Vademecum Górskie COTG PTTK
Łopień: Łopień (951 m n.p.m.) Jeden z wybitnych szczytów Beskidu Wyspowego wznoszący się pomiędzy dolinami potoków Jurkówki (od zach.), Łososiny (od pn.) i Słopniczanki (od wsch.). Od strony zachodniej graniczy z najwyższym szczytem Beskidu Wyspowego Mogielicą (1140 m n.p.m.) poprzez przełęcz Chyszówki zwaną Przełęczą Rydza Śmigłego (700 m n.p.m.). Na szczycie duża polana, która słynie z pięknego widoku na sąsiednie szczyty Beskidu Wyspowego. Inna nazwa – Złotopień nawiązuje do informacji o rzekomych skarbach w głębi tej góry przechowywanych. Grzbiet Łopienia dzieli się na Dobrski i Tymbarski. Obok głównego wierzchołka zach. prowadzi szlak zielony z Dobrej na Mogielicę, a stokiem szczytu wsch. szlak żółty Tymbark-Mogielica. Bardzo stromy stok zach. góry (nad Jurkowem) upodobali sobie miłośnicy lotniarstwa.
W jedną z niedziel sierpnia obchodzone jest święto Łopienia. Odbywają się wówczas złazy turystyczne podczas których spotyka się tu wielu turystów, a organizatorzy przygotowują różne atrakcje (ognisko, konkursy, piosenki).
Największa jaskinia Beskidu Wyspowego - Jaskinia Zbójecka w Łopieniu - została uznana rozporządzeniem Wojewody Nowosądeckiego z dnia 7 grudnia 1998 r. za pomnik przyrody.
Jaskinia Zbójecka powstała w osuwisku na północnym zboczu Łopienia (951 m n.p.m.), w gruboławicowych piaskowcach magurskich. Jest jedną z największych jaskiń polskich Karpat Fliszowych, ma 380 m długości i 16 m głębokości. Charakteryzują ja obszerne, jak na warunki beskidzkie korytarze i komory dochodzące do 10 m wysokości oraz rzadkie w tutejszych jaskiniach nacieki. W jaskini znajduje się również licząca kilkaset osobników zimowa kolonia podkowca małego. Z tego powodu przewidziane jest zamknięcie jaskini.
Miejscowej ludności Jaskinia Zbójecka jest znana od dawna, pierwsza wzmianka znalazła się w rękopisie J. N. Rostworowskiego w 1813 r. Została zinwentaryzowana przez grotołazów z Dębicy i Limanowej dopiero w 1997 r. - przez ten czas uważana była za zawaloną, wręcz legendarną.
Jaskinia we wspomnianym rozporządzeniu została ujęta jako Grota Zbójnicka na Łopieniu, bo pod taką nazwą znalazła się ona w projekcie ochrony opracowanym przez J. Urbana z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie.
W pobliżu Jaskini Zbójeckiej znajduje się jeszcze kilkanaście innych jaskiń, w tym Czarci Dół i Złotopieńska Dziura o długościach przekraczających 100 m.
23 listopada 1914 r. doszło w rejonie Chyszówek do potyczki między oddziałem polskich legionistów pod dowództwem Edwarda Rydza-Śmigłego a zwiadowczym szwadronem kawalerii rosyjskiej. Legioniści wieczorem otoczyli wieś i po zlikwidowaniu czujek wzięli do niewoli wielu Rosjan z II Korpusu Kawalerii gen. Driagomirowa przy minimalnych stratach własnych.
W związku z tym wydarzeniem, a także dla upamiętnienia wydarzeń z okresu II wojny światowej na przełęczy, wśród zabudowań osiedla Tokarzówka na betonowym placyku okolonym drzewami, znajdują się trzy obiekty związane z historią najnowszą: kamienny obelisk (o przekroju trójkątnym) ku czci marszałka Rydza-Śmigłego, krzyż drewniany wystawiony w 1928 r. z fundacji Towarzystwa Młodzieży Polskiej dla upamiętnienia walk legionowych w 1914 r. oraz obelisk poświęcony żołnierzom AK, wystawiony we wrześniu 1988 r.
W rejonie przełęczy odbywają się liczne uroczystości patriotyczne.
opr. Jacek Ormicki
źródła:
W. Krygowski – Beskidy Wyspowy - Sądecki, Warszawa 1977
Pascal – Beskid Wyspowy i Gorce, Bielsko-Biała 1998
Strona internetowa Urzędu Powiatowego: www.limanowa.pl/
Strona internetowa Speleoklubu Beskidzkiego http://www.ssb.strefa.pl/
COTG PTTK i autorzy vademecum wyrażają zgodę na wszelkie powielanie zasobów Vademecum pod warunkiem przytoczenia źródła i autora. |