Vademecum Górskie COTG PTTK
Szczyrzyc: Szczyrzyc Duża wieś w dolinie Stradomki u wsch. podnóży Ciecienia. Osadnicza kolebka Beskidu Wyspowego. Początki osady związane z grodziskiem na pobliskim Grodzisku nad Poznachowicami a jeszcze wcześniej, w okresie kultury łużyckiej z osadnictwem celtyckim (1200-400 pne). Tzw. Opole Szczyrzyckie było już zabudowane w czasach Bolesława Chrobrego (1010).
Większość dziejów Szczyrzyca wiąże się z zakonem Cystersów, którzy w 1234 przenieśli się z Ludźmierza na Podhalu budując tutaj kościół i klasztor.
Na przeł. XVI i XVII w. Szczyrzyc jest dużym powiatem z 76 parafiami miejskimi i wiejskimi (należał do nich m.in. również krakowski Tyniec). Tuż przed 1939 arcybiskup Adam Sapieha koronuje słynący łaskami Cudowny Obraz Matki Bożej Szczyrzyckiej.
W przyklasztornej szkole w Szczyrzycu pobierał nauki piewca Gorców i Podhala - Władysław Orkan.
Główne zabytki to zespół opactwa Cystersów z murowanym kościołem z 1620 oraz muzeum (założone w1953). W kościele dominuje wyposażenie barokowe i rokokowe. W klasztorze ciekawe są: krużganki podparte skarpami oraz gotycko-renesansowe portale. Z klasztornych zabytków: krucyfiks z XV w., kropielnica kamienna z XVI w. oraz obrazy świętych z XVII-XIX w. W murowanym tzw. Domu Opata z XVI w. jest klasztorne muzeum z bogatymi zbiorami sztuki, broni, orientaliów, monet, starodruków, zegarów, naczyń i szat liturgicznych oraz kultury materialnej i sztuki ludowej z regionu szczyrzyckiego.
Tuż koło Szczyrzyca, przy szlaku czarnym w stronę Grodziska jest duża ławica z piaskowca ciężkowickiego „Diabli Kamień” a obok pustelnia szczyrzycka. W 80-tą rocznicę „Cudu nad Wisłą” pod kamieniem ustawiono okolicznościowy krzyż.
opr. Andrzej Matuszczyk
COTG PTTK i autorzy vademecum wyrażają zgodę na wszelkie powielanie zasobów Vademecum pod warunkiem przytoczenia źródła i autora. |