Jerzy Kapłon

Prowadzące działalność na terenie Tatr i Beskidów Wschodnich powstałe w 1873 roku Towarzystwo Tatrzańskie dopiero na początku XX wieku zaczęło zdawać sobie sprawę ze znaczenia Beskidów Zachodnich dla rozwoju polskiej turystyki. Znany podróżnik i przyrodnik ? Hugo Zapałowicz już w 1904 rozpoczął starania o zagospodarowanie najbardziej atrakcyjnych terenów polskich Beskidów ? rejonu Babiej Góry.
30 kwietnia 1905 roku XXXII Walne Zgromadzenie Towarzystwa Tatrzańskiego, podjęło uchwałę o powstaniu Oddziału Babiogórskiego z siedzibą w Makowie. 14 maja 1905 roku odbyło się zebranie założycieli Oddziału. Wybrano Zarząd na którego czele stanął Przewodniczący dr Andrzej Karaś ? lekarz w Makowie. Składki i wpisowe wpłaciło 57 osób. 20 maja 1906 roku na kolejnym Walnym Zgromadzeniu jego miejsce zajął Hugo Zapałowicz. Na tymże zgromadzeniu podjęto uchwałę o budowie schroniska na Markowych Szczawinach na wysokości 1180 m n.p.m. i ustalono budżet w wysokości 2000 koron. 7 czerwca 1906 roku w Zawoi na zebraniu Zarządu rozpatrywano oferty na budowę schroniska. Mimo nienajlepszej opinii zaproponowano na wykonawcę Klemensa Trybałę ze względu na najniższą cenę.

Zofia Winiarska-Habenstreit

W dniach 19 - 21 maja na Sądecczyźnie świętowano stulecie zorganizowanego ruchu tury-stycznego. Organizatorami byli działacze Oddziału "Beskid" Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w Nowym Sączu.
16 maja, przed rozpoczęciem obchodów jubileuszowych, odbyła się konferencja prasowa dla wszystkich mediów działających w mieście (telewizje kablowe, prasa lokalna radio Kraków) z Zarządem Oddziału. Tematami poruszanymi na spotkaniu były:

• rozwój zorganizowanego ruchu turystycznego na Sądecczyźnie w okresie 100 lat,
• utrzymanie szlaków turystycznych i koszty z tym związane,
• działalność komisji turystyki kwalifikowanej powołanych w strukturach Oddziału.

19 maja, czyli w dniu poprzedzającym obchody jubileuszu, odbyło się w siedzibie Oddziału "Beskid" wyjazdowe posiedzenie Zarządu Głównego PTTK z Zarządem Oddziału "Beskid".
Główne uroczystości rozpoczęto 20 maja o godz. 10.00 otwarciem wystawy w Muzeum Okręgowym "100 - lecie zorganizowanej turystyki na Sądecczyźnie" która obrazuje dorobek kilku pokoleń członków TT-PTT-PTTK.
Zebranych na wystawie gości przywitał wiceprezes Zarządu Oddziału Stanisław Leśnik, krótkie wystąpienie miał prezes Zarządu Adam Sobczyk. Wprowadzenia w tematykę wystawy dokonała komisarz wystawy Magdalena Kroh, a otwarcia wystawy dokonał Prezes Zarządu Głównego PTTK Lech Drożdżyński w towarzystwie przedstawiciela Muzeum i prezesa Zarządu Oddziału "Beskid".

Jerzy K. Bieńkowski

Nie byłbym sobą, gdybym pierwszej po latach wyprawy do Polski nie spożytkował pod względem topograficzno-toponomastycznym. Jednym z celów był ulubiony masyw Maślaka. Z powodów, o których pisałem powyżej, trafienie od strony Przeł. Komarnickiej na szczyty Maślaka można polecać wyłącznie ?starym sudeckim wróblom?. Wróbelki poprowadzę inaczej? Najłatwiej rozpocząć z Podgórek. Od krzyżówki z drogą do Radzynia (PKS), idziemy w górę wsi i po 200 m, pomiędzy domami nr 77 i 79 skręcamy w lewo (S) na asfaltową dróżkę. Mijamy z prawej strony transformator z czerwonej cegły, a za domami, gdy kończy się asfalt, kontynuujemy marsz drogą polną (SE), aż do jej połączenia pod lasem z Dolną Drogą, która wspinając się w Pogóreckim Dole, przez Wielkie Rozdroże dochodzi i kończy się na Okopowej Drodze. Skręcamy w prawo w Dolną Drogę i po 30 m z lewej strony wchodzimy do Maćkowego Łomu. Po prawej (W) stronie kamieniołomu znajduje się początek ścieżki (resztki tablicy informacyjnej!), którą pójdziemy w górę, grzbietem Białych Skał. Podchodzimy w ciągu 15 min. do Walońskiej Drogi (po poziomicy) i udajemy się tą drogą w prawo, aby po 30 m zejść z niej w prawo na ścieżkę, którą w ciągu 5 min. osiągamy Maćkowe Skały, a w nich Jaskinię Walońską (Matzenloch). .

Tadeusz Z. Bednarski

W lipcu br. przypada 60-lecie śmierci Józefa Mehoffera (1869 ? 1946), jednego z najwybitniejszych twórców Młodej Polski. Mehoffer nie był szczególnym wielbicielem Tatr ani Zakopanego, ale piękno gór robiło na nim wrażenie, jak na każdym, uczulonym na urok Tatr, artyście. Wiemy na pewno, że po raz pierwszy był w Zakopanem jako 25-letni młodzieniec, kiedy z Tadeuszem Stryjeńskim przybył tam 17 listopada 1894 r. na trzy dni i zamieszkał przy ul. Kościeliskiej 43. Pod datą 18 XI 1894 r. zanotował w swym Dzienniku: "Wczoraj tu przejechałem niespodziewanie, zupełnie, mieszkamy ze Stryjeńskim u p. Kronhelm - towarzystwo pań przyjemnych i wykwintnych..."
Zawsze był uczulony na wdzięk eleganckich kobiet, a wtedy był jeszcze kawalerem, przeto damom bardziej się przyglądał i bystro je oceniał. I notował dalej wrażenia z gór: "Dziś malowałem Strążyską, po popołudniu wspólny spacer na Gubałówkę. Tatry przy zachodzie słońca, kiedy jedne szczyty kryją się cieniami zapełniającymi ich wyżłobione ściany (Murań), grzbiety ośnieżone biegną delikatnie, nie stanowiąc masy, ale krawędź tylko - inne wreszcie na prawo tworzą twardą, ciężką i ostro odcinającą się od nieba masę. Stryjeński wybiera miejsce pod dom i projektuje funiculaire (kolejkę górską - TZB/. Stoimy nad doliną zakopiańską - im dalej Zakopane - tym piękniej. Otacza nas panorama łukiem, którego środek stanowi garbata krawędź - prostopadła ściana Giewontu".

Andrzej Matuszczyk

Wspominając ?20-tkę? miałem na myśli rok 2008, w którym Ryszard M. Remiszewski i prowadzony jego ojcowską ręką Ośrodek Pieniński osiągną w swojej pracy dla Pienin i Spisza jubileusz 20-lecia. Nie będzie to jeszcze 20-lecie ?Prac Pienińskich?, ale ich dotychczasowy dorobek śmiało może konkurować na rynku wydawniczym z wieloma specjalistycznymi periodykami, którym najważniejszym celem pozostaje przybliżanie czytelnikom wiedzy właśnie o Pieninach oraz Spiszu. ?Prace Pienińskie? w roku 2005 ukazały się już po raz 15-ty a ich objętość ponad 260 stron śmiało idzie w parze z bogactwem treści i elegancką szatą graficzną (doskonałej jakości wkładki fotografii kolorowych). ?Prace? pod redakcją Ryszarda ukształtowały od kilku ostatnich lat pięcio tematyczny układ treści, na której zawartość składają się: rozprawy i artykuły, przyczynki oraz komunikaty historyczne i krajoznawcze, varia, recenzje, wreszcie dział poezji. Gdy zaczynam czytać wiersze Krystyny Aleksander (od pół roku zajmuje się zgłębianiem nauk z polskich pielgrzymek Jana Pawła II) dostrzegam w twórczości Pani Krystyny, ten rodzaj miłości do wiary i rodzinnej ziemi, jakie przekazywał nam przez ponad 20 lat Ojciec Święty. Oddajmy na chwilę głos poezji K. Aleksander: Dziękuję Ci Kingo, że o nas pamiętasz Jako piękna księżna, Jako Matka Ksieni, Patronko Diecezji, nasza Kingo Święta, Dziedziczko Pienin i Sądeckiej Ziemi

Lucyna Pońc

Tam, gdzie malowniczy zakątek Ziemi Kłodzkiej wtula się między góry Bystrzyckie i Orlickie, leżą Duszniki-Zdrój. To wręcz idealne miejsce wypoczynku dla tych, którzy ponad wszystko cenią sobie kontakt z nieskażoną przyrodą. Miasteczko położone jest nad Bystrzycą Zieloną w Obniżeniu Dusznickim, otaczają je lasy i góry, ma niepowtarzalną atmosferę. Kuracjusze szukający tu spokoju i ciszy na pewno nie będą zawiedzeni, podobnie jak i amatorzy aktywnego wypoczynku, zarówno zimą, jak i latem.

Uzdrowiskowe atrakcje

Historia Dusznik liczy sobie ponad 680 lat. Pierwsze pisane wzmianki o osadzie pochodzą z 1364 r. Najprawdopodobniej jeszcze w 1 poł. XIV w. osada otrzymała prawa miejskie. Swój późniejszy rozwój zawdzięczała ona położeniu na handlowym szlaku, łączącym Śląsk z Czechami. A gdy w XVIII w. oficjalnie przebadano dusznickie źródła, miasto zaczęło robić karierę jako uzdrowisko. W Dusznikach-Zdroju bywali często kompozytorzy Fryderyk Chopin (na jego cześć do dziś odbywają się tu fortepianowe festiwale) i Feliks Mendelssohn-Batrholdy, a także poeci: Roman Zmorski, Zygmunt Krasiński, Bogusz Zygmunt Stęczyński i Karl von Holtei.

Andrzej Wielocha

Tytuł jest cokolwiek dwuznaczny, ale to całkowicie zamierzone. Z jednej strony bowiem w tym roku obchodzimy 100-lecie zorganizowanej turystyki akademickiej, choć przecież wiadomo, że studenci wędrowali od zawsze, a to, w którym momencie zaczęli swoje wędrowanie nazywać turystyką, zdaje się mieć znaczenie zgoła mniejsze. Z drugiej zaś strony, z samej swojej natury turystyka studencka zawsze będzie młoda. Wszak jedno studenckie pokolenie to średnio pięć lat. Czy więc obchodzenie jubileuszu studenckiej turystyki w ogóle ma sens?
Czy 100 lat temu we Lwowie, stało się naprawdę coś tak ważnego żeby dzisiaj zaprzątać tym sobie głowę? Czy rzeczywiście powołanie przez kilku młodych ludzi Akademickiego Klubu Turystycznego jest faktem na tyle istotnym w dziejach polskiej turystyki, że watro o nim przypominać po stu latach?
Wydaje się, że tak. Że od samego początku wkład środowiska studenckiego w rozwój turystyki jest widoczny i znaczący. Że przez cały ten czas akademicy, szczególnie w obszarze turystyki aktywnej byli w dużej mierze siłą napędową jej rozwoju. Twórca AKT, Mieczysław Orłowicz po latach tak to oceniał:

Gdy otwierałem to zebranie [zebranie założycielskie AKT] 29 kwietnia 1906 r. nie przypuszczałem, że otwieram nową kartę nie tylko w moim życiu prywatnym, ale także w dziejach turystyki polskiej w ogóle. Po długim okresie martwoty, która nastała po organizacji Towarzystwa Tatrzańskiego w Zakopanem (w r. 1873), nareszcie powstało jakieś nowe stowarzyszenie turystyczne, i to takie, które chciało zająć się wszystkimi działami turystyki zarówno w Polsce, jak i za granicą i które rzeczywiście, mimo tylko kilkunastoletniej działalności (1906-1923), zdziałało w dziedzinie turystyki w Polsce bardzo dużo.