu turystycznego. Działania te miały również na celu wsparcie organów administracji państwowej liczące na czynnik integrujący społeczeństwo rozerwane zaborami oraz rozwój gospodarczy ubogich regionów górskich.
Oddziały terenowe funkcjonowały co prawda już przed I wojną światową - dał im taką możliwość statut zatwierdzony przez ck namiestnictwo we Lwowie 8 października 1874 roku l. 48161 (pierwszy powstał w 1876 roku w Stanisławowie, drugi w tym samym roku w Kołomyi, trzeci we Lwowie w 1883 roku, czwarty w Szczawnicy w 1893, piąty w 1905 roku w Żywcu, szósty w 1907 roku w Nowym Sączu), ale poza nielicznymi wyjątkami były słabe, często przerywały swoją działalność. Widząc tą słabość, szereg światłych członków TT (Roman Kordys, Jerzy Maślanka, Michał Koy) proponowało wzmocnienie roli jednostek terenowych towarzystwa. Właściwie Towarzystwem zarządzała oparta o działaczy krakowskich centrala (Wydział) z siedzibą w Krakowie. Uchwalony w dniu 19 czerwca 1911 roku statut powierzał gospodarkę w terenie właśnie jednostkom samodzielnym, związanym z centralą poprzez walne zgromadzenie. Jednak dopiero 10 grudnia 1922 roku Nadzwyczajny Walny Zjazd PTT na wniosek Oddziału Lwowskiego dokonał najdalej idących zmian umacniających rolę oddziałów terenowych Towarzystwa. W trakcie tego Zjazdu uchwalono także wzorcowy statut oddziału PTT, w oparciu o który w niedalekiej przyszłości powstał statut oddziału w Tarnowie. Następnym statutem bardziej decentralizującym władzę centrali był, uchwalony w odpowiedzi na zmianę ustawy o stowarzyszeniach (1932 r.), statut z 1935 roku. Wyraźnie stwierdzono tu o samodzielności statutowej oddziałów posiadających niezależną od Towarzystwa jako całości osobowość prawną1.
W wyniku opisywanych przemian w okresie 1918 do 1924 roku powstało 12 oddziałów PTT, w tym w 1924 roku Oddział PTT w Tarnowie.
8 maja 1924 roku podczas Walnego Zgromadzenia zawiązał się Oddział Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Tarnowie2. Przyjęty bez zasadniczych zmian w stosunku do ramowego, statut oddziału został zatwierdzony przez Zarząd Główny PTT 14 czerwca 1924 roku. Oddział został zarejestrowany przez Urząd Wojewódzki w Krakowie reskryptem L.9040/pr/24 z dnia 16 lipca 19243. Statut ramowy posiadał kilka interesujących rozwiązań. Gwarantował oddziałowi samodzielność prawną, lecz zobowiązywał do stosowania się do statutu PTT jako całości. Jego zdolność prawna była ograniczona jedynie poprzez zakaz zakupu nieruchomości w ścisłym obrębie Tatr. Główne cele działalności oddziału:
W skład pierwszych władz Oddziału weszli: Prezes Ks. Walenty Gadowski, Wiceprezes Romuald Wowkonowicz, Skarbnik Eugeniusz Kirschner, Sekretarz Karol Piękoś. Oddział miał swoją siedzibę przy ulicy Słowackiego 15. W pierwszym roku działalności jego aktywność skierowana była na organizację wycieczek. Zorganizowano ich dwie w lipcu 1924 roku : 4 dniowa do Tatr Zachodnich i 6 dniowa w Tatry Wysokie. Wzięto pod opiekę szlaki w Pieninach, na co wydano kwotę 100 zł. W 1925 roku Oddział liczył 50 członków. W roku 1925 wyznakował 12 szlaków górskich kosztem 2400 zł. Skład Wydziału (zarządu ) przedstawiał się następująco: Prezes- Ks. Walenty Gadowski, Zastępca Prezesa -Mieczysław Studnicki, Sekretarz -Karol Piękoś, Skarbnik - Eugeniusz Kirschner, Członkowie :Wiktor Arway, Emiljan Carewicz, Bogusław Sadowski, Maurycy Godowski, Stanisław Siwek6. W 1926 roku Oddział liczył 120 członków. Prowadzono prace znakarskie w Pieninach i Gorcach, a osobą odpowiedzialną za nie był ksiądz Walenty Gadowski. Między innymi dokończono znakowanie Głównego Szlaku Beskidzkiego na trasie od Przełęczy Knurowskiej przez Lubań do Krościenka7. W 1927 roku Oddział liczył już 156 członków8 i 35 w sekcji akademickiej.
Na Walnym Zebraniu Oddziału 31 marca 1927 roku został wybrany Zarząd Oddziału w składzie : prezes Wiktor Arway, zastępca prezesa Mieczysław Gizbert Studnicki, sekretarz Emilian Carewicz, skarbnik Salomon Eichborn, członkowie: Józef Bryniczka, Maria Dzianiawska, Maurycy Godowski, Rodion Mochnacki, Bogusław Sadowski. W roku tym prowadzono intensywne prace znakarskie, w tym uzupełniono lub dodano nowe tabliczki orientacyjne w Pieninach oraz na głównym szlaku od Przełęczy Knurowskiej do Krościenka. Wyznakowano nowy szlak na trasie Czorsztyn – Niedzica – Łapsze – Jurgów- Brzegi – Głodówka – droga Zakopane – Morskie Oko. W 1928 roku Oddział liczył wraz z akademikami 283 członków9. Na Walnym Zgromadzeniu Oddziału 12 kwietnia 1928 roku wybrano Zarząd Oddziału w składzie: prezes – Wiktor Arway, zastępca prezesa Mieczysław Gizbert Studnicki, sekretarz Emilian Carewicz, skarbnik Salomon Eichborn, członkowie: Józef Bryniczka, Maria Dzianiawska, Maurycy Godowski, Rodion Mochnacki, Bogusław Sadowski. Głównym zadaniem Oddziału było znakowanie w Gorcach, Pieninach i Podtatrzu.
Na prace te wydano ok. 700 zł. (300 zł farby i materiały, 400 zł koszty osobowe)10. Zgodnie z uchwałą Komisji Międzyoddziałowej w Rabce Oddział odnowił szlak Główny Beskidzki od Przeł. Ochotnickiej przez Lubań - Marszałek – Krościenko Dzwonkówkę aż po Przysłop, następnie Pieniński Szlak Główny od Obidzy wzdłuż granicy na Sokolicę – Sokolą Perć Zamek Św. Kingi Trzy Korony – Czorsztyn – Lubań. Wykonał też inne prace na terenie Pienin, w tym wyremontował stalowe stałe zabezpieczenia nad Dunajcem pod Sokolicą. Prace znakarskie prowadzono również na terenie Spisza.
Ogółem Oddział odnowił 143 km szlaków górskich oraz rozpoczął starania wspólnie z Oddziałem PTT w Nowym Sączu o budowę schroniska na Prehybie. W aktach Oddziału znajdujemy sprawozdanie z pierwszej wyprawy mającej na celu ustalenie lokalizacji schroniska. Wyprawa w składzie: Kazimierz Sosnowski, Emilian Carewicz prof. Braszka, 27 sierpnia 1928 roku dokonała analizy atrakcyjności kilku wariantów położenia schroniska oraz nawiązała kontakty z właścicielami tych gruntów. Najbardziej atrakcyjny teren, zgodnie z opinią dyr. Kowalczyka, pracownika hr. Stadnickiego, był terenem spornym między hr. Stadnickima a gminą Szlachtowa. W taki sposób rozpoczęto długotrwały proces budowy schroniska na Prehybie11. Oddział zaangażował się finansowo (ok. 1600 zł) w wydanie map turystycznych Szczawnicy i Szczawnica – Krynica z firmą Gea12.
Rok 1928 zamknięto niedoborem finansowym w wysokości 729,35 złotych wobec poniesienia kosztów wydania wspomnianych powyżej map. Ogólny koszt wydanych map to kwota 1 355,18 zł. W roku tym pod opieką Oddziału było 61 km szlaków turystycznych.
W roku 1928 powstał Oddział w Bochni, w którym działalność rozpoczął ksiądz Walenty Gadowski, osłabiając kadrowo Oddział Tarnowski. Na Walnym Zgromadzeniu Oddziału w Tarnowie 6 kwietnia 1929 roku wybrano Zarząd w składzie: Wiktor Arvay – prezes, Mieczysław Gizbert Studnicki - wiceprezes (który zginął w wypadku samochodowym w lipcu 1929 roku), Emiljan Carewicz – sekretarz, skarbnik Salomon Eichborn, członkowie: Józef Bryniczka, Maurycy Godowski, Wł. Kapa, M. Lauchter, I. Löffel, Franciszek Pinda, Leon Ogłaza, Zdzisław Simche.
W roku 1929 członków płacących składki było już 36113. Wśród nich było 272 członków zwyczajnych, 64 akademików i 25 uczestników14. W 1930 roku skład Zarządu, wybranego na Walnym Zgromadzeniu 23 marca 1930 roku przedstawiał się następująco: prezes - Wiktor Arway, zastępca prezesa - Władysław Kapa, sekretarz - Emiljan Carewicz, skarbnik- Mojżesz Leuchter, członkowie: Maurycy Godowski, Salomon Eichborn, Kazimierz Ignatowicz, Zofia Lalicka, Iz. Löffel, Leon Ogłaza, ks. Franciszek Pinda, Zdzisław Simche15 Ilość członków 371 osób w tym 46 akademików. Dochody za rok obrachunkowy 1930 wyniosły 6121,96 zł, rozchody 4016,48 zł. Oddział udzielił subwencji Oddziałowi w Nowym Sączu w wysokości 600 zł na zakup inwentarza do schroniska. W roku 1930 utworzono w Oddziale Sekcję Narciarską w składzie 14 osobowym, która od razu przystąpiła do Polskiego Związku Narciarskiego. W tym czasie na potrzeby urzędowania i zebrań Wydziału Oddział wynajmował od Stowarzyszenia Pracowników Gminy Tarnów pomieszczenie przy ulicy Krakowskiej 12. W roku tym przeprowadzono prace remontowo – konserwacyjne na 93 km szlaków górskich na Szlaku Głównym, w Pieninach i na Spiszu16.
W roku 1931 skład Zarządu uległ kolejnej zmianie. Prezesem nadal był Wiktor Arway, zastępcą - Władysław Kapa, sekretarzem - Emiljan Carewicz, skarbnikiem – Zofia Lalicka, członkowie- Roman Chadalski, Henryk Fink, Kazimierz Ignatowicz, Maurycy Godowski, Leon Ogłaza, Mojżesz Leuchter, ks. Franciszek Pinda, Zdzisław Simche. Rok ten odznaczył się17 dużą ilością zorganizowanych wycieczek. Wydano również serię widokówek przedstawiających zabytki Tarnowa. W roku tym, w związku ze zjazdem legionistów w Tarnowie, wyznakowano ścieżkę od toru kolejowego za stacją w Pleśnej do cmentarza legionistów pod Łowczówkiem. W roku tym osiągnięto dochody 8620,80 zł przy kosztach 6402,49 zł.18.
17 marca 1932 roku odbyło się kolejne Walne Zgromadzenie Oddziału. Wzięło w nim udział 40 członków. Wybrano władze w składzie: Wiktor Arway – prezes, Władysław Kapa – wiceprezes, Emil Carewicz – sekretarz, Zofia Lalicka – skarbnik, członkowie zarządu: Roman Chadalski, Henryk Fink, Kazimierz Ignatowicz, Maurycy Godowski, Mojżesz Leuchter, Leon Ogłaza, ks. Franciszek Pinda, Zdzisław Simche, zastępcy członków: Chęciński, Stanisław Hempel. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został R. Skolimowski. W roku tym nadal zebrania odbywały się w pomieszczeniach Związku Pracowników Magistratu.
O stopniu zaangażowania Oddziału w budowę schroniska na Prehybie świadczą liczne zapisy w dokumentacji zebrań Zarządu Oddziału oraz np. drobny fakt pokrycia kosztów starań prezesa Oddziału Pienińskiego o nabycie gruntu w roku 1932 w wysokości 48 zł. W roku tym Oddział wykonał nowy szlak Krościenko – Czertezik 3 km, oraz wyremontował 79,5 km szlaków na terenie Pienin, Gorców i Spisza.19.
Pod koniec 1932 roku rozpoczęto prace nad organizacją Koła Oddziału w Rzeszowie. 12 grudnia 1932 roku urządzono odczyt pt. Na nartach przez Tatry, Fatrę i Dżumbir. Odczyt odbył się w sali kinowej Towarzystwa Szkół Ludowych na Placu Kazimierza przy frekwencji 80 osób. Na koniec 1932 roku Oddział posiadał 3320 zł w gotówce w Banku Gospodarstwa Krajowego20.
W roku 1933 Walne Zgromadzenie odbyło się 7 lutego. Wybrano na nim następujący skład Zarządu Oddziału: prezes ks. Franciszek Pinda, sekretarz Emiljan Carewicz, skarbnik Tadeusz Wysocki, członkowie: Stanisław Hempel, Roman Chadalski, Chęciński, Henryk Fink, Kazimierz Ignatowicz, Mojżesz Leuchter, Leon Ogłaza, Zdzisław Simche21. W wyniku podjętych działań przez Zarząd Główny PTT, postanowiono zmienić system księgowania na tzw. amerykański. Oddział nie mając swoich obiektów turystycznych nie tylko usilnie wspierał budowę obiektu na Prehybie, lecz również pomagał innym oddziałom i stowarzyszeniom przy pracach nad ich budową i wyposażeniem. Np. w lutym 1933 roku Zarząd Oddziału postanowił wspomóc PZN i wyasygnował 50 zł na wyposażenie schroniska na Polanie Chochołowskiej, które miało zostać otwarte 12 lutego22. W lutym tegoż roku określono na Komisji Międzyoddziałowej teren prac Oddziału Tarnowskiego nad zagospodarowaniem turystycznym. Składał się on z dwóch części: południowej od wsi Brzegi przez Jurgów, dolinę Białki – drogę do Ochotnicy – Kamienicę – Dunajec - Krościenko – Hałuszowa - Sromowce Wyżnie - granica państwa - Brzegi i drugi, północny: Zakliczyn – Rożnów – Podole - Bruśnik – Staszkówka – Ołpiny23.
26 marca 1933 roku odbyło się zebranie założycielskie Koła w Rzeszowie. Przewodniczącym Komitetu Organizacyjnego był dyrektor Seminarium Nauczycielskiego Męskiego Wołowiec. W zespole organizacyjnym byli poza nim Władysław Wróbel i Jan Tyrybon. W roku 1933 Koło w Rzeszowie liczyło 22 członków. Prezesem Koła był Jan Uzarski, wiceprezesem Stanisław Dihm, sekretarzem Jan Tyrybon, skarbnikiem Władysław Wróbel24,25. Wysokość składki ustalono na 13 złotych bez zniżki kolejowej i 15 zł ze zniżką..
W marcu 1933 roku pojawiła się koncepcja współpracy Oddziału z Zarządem Browaru w Grybowie, który proponował utworzenie stacji turystycznej. Ze względu na niedogodne położenie w stosunku do możliwości przeprowadzenia szlaku turystycznego z pomysłu tego wkrótce zrezygnowano. W kwietniu Zarząd Oddziału, mając na uwadze rozwój turystyki rodzinnej postanowił zwolnić żony członków, którzy co najmniej rok należą do Oddziału z opłacania składki na rzecz Oddziału. Protokół z 6 kwietnia 1933 roku nie podaje dlaczego nie zwolniono z takich opłat mężów pań będących członkami Oddziału powyżej roku. W tym samym dniu przyjęto do pracy absolwentkę seminarium, z wynagrodzeniem 20 zł na miesiąc. Wobec wynikających z położenia podnajętego lokalu niedogodności postanowiono wyłonić komisję w celu znalezienia dogodnego nowego lokalu. Liczono się z wydatkiem na poziomie 500 zł rocznie. W trakcie prac Zarządu Oddziału w 1933 roku pojawił się pomysł tworzenia odznaki górskiej (Tadeusz Wysocki), ale przeważył pogląd, że wszelkie odznaki za sprawność o charakterze sportowym są sprzeczne z ideologią PTT (głównie argumentował tu Henryk Fink – taternik i późniejszy członek KW PTT). 16 czerwca 1933 roku Oddział wspólnie z Polskim Towarzystwem Krajoznawczym zorganizował wycieczkę do rezerwatu przyrody w Ciężkowicach. 13 czerwca uchwalono bezzwrotną dotację dla wdowy po Mieczysławie Świeżu w wysokości 100 zł na dokończenie domu. Przeznaczono również 200 zł na wyznakowanie szlaku turystycznego letnio – zimowego w okolicach Grybowa. W 1934 roku Walne Zgromadzenie odbyło się 8 lutego. Wzięło w nim udział 30 członków. Wybrano Zarząd w składzie: prezes ks. Franciszek Pinda, wiceprezes Stanisław Hempel, sekretarz Emiljan Carewicz, skarbnik Alojzy Pniok (od 1.VIII funkcję tą objął Tadeusz Wysocki), członkowie: Roman Chadalski, Henryk Fink, Kazimierz Ignatowicz, Mojżesz Leuchter, Leon Ogłaza, Zdzisław Simche, Jan Tyrybon. Przewodniczącym Komisji Rewizyjnej został S. Rein.
Oddział w tym czasie posiadał zagospodarowaną letnią stację noclegową na Lubaniu w prywatnym schronisku Tomasza Guszkiewicza (6 miejsc noclegowych w cenie 50 groszy za nocleg). Do działającej pod przewodnictwem Tadeusza Wysockiego Sekcji Narciarskiej należało 20 członków, jednocześnie tworząc Sekcję PZN. Sekcja Narciarska prowadziła ciekawą działalność organizując liczne wycieczki. Majątek Sekcji na koniec roku obrachunkowego 1934 wynosił 645,37 zł i stanowił głównie wartość wyposażenia stacji turystycznej. W roku tym rozpoczęto przygotowania do otwarcia stacji turystycznej w Rożnowie. Skład Zarządu Sekcji Narciarskiej:prezes Tadeusz Wysocki, zastępca Stanisłąw Laberschek, skarbnik Janusz Patek, sekretarz Henryk Fink, członek Zdzisław Przybynowski. 27 maja 1934 roku odbyła się wycieczka zorganizowana wspólnie z PTK do Wiśnicza.
W 1934 roku Koło w Rzeszowie liczyło 23 członków. Prezesem koło był J.Uzarski, wiceprezesem St. Dihm, sekretarzem Jan Tyrybon, skarbnikiem Władysław Wróbel.
Walne Zgromadzenie Oddziału PTT w Tarnowie za rok 1934 odbyło się 17 lutego 1935 roku. 23 maja 1935 roku Oddział przeznaczył na budowę Kopca Marszałka Piłsudskiego 100 zł. Prezesem nadal był ks. Franciszek Pinda, wiceprezesem Stanisław Hempel, (później zastąpił go Antoni Dyrdoń), sekretarzem Emilian Carewicz, skarbnikiem Tadeusz Wysocki (zastąpił go Mojżesz Leuchter), członkami: Antoni Dyrdoń, Henryk Fink, Maurycy Godowski, Kazimierz Ignatowicz, Leon Ogłaza, Zdzisław Simche, Jan Tyrybon (jako delegat Koła w Rzeszowie). Komisję Rewizyjną tworzyli: Herman Weiss, Jan Wasserman, J. Reich.
5 listopada 1935 roku odbyło się Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie poświęcone sprawom statutowym. Pod koniec tego roku odbyła się wspólna z Prezes PTT Walerym Goetlem wyprawa do Rożnowa w celu ustalenia miejsca i możliwości budowy schroniska. Pismem z 19 grudnia 1935 roku Oddział poinformował Zarząd Główny PTT o powołaniu Sekcji Ochrony Przyrody. Jej założeniem i pracami kierować zaczął Zdzisław Simche. Powołanie tej Sekcji było odpowiedzią na stałe apele kolejnych Walnych Zjazdów PTT o wznowienie sformalizowanej działalności związanej z ochroną przyrody wobec zaniku odpowiedniej Sekcji na szczeblu Zarządu Głównego. Powstanie tej Sekcji Oddziału spowodowało szerszą dyskusję na forum Wydziału, zachowała się odręczna notatka Prezesa Walerego Goetla z dnia 9.01.1936 roku , w której zobowiązywał on Witolda Mileskiego (dyrektora Centralnego Biura PTT w Krakowie) do opracowania zasad organizacji takich Sekcji, opartych o swój odpowiednik przy ZG PTT26.
Oddział nadal dysponował bazą noclegową na Lubaniu i niedawno utworzoną stacją turystyczną w Czorsztynie (w hotelu Sperlinga). Sekcja Narciarska już 25 osobowa, otworzyła całoroczną stację turystyczną na Lubince w pobliżu Wału (516 m n.p.m.) na Pogórzu Rożnowskim u Stanisława Harlenda. Obiekt ten posiadał 7 łóżek.. Oddział wyznakował nowy szlak na Spiszu z Malorówki przez Kunią Górę-Krzyżową Górę- Kacwin-Niedzicę do mostu czorsztyńskiego na Dunajcu (9 km) oraz na Pogórzu Ciężkowice – Kąśna – Siekierczyna- - Diabelski Kamień koło Bukowca (16 km) oraz odnowił 63 km szlaków w Pieninach, Gorcach i na Spiszu27.
Walne Zgromadzenie za rok 1936 odbyło się 15 04 1937. Skład wybranego wówczas Zarządu przedstawiał się następująco: prezes - ks. Franciszek Pinda, wiceprezes - Antoni Dyrdoń, sekretarz - Franciszek Róg (po ustąpieniu z tego stanowiska Zdzisława Simche w dniu 24 05 1937), skarbnik - Mojżesz Leuchter, księgowy - Tadeusz Wysocki, członkowie: Henryk Fink, Maurycy Godowski, Kazimierz Ignatowicz, Leon Ogłaza, Zdzisław Simche, Jan Tyrybon (delegat Koła w Rzeszowie), przewodniczący komisji rewizyjnej : Herman Weiss. W roku 1937 postanowiono (posiedzenie Zarządu 21 04 1937) powołać specjalną komisję w składzie Antoni Dyrdoń i Tadeusz Wysocki w sprawie schroniska w Rożnowie, bowiem sprawa ta ciągnęła się już dłuższy czas bez rozwiązania28. Sekcja Narciarska posiadała kadrę zawodników 11 osobową. Reprezentanci Sekcji uczestniczyli m.in. w zawodach Okręgu Krakowskiego PZN w Rabce, w zawodach o Puchar Czarnohorski PTT w Worochcie, w zawodach Okręgu Krakowskiego PZN w biegu zjazdowym i slalomowym w Krynicy. Urządzono również liczne wycieczki górskie: 17 01 1937 na Eliaszówkę, 23.01.1937 na Turbacz, 24 01 1937 na Jaworze, 30 01 1937 na Niemcową, 12 02 1937 na Kasprowy Wierch, 28 02 1937 na Wielki Rogacz, 21 03 1937 na Howerlę. 24 maja 1937 roku, składając informację o pracy II Podkomisji Zach. Beskidzkiej do spraw zagospodarowania Prezes oświadczył, że otrzymał propozycję przejęcia Oddziału w Bochni, lecz już jako Koła PTT (miało to się stać po oddaniu rezerwatu Kamień Brodzińskiego), najpóźniej od 1 stycznia 1938 roku29. Jednocześni postanowiono, wobec powstania schroniska TTN na Lubaniu –zlikwidować tam stację turystyczną i przekazać sprzęt do stacji turystycznej w Czorsztynie. Jednocześnie postanowiono zatrzymać ten rejon górski w swoim zakresie działalności znakarskiej.
Koło w Rzeszowie pod przewodnictwem Jana Skucińskiego liczyło w roku 1937 37 członków. Sekcja Narciarska w roku tym przechodziła pewien kryzys działalności związany ze spadkiem liczebności członków spowodowany odebraniem zniżek kolejowych 82% z jakich jeszcze w ubiegłym roku PTT korzystało. Mimo zmniejszenia także liczby wycieczek, zakupiono 3 pary biegówek i 1 parę nart skokowych30. Walne Zgromadzenie za rok 1937 odbyło się 3 marca1938 roku. Przybyło na nie 19 członków31. Skład Zarządu przedstawiał się następująco: prezes- ks. Franciszek Pinda, wiceprezes -Antoni Dyrdoń, sekretarz -Franciszek Róg, skarbnik -Mojżesz Leuchter, członkowie: Emiljan Carewicz, Henryk Fink, Maurycy Godowski, Kazimierz Ignatowicz. Tadeusz Śledziński32 19 października 1938 roku do składu Zarządu został dokooptowany prof. Prażmowski. Delegaci – Koło Bocheńskie: Piotr Galas, Koło Rzeszowskie: Jan Tyrybon. Komisja Rewizyjna Herman Weis – przewodniczący. Siedziba Oddziału mieściła się przy ulicy Wałowej 22 w wynajętym lokalu. Oddział posiadał dwa Koła. Koło w Bochni, powstałe po likwidacji Oddziału PTT w Bochni w 1938 roku, którego prezesem był Piotr Galas, wiceprezesem Franciszek Tyczka, sekretarzem Karol Dziurzycki, skarbnikiem Aleksander Piątkowski, prezesem Komisji Rewizyjnej był Zdzisław Zajączkowski. Koło w 1938 roku liczyło 25 członków. Zwyczajne Walne Zgromadzenie odbyło się 11.I.1938 roku. Głównym, zrealizowanym celem działalności Koła było doprowadzenie do otwarcia rezerwatu przyrody Kamienie Brodzińskiego. Otwarcie to miało miejsce 12 czerwca 1938 roku z udziałem licznych turystów i uczniów ze szkół z okolicznych miejscowości. Koło w Rzeszowie, którego Zarząd tworzyli Jan Skuciński – prezes, Jan Tyrybon- wiceprezes, Władysław Wróbel skarbnik w roku sprawozdawczym liczyło 32 członków. Oddział rozważał możliwości objęcia działalnością rejonu Gorca, gdzie pismem z dnia 24.01.1938 Zarząd Główny proponował wybudowanie schroniska turystycznego wraz z poszerzeniem sieci szlaków turystycznych33.
W złożonym na adres Zarządu Głównego PTT sprawozdaniu Oddział poinformował, że w 1938 roku należało do niego w sumie 225 osób. Posiadał niewielką bibliotekę (40 książek i 30 map). Ciekawe jest zestawienie prac znakarskich wykonanych w 1938 roku a więc w ostatnim zakończonym pełnym sprawozdaniem i podsumowaniem. Wykonano (ks. Franciszek Pinda oraz W. Pogoda) nowy szlak na trasie Ciężkowice – Rożnów kolor niebieski, długość 28 km oraz odnowiono następujące: - Pleśna – Wał (526 m ) cmentarz legionowy (18 km), Łowczowek – Pleśna , Rożnów – Gródek – Jelna (12 km), Rożnów – Just (10 km), Rożnów – Ostry Szczyt – Witkowice Górne (5km), Tymbark – Mogielica – Przeł. Przysłup (24 km), Dobra – Mogielica (10 km), Kasina Wielka – Śnieżnica – Ćwilin – Mogielica – Szczawa (30 km w tym 12 km nowego z Mogielicy do Szczawy). Prócz tego prace znakarskie prowadziło Koło w Bochni. I tak poprowadzono nowy szlak Łososina Górna – Tymbark (10 km), oraz odnowiono następujące: Żegocina – Łososina Górna (8 km), Gruszowiec- Ćwilin – Mogielica (10 km), Mogielica – Szczawa (9 km). Łącznie z Kołem w Bochni Oddział opiekował się siecią 251 km szlaków turystycznych.
W Kole bocheńskim prace wykonywali głównie Piotr Galas z pomocą Czesława Blajdy i co jest niezmiernie interesujące – bez wynagrodzenia. Oddział prowadził nadal własną bazę noclegową : stację turystyczną w Czorsztynie w Hotelu Sperlinga, gdzie dysponowano 20 miejscami noclegowymi, stację noclegową w Rożnowie w dworze hr. J.Stadnickiej w oficynie dworskiej, gdzie było 6 miejsc noclegowych oraz stację noclegową w Lubince gdzie było zarezerwowanych 7 miejsc noclegowych dla członków PTT w budynku dzierżawcy folwarku. Walne Zgromadzenie oddziału za rok 1938 odbyło się 23 marca 1939 roku. Niestety nie zostały zachowane żadne dokumenty obrazujące działalność Oddziału po tym czasie.Po drugiej wojnie światowej oddział nie podjął działalności jako samodzielny oddział PTT. 27 jego działaczy utworzyło w 1948 roku34 Koło Oddziału Krakowskiego PTT. Do najwybitniejszych działaczy tego okresu należeli : Bronisław Maciołowski i Adam Gabiński35.
opr. Jerzy Kapłon
1 125 lat TT-PTT-PTTK Geneza i rozwój turystyki górskiej na ziemiach polskich – refleksje rocznicowe. Jerzy Kapłon Przemiany organizacyjne w TT i PTT. Materiały z sympozjum KTG ZG PTTK Kraków 5 grudnia 1998 rok
2 Wierchy rok 3 Lwów 1925 str. 310 - 311
3 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Oddział PTT w Tarnowie Korespondencja
4 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.1 Statut Oddziału PTT w Tarnowie
5 Wierchy rok 3 Lwów 1925 str. 311
6 Wierchy rok 4 Lwów 1926 str. 219
7 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Oddział PTT w Tarnowie Korespondencja
8 Wierchy rok 6 Kraków 1928 str. 197-198
9 Wierchy rok 7 Kraków 1929 str. XLI
10 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Oddział PTT w Tarnowie Korespondencja
11 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Korespondencja
12 Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1928 do 28 lutego 1929 str. XXXIX
13 Wierchy rok 8 Kraków 1930 str. II, LXIV
14 Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1929 do 28 luty 1930 str. LX
15 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Korespondencja
16 Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie z działalności Towarzystwa za czas od 1 marca 1930 do 31 marca 1931 str. LXXXVI
17 Wierchy rok 10 Kraków 1932 str. XLVI
18 Sprawozdanie Zarządu Głównego, Oddziałów, Kół i Sekcji Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie działalności Towarzystwa za czas od 1 kwietnia 1931 do 31 marca 1932
19 Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie za okres od 1.IV.1932 do 2.IV.1933 str. 68
20 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3. Protokoły z posiedzenia Zarządu
21 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3. Protokoły z posiedzenia Zarządu
22 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3. Protokoły z posiedzenia Zarządu
23 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3. Protokoły z posiedzenia Zarządu
24 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3. Protokoły z posiedzenia Zarządu
25 Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie za okres od 1.IV.1934 do 2.IV.1935 str. 40, 62
26 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Korespondencja
27 Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie za okres od 1.IV.1935 do 31.III.1936 str. 46, 71
28 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3 Protokoły z posiedzenia Zarządu
29 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3 Protokoły z posiedzenia Zarządu
30 Sprawozdanie z działalności Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Krakowie za okres od 1.IV.1937 do 31.XII.1937 str. 56, 86
31 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Oddział PTT w Tarnowie Korespondencja
32 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.3 Protokoły z posiedzenia Zarządu
33 Akta Centralnego Archiwum Turystyki Górskiej Sygn. 14.18.2 Oddział PTT w Tarnowie Korespondencja
34 Jerzy Kapłon Zarys Dziejów Oddziału Krakowskiego PTT w Krakowie. W 80 lat Oddziału Krakowskiego PTTK Wydawnictwo Oddziału Krakowskiego PTTK Kraków 1999 str. 24
35 Władysław Krygowski Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Wydawnictwo PTTK Kraj Warszawa Kraków 1988 str. 114
COTG PTTK i autorzy opracowań wyrażają zgodę na wszelkie wykorzystywanie zasobów Vademecum pod warunkiem przytoczenia źródła i autora. |